Tomb of Fariduddin Attar Neyshaburi — Attraction in Darbeghazi

آرامگاه خیام افزودن توضیحات عنوان آرامگاه عمر خیام (گشایش: ۲ آوریل ۱۹۶۳م/ ۱۲ فروردین ۱۳۴۲) جای‌دفنِ عمر خیام، گیراترین جای گردشگری نیشابور و نمونهٔ برجستهٔ معماری نوین ایرانی است که طراحِّ آن هوشنگ سیحون بود و آن را در ۶ شهریور ۱۳۴۱ پایان داد. طرحش برگرفته از زندگی، زمانه و اندیشه‌های عمر خیام است که بر هر سه «ریاضی‌دان»، «اخترشناس» و «شاعر» بودنِ خیام استوار است و سازه‌های پیرامون آرامگاه، به پیشهٔ پدری خیام (خیمه‌دوزی) رویکرد دارد؛ ۲۲ متر بلندا دارد؛ پیکربندی‌اش بتنی با هستهٔ فلزی است؛ در باغی در حومهٔ شهر نیشابور جای دارد که آرامگاه و مسجد محمد محروق نیز در آن برپاست که به‌عنوان یک امام‌زاده نزد مسلمانان شیعه گرامی داشته می‌شود.

اطلاعات اجمالی: نام, کشور … آرامگاه عمر خیام

نام آرامگاه عمر خیام کشور ایران استان خراسان شهرستان نیشابور اطلاعات اثر نوع بنا آرامگاه کاربری آرامگاه دیرینگی ۲ آوریل ۱۹۶۳/ ۱۲ فروردین ۱۳۴۲ دورهٔ ساخت اثر دولت شاهنشاهی ایران بانی اثر انجمن آثار و مفاخر فرهنگی مالک فعلی اثر سازمان فرهنگ اطلاعات ثبتی تاریخ ثبت ملی ۱۲ فروردین ۱۳۴۲ اطلاعات بازدید امکان بازدید بله بستن پیشینهٔ گوربنای خیام پس از درگذشت عمر خیام در ۱۱۲۳م یا ۱۱۳۴م، پیکرش در گورستان مرکزی حیرهٔ نیشابور دفن شد که گوربنای ویژه‌ای نداشته‌است. نظامی عروضی نقل کرده که خیام در ۱۱۱۲م در نشستی دوستانه دربلخ گفت «گور من در موضعی باشد که هر بهار، شمال [نسیم] بر من گل‌افشان می‌کند.»؛ سپس نظامی نوشت:

مرا این سخن مستحیل نمود و دانستم که چنونی گزاف نگوید. چون در سنهٔ ثلاثین [۵۳۰ق / ۱۱۳۶م] به نیشابور رسیدم، چهار سال بود تا آن بزرگ روی در نقاب خاک کشیده بود. آدینه‌ای به زیارت او رفتم و یکی را با خود ببردم که خاک او به من نماید. مرا به گورستان حیره بیرون آورد و بر دست چپ گشتم. در پایین دیوار باغی، خاک او نهاده و درختان اَمرود و زردآلو، سر از باغ بیرون کرده و چندان برگ و شکوفه بر خاک او ریخته بود که خاک او در زیر گُل پنهان شده بود و مرا یاد آمد آن حکایت که به شهر بلخ از او شنیده بودم. گریه بر من افتاد که در بسیط عالم و اقطار ربع مسکون او را هیچ جای نظیری نمی‌دیدم. ایزد تبارک و تعالی جای او در جنان کناد بمنّه و کرمه.»

در دوران نوین، آرامگاه خیام در ضلع شرقی مسجد محمد محروق درون یک اتاقک ایوان‌مانند جای داشته‌است. این گوربنای ساده تا ۱۹۴۳م برپا بود تا اینکه فراخواندگان مراسم گشایش آرامگاه فردوسی که به توس می‌رفتند، در میان راه از این آرامگاه نیز دیدن کردند. سپس پیشنهاد بازسازی این گوربنا، به‌شکلی بهتر و شایسته‌تر مطرح شد؛ بنابراین، هم‌زمان با برپائی جشن هزارهٔ فردوسی، انجمن آثار ملی آرامگاهی برای خیام ساخت. این آرامگاه، به شکل سکویی چهارگوش و ساختمان سنگی روباز ساخته شد که در کنار آرامگاه و مسجد محمد محروق جای گرفت. این آرامگاه عبارت بود از دو ایوان بالا و پائین و دیوار کوتاه سنگی از سنگ خلج که دراطراف محل قبر و روی قبر که سه یا چهار متر از دیوار بقعه فاصله داشت بکار رفته بود؛ و نیز یک ستون سنگی همراه یک رباعی از ملک الشعرای بهار با خط نستعلیق بر آن نقش کردند. در ۱۹۵۹م ساخت آرامگاهی بزرگتر برای خیام از سوی هوشنگ سیحون طرح‌ریزی شد؛ چرا که مشکل اصلی آرامگاه ستونی، نزدیکی بسیار به آرامگاه محروق بود. آرامگاه کنونی که سومین گوربنای خیام در دوران نوین است، در ۲ آوریل ۱۹۶۳م به‌دست شاهبانو فرح گشایش یافت و سازهٔ گوربنای پیشین به شهر نیشابور جابه‌جا شد و هم‌اکنون در میان میدان خیام برپاست.

