Kadepathar Khandoba Temple — Attraction in Maharashtra

Kadepathar Khandoba Temple in Jejuri is a spectacular and spiritually significant site that offers an unforgettable experience to its visitors. Nestled atop a hill, this temple dedicated to Lord Khandoba is a must-visit for anyone interested in the rich cultural and religious heritage of Maharashtra.

The temple's location on the hill provides a breathtaking panoramic view of the surrounding landscape, adding a sense of awe and reverence to the visit. The climb to the temple is an integral part of the experience, with the path lined with steps that are manageable even for those who are not used to trekking. The journey to the top is both physically invigorating and spiritually rewarding.

The architecture of Kadepathar Khandoba Temple is truly magnificent. The temple is adorned with intricate carvings and beautifully sculpted idols that reflect the skilled craftsmanship of ancient times. The main idol of Lord Khandoba is striking and exudes a divine presence that enhances the spiritual atmosphere of the temple.

One of the highlights of visiting this temple is the vibrant and lively ambiance created by the devotees. The air is filled with the sounds of prayers, chants, and the ringing of temple bells, creating an immersive spiritual experience. The rituals and ceremonies conducted by the priests are performed with great devotion and add to the overall sanctity of the place.

Cleanliness and maintenance at Kadepathar Khandoba Temple are commendable. The temple premises are well-kept, ensuring a pleasant visit for all. The availability of basic amenities such as clean restrooms and drinking water facilities further enhances the comfort of the visitors.

The local vendors and the temple staff are welcoming and helpful, providing assistance and information about the temple's history and significance. Their hospitality makes the visit even more enjoyable and enriching.

One of the unique aspects of this temple is the golden turmeric powder (Bhandara) that is offered to Lord Khandoba and sprinkled by devotees as a symbol of blessing and prosperity. This tradition adds a special touch to the visit, making it a memorable experience.

In conclusion, Kadepathar Khandoba Temple in Jejuri is a divine destination that offers a perfect blend of natural beauty, architectural splendor, and spiritual richness. With its stunning views, magnificent temple structure, and vibrant spiritual atmosphere, it is well-deserving of a five-star rating. Whether you are a devotee seeking blessings or a traveler exploring Maharashtra's cultural heritage, a visit to Kadepathar Khandoba Temple is sure to leave you with a deep sense of peace and...

This is the primary Khandoba temple that one should visit. The one in Jejuri is the secondary temple. However, the Kadepathar Khandoba temple is smaller than the one in Jejuri. If you plan to visit the Kadepathar Khandoba temple, start early in the day. There are about 700 steps to climb. There is ample space for parking for both 2 & 4 wheelers. You will find lemonade and frooti and junk food to buy while climbing up the stairs. It takes about 1.5 hours to climb. On the way up, you will see a small temple of Banubai (second wife of Khandoba) and once you reach at the top, the main temple is of Khandoba and you will also see a small temple of Mhalsa (first wife of Khandoba). Considering the COVID-19 situation, wearing a mask is compulsory for the Darshan. There is a second way of reaching Kadepathar too. Some people go to the Jejuri temple directly and then walk all the way from the Jejuri temple to the Kadepathar Khandoba temple on the mountain top. You will realize once you reach at the top that its the entire mountain is of 'U' shape. People walk from Jejuri to Kadepathar as they don't have to climb the 700 steps at Kadepathar if they were to start from there. Near the temple at Kadepathar, there are options for meals and snacks. However, please note that carry your own water bottles while climbing as the sealed water bottles at the top cost around 20-25 INR. I had Misal Pav and Kanda Bhaji at Shradda Hotel near the temple. These cost in the range of 40-50 INR each but the taste was good and it was freshly made. The view at the top is really good and you will...

एकांतात वसलेले खंडोबाचे कडेपठार

‘सदानंदाचा येळकोट’, ‘येळकोट, येळकोट जयमल्हार’, ‘खंडोबाच्या नावानं चांगभलं’, अशी आरोळी अन् सोबत उधळलं जाणारं भंडार-खोबरं... हे चित्र दिसलं, की लोकदेव खंडोबा, मल्हारी, म्हाळसाकांताची आराधना सुरू आहे, हे लक्षात येईल. या मल्हारी-म्हाळसाकांताची अनेक स्थानं असली, तरी पंढरपूरचा विठोबा, कोल्हापूरचा जोतिबा अन् जेजुरीचा खंडोबा, हीच ओळख जन-मानसांत रुजली आहे. तरी, जेजुरगडाच्या मागे उंच डोंगरावर असलेलं कडेपठार (कऱ्हेपठार) हे खंडोबाचं मूळ स्थान आहे, याची माहिती फारशी नसते. जेजुरीचं दर्शन घेऊन आल्याचं सांगणाऱ्या भाविकांच्या चेहऱ्यावर ‘कडेपठारचं मूळ स्थान पाहिलं का’, असं विचारल्यावर मात्र ‘हे काय नवीन,’ अशी भावना दिसते. त्यामुळं जेजुरीला जाणाऱ्या भक्तांनी खंडोबाचं हे मूळ ठिकाण पाहायलाचं हवं. जेजुरीपेक्षा इथं पोहोचणे थोडं खडतर असलं, वाट थोडी अवघड असली, तरी देवाच्या आद्यस्थानाचं दर्शन त्यांना सुखावणारं असेल, यात शंका नाही.

