Radimlja Stećak Tombstones — Attraction in Federation of Bosnia and Herzegovina

Giriş ücretli 2 euro (yaklaşık 4km) Ücretsiz otopark mevcut

(yol kenarından çok detaylı olmasa da görünüyor içeri girmeden de uzaktan görebilirsiniz)

Ziyaret Saatleri

Yaz Dönemi (1 Nisan – 20 Ekim): Pazartesi – Cuma: 07:00 – 19:00 Cumartesi – Pazar: 09:00 – 18:00

Kış Dönemi (21 Ekim – 31 Mart): Pazartesi – Cuma: 07:00 – 15:00 Hafta sonları kapalıdır .

Radimlja Stećak Mezar Taşları (Radimlja nekropolü (mezarlık)), Bosna-Hersek'in güneyinde, Stolac şehri yakınlarında yer alan en önemli ve en iyi korunmuş stećak (çoğulu stećci) nekropollerinden biridir.

Stećak Nedir?

Stećak, 12. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar Bosna Krallığı ve çevresinde yaygın olarak kullanılan büyük taş mezar anıtlarıdır. Özellikle Bosna-Hersek’te yaygındır. Bu mezar taşları çoğu zaman oymalı yazıtlar, semboller ve kabartmalar içerir.

Radimlja Nekropolü Özellikleri

Toplam Stećak Sayısı: 133 mezar taşı. Taş Türü: Yerel kireçtaşından yapılmıştır. Tipler: Sandukalar, tabut biçiminde olanlar ve haçlı mezar taşları gibi farklı formlar vardır.

Dekorasyon:Geometrik motifler, Güneş sembolleri, Savaşçı figürleri, At üstünde süvariler, Kılıçlar, haçlar, eller, dans eden figürler (özellikle kolo dansı sahneleri), Epigrafik yazıtlar (bazıları Glagolitik ya da Kiril harflerle)

Radimlja’daki stećaklar, özellikle Miloradović-Hrabren ailesine aittir – bu aile 15. yüzyılda bölgede etkili olan yerel feodal bir soydur.

Radimlja’daki taşların çoğu olağanüstü işçilik gösterir. Kabartma figürler ve motifler Bosna-Hersek’teki diğer stećci alanlarına göre daha detaylıdır. Bu nedenle Radimlja, stećci sanatı açısından en zengin ve ikonik alanlardan biri olarak kabul edilir.

Sanduka Şeklindeki Stećci: Büyük dikdörtgen taş bloklar. Üzerlerinde kılıç, güneş, haç, el gibi semboller yer alır.

Baldakenli (çatı biçimli) Stećci: Çatıya benzeyen bir üst kısma sahip, özellikle asil kişilere ait mezarlarda kullanılmıştır.

Kabartmalı Figürler: Atlı süvariler, ellerini kaldırmış dans eden insanlar (kolo dansı sahneleri), savaşçılar ve dini semboller sık görülür.

Sembollerin Anlamları

El Sembolü (Açık Avuç): Barış, ant, güç veya Tanrı’yla iletişim anlamına gelir. Kılıç ve Kalkan: Cesaret, savaşçılık, soy veya sosyal statü göstergesi. Haç Motifi: Hristiyanlıkla bağlantılıdır, ancak mezar taşlarının bazıları Boşnak Kilisesi’ne (Bogomil) de ait olabilir. Dans Eden Figürler (Kolo): Hayatın döngüsünü, topluluğu ve cenaze geleneklerini simgeler. Güneş ve Yıldız Sembolleri: Ruhun öteki dünyaya geçişini temsil eder.

Bazı stećaklar üzerinde yazılı metinler bulunur. Bunlar çoğunlukla Kiril alfabesiyle yazılmıştır. İşte örnek bir yazıt:

"Aç gözlerini yolcu, bak kime ayak basarsın. Ben Miloradović Vlatko. 1462 yılında öldüm."

"Radimlja" kelimesi, doğrudan eski Slav dillerinden gelen bir yer adıdır ve günümüzde Bosna-Hersek'te, özellikle Stolac yakınlarında yer alan tarihi bir alanın adıdır.

"Radimlja", kabaca “Radim’e ait yer”, “Radim’in tarlası/bölgesi” ya da “çalışkanların yeri” gibi anlamlara gelebilir. Bu tür yer adları, genellikle bölgenin eski sahiplerinden ya da kurucularından türemiştir.

İlk Keşif ve Belgelenme (19. yüzyıl sonları – 20. yüzyıl başları) 1800’lerin sonu: Radimlja’daki stećaklar yerel halk tarafından biliniyordu, ancak bilimsel anlamda ilk dikkat çekmeleri Avusturya-Macaristan yönetimi döneminde oldu.

1900’lerin başı: İlk kataloglama ve belgelenme çalışmaları yapıldı. Bosna-Hersek’teki stećaklarla ilgili araştırmalar özellikle Ćiro Truhelka ve Dimitrije Sergejevski gibi arkeolog ve tarihçilerin çalışmalarıyla gelişti.

Sistematik Kazılar ve Koruma Çalışmaları (1950’ler – 1970’ler) 1950’li yıllar: Yugoslavya döneminde Radimlja’da ilk sistematik arkeolojik çalışmalar yapılmaya başlandı.

Modern Araştırmalar ve UNESCO Süreci (1990 sonrası) Bosna Savaşı sırasında alan kısmen zarar gördü ancak savaş sonrası restorasyon çalışmaları yapıldı.

2016: Radimlja, UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne "Stećci – Orta Çağ Mezarlıkları" grubu kapsamında resmi olarak...

The site is lovely and of great significance to our Bosnian heritage. If given the opportunity, you must visit it to educate yourself about something unique to Bosnia; you won't find stećak anywhere else in the world (except for some minor sites along the border of countries neighboring Bosnia and Herzegovina).

However, the fact that the necropolis is closed on Sundays is more than embarrassing. It is the best stećak necropolis in our country, and it should be accessible on Sundays since that’s when most people are likely to have the opportunity to visit. Treating something unique to our country in such a manner is shameful.

The site itself deserves 5 stars, but because it's not accessible on Sundays, I am giving 1 star to the management of this necropolis. Maybe they will wake up and realize...

The site is confusing. It appears you can just walk out to the tombstones for free from the excellent car park. However you must enter the building and buy tickets first. The building and grounds were very well maintained with a beautiful garden. The prices were odd. It was the first location in Bosnia I found that didn’t offer kids for free. I thought this was strange as this type of experience is of little interest to children. So therefore parents are hesitant to pay for them. In my case I ended up just buying a Ticket for myself while my partner looked after the kids. Sad really. It is a beautiful place as are the tombstones. A bit more though and organisation about how the Center interacts with guests and also shares information about the tombstones would...