Villa Ahmed Kapandji — Attraction in Municipality of Thessaloniki

Η Βίλα Μεχμέτ Καπαντζή είναι μια έπαυλη που χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα από τον Ντονμέ Μεχμέτ Καπαντζή και σήμερα στεγάζει το Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης. Η Βίλα Καπαντζή κτίστηκε την περίοδο 1893-1895 σε σχέδια του ιταλού αρχιτέκτονα Πιέτρο Αρριγκόνι. Ιδιοκτήτης της ήταν ο έμπορος, βιομήχανος και τραπεζίτης Μεχμέτ Καπαντζή. Η Βίλα Καπαντζή συνδέθηκε με την Προσωρινή Κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης καθώς σε αυτή φιλοξενήθηκε η Τριανδρία (Βενιζέλος, Κουντουριώτης και Δαγκλής). Προηγουμένως, τη διετία 1912-13, έμεινε στη βίλα ο γιός του βασιλιά Γεωργίου του Α΄, Πρίγκιπας Νικόλαος, που υπήρξε ο πρώτος Έλληνας στρατιωτικός διοικητής της Θεσσαλονίκης. Στη Βίλα Καπαντζή υπογράφτηκε στις 19 Μαϊου του 1913 η ελληνοσερβική συνθήκη συμμαχίας. Από το 1918 μέχρι το 1922 νοίκιαζε το δεύτερο όροφο της έπαυλης η οικογένεια του βουλευτή Τρικάλων Κοέν. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή ακολούθησε μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ανταλλαγή πληθυσμών και μεταξύ των ανταλλαξίμων ήταν και οι Ντονμέδες της Θεσσαλονίκης. Έτσι και τα μέλη της οικογένειας Καπαντζή έφυγαν και εγκαταστάθηκαν στην Κωνσταντινούπολη. Στην έπαυλη στεγάστηκαν για μερικά χρόνια πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και το 1928 το κτίριο αγοράστηκε σε πλειστηριασμό (έναντι του τιμήματος 4.001.000 δραχμών) από την Εθνική Τράπεζα, η οποία το μίσθωσε για δέκα χρόνια στην αμερικανική εταιρεία Foundation που κατασκεύασε τα αντιπλημμυρικά έργα στην πεδιάδα της Θεσ/νίκης. Κατά τον πολέμο του 1940 στη Βίλα Καπαντζή λειτούργησε στρατιωτικό αρτοποιείο ενώ στη διάρκεια της Κατοχής επιτάχθηκε από τους Γερμανούς που όμως δεν την χρησιμοποίησαν. Από το 1939, αλλά και μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στεγάστηκε μέχρι το 1962 το Ε΄ Γυμνάσιο Αρρένων και μέχρι το 1972 το Η΄ Γυμνάσιο Αρρένων. Στη συνέχεια, το κτίριο εγκαταλείφθηκε μέχρι το 1982, οπότε και αποφασίστηκε η επισκευή του. Οι εργασίες επισκευής ολοκληρώθηκαν το 1989 και η Βίλα Καπαντζή στέγασε αρχικά το Πολιτιστικό Κέντρο Βορείου Ελλάδος της Εθνικής Τράπεζας ενώ από το 1997 μέχρι και σήμερα στεγάζει το Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης. Η Βίλα Καπαντζή, όπως και άλλες επαύλεις που χτίστηκαν στα τέλη του 19ου-αρχές 20ου αιώνα στη Θεσσαλονίκη, ακολουθεί το αρχιτεκτονικό ρεύμα του εκλεκτισμού. Χαρακτηριστικά της έπαυλης είναι η πολυπλοκότητα του όγκου και η σύνθετη στέγη με τις έντονες κλίσεις. Οι οροφές του πρώτου και του δεύτερου ορόφου ήταν ζωγραφισμένες αλλά το μεγαλύτερο μέρος αυτών των ζωγραφικών διακοσμήσεων έχει καταστραφεί. Από τα μικρά τμήματα που διασώθηκαν έγινε αποκατάσταση...

Συχνά γίνεται παρανόηση με την ονομασία της βίλας. Ιδιοκτήτης της βίλας ήταν ο Αχμέτ Καπαντζή, μικρότερος αδερφός του Μεχμέτ Καπαντζή, που είχε λίγο πιο πέρα τη δική του έπαυλη, την ομώνυμη Βίλα Καπαντζή που φιλοξενεί το Πολιτιστικό Κέντρο Μ.Ι.Ε.Τ. (Λεωφ. Βασ. Όλγας 108). Οι Καπαντζή ήταν Ντονμέδες, δηλαδή εξισλαμισθέντες Εβραίοι της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για μια πανέμορφη έπαυλη, που ακολουθεί το αρχιτεκτονικό ρεύμα του εκλεκτικισμού, με στοιχεία νεοκλασικά, αναγεννησιακά και αρ νουβό καθώς και αραβικές και γοτθικές επιδράσεις. Χτίστηκε μεταξύ 1893 και 1895 σε σχέδια του Ιταλού αρχιτέκτονα και μηχανικού Πιέρρο Αρριγκόνι.Στέγασε το Ισπανικό Προξενείο (1924 -1927), υπηρεσίες του Ερυθρού Σταυρού (1939-1941,1944-1954, 1973-1978), την Γκεστάπο κατά την διάρκεια της γερμανικής κατοχής (1941-1944),υπηρεσίες του ΝΑΤΟ (1954-1973). Μετά το σεισμό του 1978 εγκαταλείπεται, και αφού ανακαινίστηκε πλήρως, φιλοξένησε τον Οργανισμό Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης (1997) και αργότερα τον Οργανισμό Ρυθμιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος Θεσσαλονίκης μέχρι τον Σεπτέμβρη του 2013. Στις αρχές του 2014 πουλήθηκε στον...

Η βίλα Αχμέτ Καπαντζή χτίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα σε σχέδια του Πιέτρο Αρριγκόνι. Ιδιοκτήτης της βίλας ήταν ο Αχμέτ Καπαντζή, Θεσσαλονικιός ντονμές, αδερφός του Μεχμέτ Καπαντζή. Την τριετία 1924 -1927 στο δεύτερο όροφο της έπαυλης βρισκόταν το Ισπανικό προξενείο της Θεσσαλονίκης ενώ στη σοφίτα και στο πίσω τμήμα του κτιρίου έμεναν οικογένειες προσφύγων. Στη διάρκεια της Κατοχής χρησιμοποιήθηκε από την Γκεστάπο. Προηγουμένως, το 1939, είχε στεγάσει Σχολή Νοσοκόμων του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Μετά τον πόλεμο και την κατοχή χρησιμοποιήθηκε εκ νέου από τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό για να στεγάσει τις υγειονομικές του υπηρεσίες (1947 -1954). Στη συνέχεια από το 1954 και για περίπου είκοσι χρόνια στέγασε υπηρεσίες του ΝΑΤΟ στη Θεσσαλονίκη. Πολλά χρόνια αργότερα η βίλα ανακαινίστηκε και στέγασε αρχικά τον Οργανισμό Πολιτιστικής Πρωτεύουσας Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια τον Οργανισμό Ρυθμιστικού Θεσσαλονίκης. Τελικά πουλήθηκε το 2014...