ساختار این آرامگاه در یک باغ کهن جای داردو مجموعه‌ای از کتابخانه، موزه و مهمانخانه را داراست. تندیسی از خیام در درآمد باغ نصب شده‌است. مساحت باغ خیام بیست هزار متر مربع و طول گوربنا ۱۸ متر است که پیراموش درختان کاج‌اند. این گوربنا، آمیزه‌ای هنر معماری مدرن و کهن ایرانی است که طراحش هوشنگ سیحون بود. در کتیبه‌های لوزی و کاشی‌کاری شدهٔ آرامگاه، بیست رباعی از خیام به خط تعلیق به‌خط مرتضی عبدالرسولی در ۱۳۳۹ ش نگاشته است. که تحت نظارت طراح و معمار بنا، مهندس سیحون انجام شده و نمونه‌ای منحصر به فرد از کاربرد خط تعلیق در کتیبه‌نگاری بناها به‌شمار می‌رود. خط تعلیق هر چند امروزه فراموش شده اما نخستین خط ایرانی است و در روزگار خیام در میان کاتبان کاربرد فراوانی داشت. هوشنگ سیحون خود دربارهٔ این بنا می‌گوید:

آرامگاه خیام در باغ امامزاده محروق نیشابور قرار داشت اولین کاری که باید انجام می‌دادم این بود که به گونه‌ای طراحی کنم که آرامگاه خیام و امامزاده محروق تداخل پیدا نکنند به همین منظور من برای باغ محوری عرضی تعریف کردم تا آرامگاه را که در گوشه شمال شرقی باغ قرار داشت از...

عطار نیشابوری در شادیاخ نیشابور به دنیا آمد. فریدالدین ابو حامد محمد بن ابوبكر ابراهيم بن اسحاق زاده ی سال 535 هجری شمسی است. وی بیشتر با تخلص خود یعنی «عطار» شناخته می شود. نظریه پرداز سنی مذهب مکتب صوفیه، در سال 600 هجری شمسی در پی حمله ی مغول ها به ایران دار فانی را وداع گفت. شغل پدر وی عطاری بود و از همین رو فریدالدین نیز به شغل پدر روی آورد و همزمان طبابت نیز می کرد.

گذری در مصیبت نامه مصیبت نامه کاندوه جهان است / الهی نامه کاسرار نهان است

به داروخانه کردم هر دو آغاز / چگونه زود رَستم زین و آن باز

به داروخانه پانصد شخص بودند / که در هر روز نبضم می نمودند

شغل عطار نیشابوری زندگی نامه و آثار عطار نیشابوری از خودشناسی تا خداشناسی (2)روایت های گوناگونی وجود دارد که چگونه عطار شغل خود را رها کرده و به عرفان روی آورده است. جامی در کتاب نفحات الأنس این گونه روایت می کند:

روزی عطار در دکان خود سرمست و خوشحال به معامله ی مال دنیا مشغول بود. نیازمندی از وی تقاضای کمک می کند. عطار از کمک کردن به آن فرد امتناع می نماید. نیازمند خطاب به وی می گوید «ای خواجه! تو چگونه خواهی مرد؟»

عطار در پاسخ می گوید: «همان گونه که تو دنیا را ترک می گویی.»

آن شخص در همان لحظه کاسه ی چوبی خود را زیر سر گذاشت، دراز کشید و با ذکر نام خدا از دنیا رفت. این گونه عطار کسب و کار خود را رها کرده و نزد عارف نامی «ركن الدين اكاف» می رود و زندگی وی برای همیشه متحول می گردد.

داستان ها و حکایات عطار جام بلوری است که می توان دل نازک و رنجور هر فردی را در آن شستشو داد. تمام آثار عطار زاییده ی عرفانی است که بر شوریدگی جسم و نظام مندی جهان دلالت دارد. کمتر کسی است که حکایات عطار را خوانده باشد و بر استواری سخن وی صحه نگذاشته باشد.

