Takht-e Soleyman — Attraction in دهستان چمن

Takht-e Soleymān (Persian: تخت سلیمان‎), also known as Azar Goshnasp Fire Temple (Persian: آتشکده آذرگشنسپ‎),[1] literally "the Fire of the Warriors", is an archaeological site in West Azarbaijan, Iran. It lies midway between Urmia and Hamadan, very near the present-day town of Takab, and 400 km (250 mi) west of Tehran. Takht-e Soleymān

The crater at Takht-e Soleymān Shown within Iran

LocationWest Azarbaijan, IranCoordinates36.603171°N 47.235949°ETypeSettlement

UNESCO World Heritage Site

Official nameTakht-e SoleymanTypeCulturalCriteriai, ii, iii, iv, viDesignated2003 (27th session)Reference no.1077RegionAsia-Pacific The fortified site, which is located on a hill created by the outflow of a calcium-rich spring pond, was recognized as a World Heritage Site in July 2003. The citadel includes the remains of a Zoroastrian fire temple built during the Sassanid period and partially rebuilt (as a mosque) during the Ilkhanid period. This temple housed one of the three "Great Fires" or "Royal Fires" that Sassanid rulers humbled themselves before in order to ascend the throne. The fire at Takht-i Soleiman was called ādur Wishnāsp and was dedicated to the arteshtar or warrior class of the Sasanid.[2] A 4th century[citation needed] Armenian manuscript relating to Jesus and Zarathustra, and various historians of the Islamic period, mention this pond. The foundations of the fire temple around the pond is attributed to that legend. Takht-E Soleyman appears on the 4th century Peutinger Map. This site got its biblical name after the Arab invasion of Iran in the 7th century. Folk legend relates that King Solomon used to imprison monsters inside a nearby 100 m deep crater which is called Zendan-e Soleyman "Prison of Solomon". Solomon is also said to have created the flowing pond in the fortress. Archaeological excavations have revealed traces of a 5th-century BC occupation during the Achaemenid period, as well as later Parthiansettlements in the citadel. Coins belonging to the reign of Sassanid kings, and that of the Byzantine emperor Theodosius II (AD 408-450), have also been...

تخت سلیمان

رمز و رازهایی که درباره ی این دریاچه وجود دارد آن را به یکی از اماکن رمزآلود ایران تبدیل کرده است. علاوه بر باورهایی که خبر از رازهایی این دریاچه میدهند نوع شکل گیری دریاچه و خلقت آن نیز بسیار جالب است. تخت سلیمان که یکی از سه آتشکده معروف ساسانی را درخودجای داده و محل تاجگذاری پادشاهان این سلسله بوده احتمالا در دوران پیروز، پدر بزرگ انوشیروان بنا شده است. هر چند کاوش های باستانشناختی در محوطه تخت سلیمان آثاری به جای مانده از دوران هخامنشی و مادی را نیز نشان داده است اما شهرت این محوطه بیشتر مدیون بناهای دوران ساسانی است : آتشکده آذر گشنسب ، معبد آناهیتا ، موزه هدایا ، کوه زندان و دژ بلقیس. بقایای تنها کاخ به جای مانده از دوره ایلخانی امتیاز دیگری برای این مجموعه تاریخی است.

مسافر تخت سلیمان علاوه بر مشاهده بناهای تاریخی در مقابل ایوان خسرو دریاچه ای را می بیند که همچون طاووس رنگ به رنگ می شود و بیننده را خیره می کند. دریاچه تخت سلیمان در عمیق ترین نقطه 112 متر عمق دارد و چشمه ای جوشان در بستر، آبی 40 درجه را به آن می بخشد که در سطح حرارتش نصف می شود. مجموعه تخت سلیمان و منظر فرهنگی آن نخستین اثر ایرانی است که پس از انقلاب در سال 1382 به فهرست میراث جهانی یونسکو افزوده شد.به عقیده برخی مورخین تخت سلیمان زادگاه زرتشت نبی است.

در ۴۵ کیلومتری شمال شرقی شهر تکاب محوطه ای باستانی قرار دارد که از ۱۶۰۰ سال پیش میزبان سازه هایی مقدس در میان حصارهای خود بوده است. بهرام پنجم ساسانی این محوطه را همچون یک شهر بنا نهاد و ۷۰ سال پس از وی، قباد اول به گسترش بناهای آن پرداخت تا اینکه در زمان خسرو انوشیروان ساسانی به اوج عظمت خود رسید. کشف نشانه ها و بقایای حضور انسان از هزاره اول قبل از میلاد تا قرن ۱۱ هجری قمری در این وسعت ۱۲ هکتاری رمز و رازهای شهر را برای کارشناسان آشکار ساخته است. انسان ها برای روزگاری طولانی از این مجموعه به عنوان سکونتگاه برای خود استفاده می کردند و باورهای مذهبی درباره ی آن، نشان از اهمیت شهر در طول تاریخ دارد.

