Bölge halkının yardımlarıyla yaptırılmasına rağmen siyasi nedenlerle okul olarak kullanılamayan Kırcaali Türk Medresesi, bugün müze olarak kullanılıyor. Binlerce yıl boyunca farklı kültür ve medeniyetlere beşik olan Kırcaali'nin tarihinin muhafaza edildiği müze, görkemli mimarisi ile göz dolduruyor. Türk Medresesi'nin arsası, 1920'de bölgenin Müslüman encümenliği tarafından satın alınmıştı. 1923-1928 yılları arasında St. Petersburg’da güzel sanatlar akademisi profesörü olan Rus Mimar Pomerantsev’in projesi üzerine inşa edildi. Orta Asya Türk mimari tarzında yapılan Kırcaali Medresesi, komünist idare ile birlikte Türklerin elinden alındı ve müzeye dönüştürüldü.

Müze müdürü Pavlo Petkof müze hakkında şunları söylüyor: "Binanın inşâsına 1920 yılında dönemin müftüsünün girişimiyle başlandı. İmam Hatip Okulu-Medrese olarak kullanılmaya başlanan bina, yaklaşık 20 yıl boyunca Müslüman halkın gönüllü çabası ve hayırseverlerin yardımlarıyla kuruldu. Fakat 1934 senesinde Bulgaristan'ı yöneten Çar Boris binayı askerlere verdi ve 1948 yılına kadar burası askeriye olarak kullanıldı. Burası hiçbir zaman medrese yahut okul olarak kullanılmadı. 1987 yılından bu yana bina Kırcaali Tarih Müzesi olarak kullanılıyor. Bina 2005 yılında ise Milli Mimari Tarih Kültür anıtı ilan edildi."

Yöre halkının katkılarıyla çocukların dini eğitim almaları için inşa ettirdikleri binaya el konulduktan sonra, yapının iade edilmesi yönünde çok sayıda talepte bulunuldu. Fakat hiçbiri kabul edilmedi. Son başvuru 1992'de Bulgaristan müftüsü tarafından yapılsa da, o tarihten bugüne bir gelişme yaşanmadı. Türk Medresesi olarak inşa edilen yapı bugün Bulgaristan'ın önemli müzelerinden biri olarak hizmet veriyor.

Bin 300 metrekarelik sergi alanıyla Bulgaristan'daki en önemli müzelerden olan yapıda, Kırcaali'de hüküm sürmüş farklı medeniyetlere ait otuz bine yakın parça sergileniyor. Müzenin koleksiyonunda yer alan, Traklar, Romalılar, Osmanlılar ve Slavlardan kalan binlerce eşya, farklı medeniyetlerin geçim kaynakları, tarihleri, sosyal ve kültürel hayatlarına dair önemli ipuçları veriyor.

Tarih müzesinde yörenin yakın tarihinde önemli yere sahip olan dokumacılık, dericilik, terzilik ve tütüncülük gibi meslekler için kullanılan malzemeler de yer alıyor. Tarihi kilim, halı ve dokuma tezgahları da müzede sergilenen eşyalar arasında.