مولوی و جامی در مدح عطار مولوی و جامی در مدح عطارمولانا در باب عطار این گونه زبان گشوده است که:

هفت شهر عشق را عطار گشت / ما هنوز اندر خم یک کوچه ایم

عطار به گشت و گذار و تحقق «قل سیروا فی الأرض» نیز مبادرت خاصی می نمود و از مکه تا ماوراءالنهر را برای زیارت بسیاری مشایخ بزرگ گشته است.

دکتر عبدالحسین زرین کوب در خصوص آثار عطار تصوف عطار با آنکه آکنده از درد و سوز و عشق و شور است، تصوفی است معتدل و در حدی است که طریقت را با شریعت می آمیزد و از ادعای حقیقت که سخنان بعضی صوفیه را رنگ دعوی و خودنمایی داده است، می پرهیزد و ظاهرا همین مزیت است که در سخن او درد و تأثیری خاص نهاده است.

آنچه در مورد عطار عیان است اسلوب خاص و توازن بی نظیر گفتار اوست. با اینکه قلم عطار گاهی اوقات سست تر از آنچه باید هست، اما مکتب وی طریقت عشق است و حکایات او اندرز راه جویان. با گذری کوتاه بر اشعار عطار می توان ردپای علوم دیگری همچون نجوم را نیز دریافت. مکتب خانه های قدیم همگی دستی بر آتش داشتند. اگر جویای علمی به آنجا مراجعه می نمود و خود را وقف علم و دانش می کرد، استوار و قدرتمند، به مانند درخت کاج ریشه در خاک سر به فلک می سایید. برای این است که در بیشتر آثار شاعران بزرگ جدای از عشق و عرفان همیشه ردپایی از دیگر علوم نمایان است. عشق و عرفان و علم در مکتب آنها و مکتب خانه ی آنها همیشه جاری بود.

آثار عطار نیشابوری گذری در مصیبت نامهآثار فراوانی را به عطار نسبت می دهند که بیشتر آنها اثبات نشده است. مهمترین و موثق ترین آثار عطار طبق پژوهش های دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی و دکتر عبدالحسین زرین کوب عبارت است از:

دیوان اشعار، اسرارنامه، الهی نامه، منطق الطیر، تذکرةالأولیا، مصیبت نامه و مختارنامه است. در ادامه به اختصار به برخی از این آثار ارزشمند می پردازیم.

خرید آثار عطار از بامیلو منطق الطیر : سفر مرغانی به درگاه سیمرغ شغل عطار نیشابوریدر این میان منطق الطیر را می توان جزو قدرتمندترین آثار وی بشمار آورد. منطق الطیر شرح سفر مرغانی است به درگاه سیمرغ (محبوب و پادشاه آنها). در مسیر اتفاقات گوناگونی برای آنها رخ می دهد و در نهایت ماجرا فقط 30 مرغ باقی می مانند. مشخص می شود که سیمرغ اصلی در وجود خود آنها نهفته است و اینگونه راز خلقت و محبوب خود را درمی یابند و از خودشناسی به خداشناسی می رسند.

خرید منطق الطیر از بامیلو اسرارنامه : مقالاتی در وصف پیامبر و دنیای عرفان اسرارنامه که جزو نخستین آثار عطار شناخته می شود شامل 22 مقاله است که 3 مقاله ی نخست آن به ترتیب در مورد توحید و نعت رسول اکرم و فضائل خلفای راشدین است. مقاله ی چهارم به بعد این اثر فاخر به بیان موضوعات تصوف و دنیای عرفان...

Attar is one of the famous mystics and poets of Persian literature who has world fame and is considered a proud treasure for the Iranian nation. The name of this great poet is Muhammad, his nickname is Fariduddin and his nickname is Abu Hamed. Atar Nishaburi can be considered as one of the first-rate scholars of mysticism, who has always placed the simplicity of words at the forefront of all his works, and this has made him particularly popular among people.

Where is Attar's tomb?

The tomb of Atar Neishaburi is located 6 kilometers west of Neishabour and near the tomb of Omar Khayyam. The building of this tomb belongs to the Timurid period and was built by a person named Amir Ali Shirnavai. This tomb was completely restored in the second Pahlavi period, and in the 70s, a brief restoration was done on it.

The current building of Atar Nishaburi tomb has eight sides and four entrances with a completely tiled dome. The tomb of this great poet is located inside a garden with an area of ​​119 square meters and is beautifully decorated with green, yellow and blue tiles. The tomb of Atar Neishaburi is one of the sightseeing places of Neishabur and many travelers and tourists visit...