Basilica Cathedral of St. Mary of the Assumption — Attraction in Włocławek

Bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP we Włocławku – budowla gotycka wznoszona od 1340r. (poświęcenie kamienia węgielnego), konsekrowana w 1411 r. po ukończeniu korpusu nawowego. Budowa kontynuowana jeszcze w ciągu XV i na pocz. XVIw., do 1526 (ukończenie wieży północnej). W latach 1883–1901 poważnie regotyzowana, z wymianą detali i podwyższeniem obu wież. Jest to świątynia trzynawowa z węższym i znacznie niższym prezbiterium. Ze znajdujących się wewnątrz zabytków na szczególną uwagę zasługują: witraże z 1360 roku, nagrobek bpa Piotra z Bnina z 1494, drewniana figura Matki Bożej z początku XV w. oraz obraz Wniebowzięcia NMP, Jana Wielkiego z ok. 1480.W XIIw. włocławska katedra była budynkiem drewnianym. Prawdopodobnie już w XIII w. została zastąpiona budynkiem murowanym. Pierwsza murowana katedra włocławska została spalona przez Krzyżaków w 1329 r. Znajdowała się na południowy wschód od zamku, w pobliżu ulic Gdańskiej, Bednarskiej i Zamczej. Uważa się, że część budulca pochodzącego z rozbiórki spalonej katedry (kamień granitowy) użyto do budowy kamienicy przy ul. Bednarskiej 2. Kronikarz Jan Długosz odnotował w Rocznikach początek budowy obecnie istniejącego kościoła katedralnego we Włocławku, zainicjowanej przez biskupa Macieja Pałukę z Gołańczy, który miał położyć kamień węgielny 25 marca 1340 roku. Budowę rozpoczęto w nowym miejscu poza miastem, w pobliżu skarpy wiślanej. W 1350 roku erygowano i uposażono ołtarz śś. Janów i Andrzeja. Wpierw wzniesiono długie prezbiterium w typie medykadenckim i południową zakrystię, a po 1358 roku rozpoczęto wznoszenie korpusu głównego. Po śmierci biskupa Macieja Pałuki budowę po 1364 roku kontynuował jego bratanek biskup Zbylut z Gołańczy. Na początku XV wieku ukończono budowę bazylikowego korpusu nawy głównej. Geneza skromnego kształtu katedry jest przedmiotem dyskusji wśród historyków sztuki, którzy przykładowo proponują pogląd, że wzorem dla niej była katedra w Gnieźnie lub wzorów należy szukać wśród budowli wywodzących się z tradycji ukształtowanej w środowisku artystycznym Górnej Nadrenii, w tym kościół opactwa Cystersów w Salem. W 1392 roku odnotowano wydatki na pokrycie dachu. W 1411 nastąpiła pierwsza konsekracja katedry dokonana przez biskupa Jana Kropidłę. W XV i XVI wieku trwały prace nad masywem wieżowym i kaplicami. Czteroramienne sklepienia gwiaździste z przełomu XIV i XV wieku wywodzą się z architektury państwa zakonu krzyżackiego. Do naszych czasów zachowały się 22 kwatery gotyckich witraży pochodzących z okien prezbiterium, obecnie wyeksponowanych w kaplicy Świętej Barbary. W 2 połowie XV w. zaczęto wznosić kaplice wokół głównego korpusu kościoła. Przy nawie południowej w 1527r. zbudowano kaplicę św. Marcina i kapitularz, a w 1541 kaplicę Cibavit w 1541. W 1 ćwierci XVI w. dwie z kaplic (kaplicę NMP i przeciwległą św. Kazimierza) przebudowano w stylu manierystycznym. Zostały one przekryte kopułami z latarniami. W drugiej poł. XVIII w. wyremontowano dach. W 1891 roku prace nad przebudową katedry rozpoczął Konstanty Wojciechowski. Według jego projektu dobudowano wzdłuż nawy północnej kaplice oraz kruchtę zachodnią, uzyskując dzięki temu symetryczne rozwiązanie bryły. Wieże, pierwotnie nie wyższe niż dach nawy głównej, a później przykryte baniastymi kopułami, zostały nadbudowane o dwie strzeliste kondygnacje w stylu neogotyckim. Prace polegały także na wymianie we wnętrzu licznych elementów artykulacji i dekoracji, co spowodowało zatarcie pierwotnego gotyckiego charakteru (nastąpiła np. wymiana maswerków, zworników, wprowadzenie nisz baldachimowych w prezbiterium). Usunięto również dużą część nowożytnego wyposażenia. Prace zakończono w 1902 roku. W 1907włocławską katedrę...

