برج چهل دختر — Attraction in دهستان حومه

گروهی از محققان براین باورند که نام چهل دختر یا چهل دختران را می‌توان به دوران پیش از اسلام نسبت داد. همچنین امکان دارد که برج چهل دختر نیز همانند ساختمان «چهل دختر سمنان» در ابتدای ساخت از خشم خام ساخته شده است. درواقع ایشان براین باورند که احتمالا برج را در ابتدا با خشت خام ساخته‌اند و در دورانی بین قرون ۴ تا ۵ هجری قمری به امر شخصی به نام ابوشجاع که هویت وی نیز به طور کامل مشخص نیست، مرمت شده است. احتمالا بخشی از ساختمان با گذشت زمان فرو ریخته و ابوشجاع با حفظ طرح اولیه‌ی بنا اما این بار با آجر آن را از نو ساخته است و سقفی مخروطی شکل را بر آن تعبیه کرده است. این برج دارای ارتفاعی حدود ۱۵ متر است. طراح و سازندگان برج، قطر داخلی آن را ۵ متر و نیم و محیط خارجی آن ۲۳ متر درنظر گرفته و ساخته‌اند. جالب است بدانید که طراحی و ساخت این برج قدیمی، شباهت بسیاری به «برج طغرل ری» و «میل رادکان»، دارد و همانگونه که پیش‌تر نیز بیان شد، باستان‌شناسان قدمت این اثر تاریخی را متعلق به سال ۴۴۶ هجری قمری و برابر با سال ۱۰۵۴ میلادی عنوان کرده‌اند. با توجه به کتیبه‌ای که در خارج از برج قرار دارد، به خط کوفی نام سازنده‌ی آن حک شده است. هرچند خواندن این خط بسیار مشکل است ولی می‌توان «امر ببنا هذا لقبه الامیر الجلیل ابوشجاع» و نیز «ثلثمائه» که در انتهای کتیبه درج شده است را، به وضوح خواند که نشان از ساخت آن در قرن ۴ هجری قمری دارد. محیط بیرونی این بنا ۳۲ متر است اگرچه از نظر مساحت برج کوچکی به حساب می‌آید اما چیزی که باعث معروفیت این بنا شده نحوه آجرکاری، کتیبه‌، معماری و نوع مصالح آن است که باعث شده برج چهل دختر حدود ۱۰۰۰ سال بدون آسیب دیدگی پابرجا بماند. این برج که در واقع آرامگاه خانوادگی است در فاصله ۲۷۵ سانتی متری مقبره قرار گرفته است. برج چهل دختر دامغان به صورت مدور و در ارتفاع ۱۵ متری از سطح زمین ساخته شده است. قطر داخلی این بنا ۵.۲ متر و قطر خارجی آن ۷.۸ متر است. اگر به نمای ظاهری برج چهل دختر توجه کنید متوجه می‌شوید که شامل دو قسمت می‌باشد. قسمت عمده حدود دو سوم از سطح زمین که به صورت ساده آجرکاری شده است و قسمت دیگر آن کتیبه ای است که با خط کوفی نوشته شده است و در بالا وپایین آن نوارهای تزئينی آجری قرار گرفته است. در آخر هم گنبدی مخروطی شکل دارد که روی این مقبره قرار گرفته و نحوه‌ آجرکاری آن هم به صورت ساده می‌باشد. آجرهای برج چهل دختر به قدری ماهرانه و ظریفانه روی همدیگر قرار گرفته است که گویی در ساخت آن از ملاتی استفاده نشده است. این برج دارای دربی چوبی است که در قسمت جنوبی برج قرار گرفته است که در سال‌های اخیر ساخته ونصب شده است. قبل از ورود به برج نیز کتیبه‌ای دیگر بالای درب قرار گرفته که آن هم به خط کوفی نوشته شده و گفته می‌شود نام سازنده‌ی برج چهل دختر بر روی آن حک شده است. قسمت ورودی این برج دارای ۲ متر و نیم ارتفاع و حدود ۲ متر عرض می‌باشد. از آنجایی که خطوط دور تادور و کتیبه ‌بالای درب این مقره به خط کوفی است، خواندن متن آن مشکل است. در داخل برج چهل دختر دانغان درست در وسط آن نیز قبری ساده و گچی دیده می‌شود که با ارتفاع ۳۰ سانتی متر از سطح زمین قرارگرفته است و دارای هیچگونه تزئیناتی نیست همچنین صاحب آن هم...