تخت سلیمان به باور بسیاری، محل تولد زرتشت به حساب می آمده و احداث آتشکده آذرگشنسب در این محوطه به عنوان مهم ترین معبد مورد احترام ایرانیان زرتشتی در زمان ساسانیان می تواند مهر تاییدی برای این باور باشد.  این آتشکده در حیات سیاسی- اجتماعی ساسانیان نقش مهمی داشت و شعله های آتش جاویدان آن به مدت هفت قرن خاموش نشد تا به عنوان نماد اقتدار آئین زرتشت محسوب شود. از سوی دیگر افرادی معتقدند که این شهر محل نگهداری جام مقدس حضرت مسیح بوده است که در آخرین شامگاه حیاتش از آن می نوشد. این جام، به جام گرال شهرت دارد اما هنوز اثری از آن در تخت سلیمان دیده نشده است. باوری عامیانه نیز این شهر را محل سکونت سلیمان نبی می داند و به این موضوع اشاره دارد که نیروهایی فرازمینی به دستور حضرت سلیمان سازه هایی عظیم را در آنجا بنا نهاده اند که انسان از عهده ی ایجاد آنها بر نمی آید.به جر بقایای زندگی شهری و آثار به جا مانده از انسان ها، سازه های باقیمانده در این محوطه شامل حصار محیطی، دروازه های ساسانی و ایلخانی، آتشکده آذر گشنسب، معبد آناهیتا و ایوان غربی معروف به ایوان خسرو می باشند که در مطلبی جداگانه به طور مفصل به آنها خواهیم پرداخت.

به جز شهرِ پر از گنج که در قعر دریاچه مدفون شده است ساختار شگفت انگیز این پدیده ی طبیعی نیز بسیار قابل تامل می باشد. دریاچه فیروزه‌ ای رنگ تخت سلیمان در واقع یک چشمه ی جوشان ( چشمه آرتزین ) است که آب خود را از اعماق زمین تامین می کند. طول و عرض دریاچه به ترتیب ۱۱۰ و ۸۰ متر می باشد و به صورت یک بیضی نامنظم شکل گرفته است. این دریاچه و مجموعه بناهای اطرافش به تخت سلیمان شهرت دارند. این نام تقریبا نامی جدید به شمار می رود و این محوطه در طول تاریخ به نام های دیگری خوانده می شده است. گنزک یا کنزک، گنجک، گنزه، جیس، جنزه، گنجه، گزن و گنگ از جمله نام های این مجموعه بوده اند. این مجموعه باستانی به ارمنی گنزکا یا کادزا، به سریانی گنذزک یا گنژگ، به یونانی گنزکا، گادزاکا و گادزا، به عربی جزن، جزنق و شیز، در شاهنامه چیچست، در اوستا چئچست و به مغولی ستوریق خوانده می شده است.

با وجود تمام نام های متفاوتی که بر این شهر گذاشته اند امروزه تنها نام تخت سلیمان باقی مانده است و همه آن را به این نام می شناسند. دلیل این کار می تواند باور به زیستن حضرت سلیمان و ساخته شدن این مکان توسط وی باشد اما دلیل محتمل تر این است که در زمان حمله ی اعراب به منظور جلوگیری از تخریب این مجموعه که مجموعه ای مرتبط به دین زرتشت بود این نام را بر آن نهاده اند. همان گونه که در تاریخ آمده است در زمان حمله ی اعراب آنها سازه های مرتبط به ادیان دیگر را از...

یکی از بناهای مهم تاریخی در کشورمان است؛ اما برای آنکه متوجه شویم که تخت سلیمان چقدر قدمت دارد باید سفری در دل تاریخ داشته باشیم.

تخت سلیمان شهری باستانی و مقدس برای ایرانیان پیش از اسلام بوده و در دوره‌های مختلف محل زندگی اقوامی همچون مادها، هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان و مغول‌ها بود.

قدمت این شهر باستانی به بیش از ۳ هزار سال قبل باز می‌گردد و این منطقه اوج قدرت خود را در دوره ساسانیان تجربه کرده است.

برخی از آثار تاریخی موجود در این مجموعه، نشان‌دهنده این است که قدمت آن به دوره پارینه‌سنگی، عصر آهن یک، دو و سه می‌رسد و همین مسئله سبب شده مورخان نشانه‌هایی از استقرار مردم در دوره سکاها، ماناها، مادها، هخامنشیان و اشکانیان را در این مکان پیدا کنند.

این مکان مهم تاریخی در سال ۱۳۸۲ به ثبت جهانی رسید تا پس از تخت جمشید، چغازنبیل و میدان نقش جهان، چهارمین اثر ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو باشد.

درباره تاریخچه این مکان مقدس برای زرتشتیان، حرف و حدیث‌های متفاوتی وجود دارد؛ عده‌ای بر این باورند که آنجا محل تولد زرتشت بوده و عده‌ای ساخت آن را به بهرام گور، پادشاه ساسانی نسبت می‌دهند.