जेजुरीला येणाऱ्या भाविकांची संख्या दिवसेंदिवस वाढतेच आहे. घरा-घरांत एखाद्या मंगलकार्यानंतर देवाचे आशीर्वाद घेण्यासाठी येणारे, नित्यनियमाने कुळधर्म-कुळाचार करणारे अन् देवाला नवस बोलण्यासाठी येणारे; तसेच तो पूर्ण झाल्यावर फेडण्यासाठी येणारे, अशांबरोबरच नव्या युगात ‘पर्यटनस्थळ’ म्हणून येणाऱ्यांच्या संख्येची मोजदाद अशक्य आहे. भंडाऱ्याच्या पिवळ्याधम्मक रंगाने उजळून निघालेल्या जेजुरगडाचा परिसर म्हणूनच ‘सोन्याची जेजुरी’ म्हणून ओळखला जातो. त्यामुळे कुणी दिवटी-बुधली घेऊन देवाला ओवाळण्यासाठी आलेले असतात, तर कोणी वाघ्या-मुरळींकडून ‘जागरण-गोंधळ’ घालण्यासाठी. जेजुरी आणि कडेपठारावर दिसणारी दृश्यं नेहमीची. त्यातही, सणासुदीला, चंपाषष्ठी अथवा सोमवती अमावस्येला जेजुरीला होणाऱ्या लाखोंच्या गर्दीपेक्षा कडेपठारावरील देवाच्या आद्यस्थानी तुलनेनं निवांत दर्शन होत असल्याने तेथे जाणाऱ्या भाविकांची संख्याही लक्षणीय आहे. अगदी काही वर्षांपूर्वीपर्यंत जेजुरगडाच्या मागच्या बाजूने अवघड डोंगरवाटा पार करत कडेपठारावर जाण्याचा मार्ग होता. आता देवस्थान समितीने पायऱ्यांचा अधिक सोपा आणि गडावर जलद घेऊन जाणारा मार्ग केला आहे. त्यामुळे, कडेपठारी येणाऱ्या भक्तांच्या संख्येतही वाढ झाली आहे.

मणि आणि मल्ल या दैत्यांनी भूतलावर उच्छाद मांडला होता. सर्वसामान्यांसह ऋषी-मुनींना त्यांनी त्रास द्यायला सुरुवात केल्यानंतर सर्वांनी मिळून शंकराची आराधना केली. सर्व योगी-मुनींना वाचविण्यासाठी शंकराने खंडोबाचा अवतार धारण केला आणि दैत्यांचा संहार केला, अशी कथा. ‘मार्तंडभैरवाचे रूप घेतलेल्या शंकराने दैत्यांचा संहार करण्यासाठी हातात खड्ग घेतले अन् कडेपठारावर त्यांचा वध केला म्हणून खंडोबा हे नाव. तर, म्हाळसेचा कांत (नवरा) म्हणून म्हाळसाकांत आणि मल्लांचे हरण केले म्हणून मल्हारी, अशी नावे प्रचलित आहेत,’ कडेपठाराच्या डोंगराच्या पायथ्याला वाहनतळ आहे. तेथून, पायऱ्यांची चढण पार करून आपण कडेपठारावरील मंदिराच्या मूळ प्रांगणात पोहोचतो. जेजुरीच्या तुलनेत मंदिर लहान असले, तरी आकर्षक आहे. या पूर्वाभिमुखी मंदिराच्या बाहेर मेघडंबरीत नंदी, तर पुढे कासव आहे. जेजुरीप्रमाणे या मंदिराचेही सोपा, सभामंडप आणि गाभारा, असे तीन भाग आहेत. गाभाऱ्यात पश्चिम भिंतीतल्या देवळीत खंडोबाची आसनस्थ मूर्ती आहे. बैठकीच्या डाव्या-उजव्या बाजूला मणि आणि मल्ल यांची मुंडकी. मूर्तीच्या हातात खड्ग, त्रिशूळ, डमरू आणि परळ अशी आयुधे. तर, देवळीसमोरील जमिनीवर दोन स्वयंभू, खडबडीत व अनियमित आकाराची खंडोबा व म्हाळसा यांची लिंगं आहेत. त्याशिवाय, खंडोबा व म्हाळसा आणि बाणाईच्या उभ्या मूर्तीही आहेत.

मार्गशीर्ष महिन्यातील चंपाषष्ठी उत्सव (यंदा हा उत्सव २३ ते २७ नोव्हेंबरदरम्यान आहे), सोमवती अमावस्या, चैत्र, माघ आणि पौष पौर्णिमा, नवरात्री आणि दसरा, हे सण जेजुरीसह कडेपठार येथे साजरे केले जातात. सोमवती अमावस्येला जेजुरी गडावरील पालखी कऱ्हा नदीच्या तीरावर स्नानासाठी जाते. तर दसऱ्याच्या रात्री जेजुरी आणि कडेपठारावरील देवांच्या पालखींची मधल्या दरीमध्ये देवभेट होते. जेजुरीची पालखी खालच्या बाजूला, तर कडेपठाराची पालखी ऐन मध्यरात्री कड्यावर विसावा घेते. तेथे, आरशातून देवभेट होते आणि पुन्हा पहाटेपर्यंत दोन्ही पालख्या मूळ स्थानी पोहोचतात. वर्षभर या दोन्ही गडांवर तिन्ही त्रिकाळ पूजा-विधी होतात. पहाटे ५ वाजता पूजा, दुपारी १२.३० वाजता धूपआरती आणि रात्री ९ वाजता शेजारती केल्या जातात. श्रावणात अभिषेक सांगण्यासाठी...