قدمت مقبره چهل دختران، که در مرکز شهر دامغان قرار دارد، به سده پنج هجری قمری برمی گردد و به دستور ابو شجاع اصفهانی ساخته شد. بقعه آجری چهل دختران که بر طبق کتیبه کوفی موجود در آن به سال 466 ساخته شده از عمران و توجه به آبادی دامغان در این دوره حکایت دارد. مقبره چهل دختران به عنوان یک بنای با شکوه در شهری که دارای تاریخی با ارزش و پر از حوادث مهم است، شناخته می شود. از لحاظ زیبایی، مهمترین واحد این مقبره، برج و گنبد آن است. وقار و قدرت به یاد ماندنی گنبد، مربوط به ابعادش نمی شود، بلکه ناشی از طراحی آن است. این بنا در محوطه امامزاده جعفر قرار دارد و دارای ارتفاعی به طول80/7 و عرض8/14 متر است و شکلی شبیه به بقعه پیر علمدار دارد. نوار کتیبه ای زیر قرنیس های آجری، به زعم اندازه وسیعش، کاملا مشخص و خوانا نیست. اما با مقایسه انواع دیگر از کتیبه ها قسمت هائی از آن بازخوانی شد. کتیبه با این جمله آغاز می شود: (امر بنای این گنبد). این جمله، جمله‌ی شاخص همه متن های پایه ای است که در صدر همه جملات قرار می گیرد. این جمله در این بقعه با «امیر متعالی» و چند کلمه دیگر در جهت دعای آمرزش گناهان ادامه می یابد. با اسامی «ابوشجاع» و «اسفربن شیراویه» و سه کلمه دیگر که معنای گدائی یا گدا دارد و دو کلمه دیگر که به دنبال هم می آیند می بایستی قسمتی از اسم و مشخصات باشد. کلمه آخری به روشنی اصفهان خوانده می شود. «ابوشجاع اسفربیگی»، پیر اصفهان که نام این حامی و مشوق با دعائی زاهدانه در درگاه مقبره چهل دختران که می گوید: سلطنت و حکمفرمایی مخصوص خداست همراه می شود. برگرفته از وب...

در بخش غربی شهرستان دامغان، بنایی قدیمی با پیشینه‌ای حدود اواسط قرن پنجم هجری قمری مشاهده می‌شود که به «برج چهل‌دختر« شهرت یافته است. سازه‌ای آجری که در پشت آرامگاه امامزاده جعفر، در کنار جاده‌ دامغان به سمنان و با ارتفاعی بالغ بر ۱۵ متر ساخته شده است. با توجه به کتیبه‌ای تقریبا ناخوانا به خط میخی که در بخش خارجی برج قرار دارد می‌توان قدمت آن را متوجه شد. ساختمان چهل‌دختران دامغان، به‌دلیل بهره‌مندی از گنبدی بزرگ، تزیینات زیبای نمای بیرونی، خطاطی و نیز استحکام قابل‌توجه آن که با گذشت زمان بسیاری همچنان پابرجاست، یکی از ارزشمندترین و زیباترین آثار تاریخی باقی‌مانده از ایران قدیم در شهرستان تاریخی دامغان است که با توجه به کتیبه‌ موجود به نظر می‌رسد که به همت «باو شجاع اسفر بیگی، پیر اصفهان»...