برای ویرانی این مکان تاریخی اما مستندات و شواهد روشنی وجود دارد. تخت سلیمان در سال ۶۲۴ میلادی در اثر حمله امپراتوری روم به ایران ویران شد.

البته این مجموعه بعدازاین حمله و تا قبل از حمله بزرگ بعدی به ایران هنوز پابرجا بود؛ اما پس از شکست حکومت ساسانی و پذیرش دین اسلام در ایران، مجموعه عظیم تخت سلیمان دیگر رمق تجدید حیات نیافت و کم‌کم به ویرانه تبدیل شد.

پس از اسلام، موبد اصلی این مجموعه باستانی با فرماندهان فاتح آذربایجان به توافق رسید که در ازای پرداخت مالیات، آتشکده را ویران نکنند و به همین سبب آتشکده آذرگشنسب تا ۴۰۰ سال بعد مورد حفاظت قرار گرفت و پابرجا ماند.

زمانی که ایلخانان مغول بر روی کار آمدند، پادشاهان ایلخانی این منطقه استراتژیک را برای پایتخت ییلاقی خود انتخاب کردند.

پس از سقوط حکومت ایلخانی، از این مکان به‌عنوان دهکده و بازارچه فصلی استفاده می‌شد و در دوره صفوی به سکونتگاه ییلاقی عشایر تبدیل شد.

در نهایت ۲۵۰ سال پیش بود که تخت سلیمان برای همیشه خالی از سکنه شد و به‌تدریج داستان‌ها و افسانه‌های زیادی درباره آن شکل گرفت که طبق یکی از این باورها، شایعه شد که این محل منتسب به سلیمان نبی بوده تا کمتر مورد دستبرد قرار بگیرد.

از حدود ۱۲۰ سال پیش، باستان‌شناسان و مورخان شروع به تحقیقات روی این مکان تاریخی کردند که این تحقیقات تا به امروز نیز ادامه دارد.

نام‌های قدیمی تخت سلیمان عبارت‌اند از شیز، شَیچ و گَنجَک به زبان پهلوی و یا گنزک به زبان پارسی میانه، در اوستا با نام چِئی‌چَست، گنزه، گنجه، گنزکا یا کادزا به زبان ارمنی، گنذزک یا گنژگ به زبان سریانی، فِراد، گنزکا، گادزاکا و گادزا به زبان یونانی، در آثار مکتوب مورخان تازی نیز به این مکان تاریخی با نام‌های جَزَن، جَنزَه، جَزنَق یا جَنزَقه اشاره کرده‌اند؛ مورخان مغول نیز آن را ستوریق می‌نامیدند.

در شاهنامه نیز از تخت سلیمان با نام چیچست یاد شده که نشان از اهمیت بالای این مکان دارد.

اگر از گشتن در دنیای تاریخ باستان لذت می‌برید، در اینجا با بهترین و معروف ترین موزه های ایران و عجایبی که در آن‌ها نگهداری می‌شود، آشنا شوید. حصار بیضی‌شکل تخت سلیمان به طول ۱۱۲۰ متر، دارای ۳۸ برج است که نقش یک حصار دفاعی را برای این مجموعه ایفا می‌کرده و از اهمیت بالایی برخوردار بوده است.

این حصار در دوره‌های حکومت‌های مختلف بازسازی شده است؛ البته در اثر گذر زمان و آسیب‌های انسانی فقط سردر دروازه جنوب شرقی، بخشی از باروها و... باقی مانده است.

حصار تخت سلیمان علاوه بر دروازه شمالی که ورودی اصلی شهر بود و دروازه جنوب شرقی که سالم‌ترین دروازه به‌جامانده از این مجموعه است، در عصر ایلخانی صاحب دروازه‌ای در بخش جنوبی شد که امروزه جاده‌ای ماشین‌رو به آن منتهی می‌شود و محل ورودی بازدیدکنندگان از مجموعه است.

زمانی که صحبت از سفر به تخت سلیمان می‌شود، بازدید از دریاچه این مجموعه یکی از جذابیت‌های سفر خواهد بود. دریاچه‌ای که به شکل طبیعی در این منطقه ایجاد شده و وجود آن موجب رونق و محبوبیت این منطقه در ۳ هزار سال قبل شده است.

شگفت‌آور خواهد بود اگر تصور کنید مردم در دوره حکومت‌های مختلف چگونه از این دریاچه استفاده می‌کردند.

راز و رمزها و افسانه‌های متعددی در مورد نحوه ایجاد دریاچه تخت سلیمان و گنج پنهان در اعماق آن، وجود دارند که سوالات زیادی را در ذهن گردشگران ایجاد می‌کند.

این سوالات هنوز هم به‌صورت ابهام در میان مورخان و مردم باقی مانده است چرا که مردم محلی و مورخان باورهای مختلفی در مورد نحوه ایجاد تخت سلیمان و...