Dzieje pierwszych katedr we Włocławku osnute są licznymi hipotezami i domysłami wymagającymi szczegółowych badań, do których materiałów dostarczyć dziś mogą jedynie wykopaliska archeologiczne. Zapewne pojawić się mogą całkiem nowe przypuszczenia i hipotezy co do czasu budowy i lokalizacji, ale przede wszystkim – co do struktury i wyglądu pierwszych świątyń katedralnych we Włocławku. W lepszej sytuacji jesteśmy, gdy chodzi o trzecią, istniejącą do dziś, włocławską bazylikę katedralną, której dzieje sięgają pierwszej połowy XIV w.

Historia gotyckiej katedry pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Włocławku rozpoczyna się za pontyfikatu biskupa Macieja z Gołańczy (1323–1364). Był on kanonikiem włocławskim, gnieźnieńskim, poznańskim, płockim, krakowskim i wrocławskim oraz bliskim współpracownikiem swego wuja biskupa kujawsko-pomorskiego Gerwarda (1300–1323). Sakrę biskupią przyjął w Awinionie 8 stycznia 1324 r. Biskup Maciej był nie tylko inicjatorem i pierwszym budowniczym katedry, ale także zagorzałym zwolennikiem zjednoczenia pod jednym berłem, podzielonego wówczas na dzielnice, państwa polskiego, a zarazem zdecydowanym przeciwnikiem zaborczej działalności zakonu krzyżackiego, który pustoszył terytorium diecezji kujawsko-pomorskiej.

W dniu 7 maja 1329 r. wojska krzyżackie wspierane przez oddziały czeskie zdobyły Włocławek. Najeźdźcy spustoszyli gród, szczególnie koncentrując się na niszczeniu własności biskupiej. Wówczas spalona została także romańska katedra. Krzyżacy pod groźbą śmierci zabronili odbudowy biskupiego miasta i katedry, mając w zamiarze doprowadzić do oderwania od diecezji kujawsko-pomorskiej archidiakonatu pomorskiego i utworzenia tam odrębnej diecezji podległej zakonowi. Zamiary te nie znalazły jednak nigdy akceptacji Stolicy Apostolskiej.

Mając świadomość lekceważenia przez zakon postanowienia Stolicy Apostolskiej, biskup Maciej z Gołańczy zdecydował się 24 sierpnia 1330 r. na zawarcie niezbyt korzystnego układu z mistrzem krzyżackim, Wernerem von Orlsenem, który jednak umożliwił mu zorganizowanie na nowo życia religijnego w zniszczonym Włocławku i diecezji. W tym celu został wzniesiony, poza obrębem zniszczonego miasta, niewielki kościół dedykowany św. Witalisowi, który pełnił rolę tymczasowej katedry jako jedyna...

Bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP we Włocławku jest budowlą gotycką. Pierwsza murowana katedra włocławska znajdowała się w innym miejscu, została spalona przez Krzyżaków w 1329 roku. Obecna katedra była budowana od 1340 i kontynuowana jeszcze w ciągu XV wieku, do 1526, kiedy ukończono wieżę północną. Jest to świątynia trzynawowa z węższym i znacznie niższym prezbiterium. Na szczególną uwagę zasługują: witraże z 1360 roku, drewniana figura Matki Bożej z początku XV wieku oraz obraz Wniebowzięcia NMP. Wnętrze ozdobione jest polichromią, wykonaną w latach 1900–1901. The Cathedral Basilica of the Assumption Blessed Virgin Mary in Włocławek is a Gothic building. The first brick cathedral in Włocławek was in a different place, it was burnt by the Teutonic Knights in 1329. The current cathedral was built from 1340 and continued until the 15th century, until 1526, when the northern tower was completed. It is a three-nave temple with a narrower and much lower presbytery. Particularly noteworthy are: stained glass windows from 1360, a wooden statue of the Mother of God from the beginning of the 15th century and a painting of the Assumption of the Blessed Virgin Mary. The interior is decorated with polychrome, made in the...