Wat Phra Borommathat Sawi — Attraction in Chumphon Province

วัดพระธาตุสวี ตั้งอยู่ในอำเภอสวี จังหวัดชุมพร เป็นวัดเก่าแก่คู่บ้านคู่เมืองของอำเภอสวี  วัดพระธาตุสวีตั้งอยู่ติดกับแม่น้ำสวีห่างจากตัวอำเภอประมาณ 3 กิโลเมตร  เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่เป็นหนึ่งในจตุธรรมธาตุของทางภาคใต้ มีอายุเก่าแก่กว่า  700 ปี และมีประวัติศาสตร์ที่ยาวนานตั้งแต่สมัยอยุธยา จึงไม่ควรพลาดมาสักการะเพื่อความเป็นสิริมงคล ภายในเป็นที่ประดิษฐานพระธาตุเจดีย์หนึ่งในจตุธรรมธาตุ ลักษณะขององค์พระธาตุคล้ายกับพระบรมธาตุเมืองนครศรีธรรมราช แต่มีขนาดย่อมกว่า ภายในวัดมี พิพิธภัณฑ์วัดพระธาตุสวี โดยมีการจัดแสดงพระพุทธรูปโบราณที่ขุดค้นพบในบริเวณพระธาตุถูกนำมาเก็บไว้ยังอาคารแห่งนี

พระธาตุสวีได้มีการบูรณะซ่อมแซมหลายครั้ง ในปัจจุบันพระบรมธาตุสวีมีลักษณะเป็นเจดีย์ทรงระฆังตั้งอยู่บนฐานสี่เหลี่ยม ๒ ชั้น ฐานชั้นล่างกว้าง ๘.๕๐ เมตร ประดับด้วยซุ้มรูปช้างโผล่ศีรษะและขาหน้า เสมือนค้ำเจดีย์ไว้ด้านละ ๓ ซุ้ม สลับกับรูปยักษ์ถือกระบองและประดับด้วยเสาหลอก ๖ ต้น (เว้นด้านทิศใต้ มีบันไดทางขึ้น จึงมีช้างเพียง ๒ ซุ้ม) มุมทั้งสี่ของฐานมีเจดีย์จำลองเลียนแบบเจดีย์ประธาน ฐานชั้นบนมีพระพุทธรูปปางสมาธิประทับนั่งในซุ้มด้านละ ๕ ซุ้ม มุมทั้ง ๔ ของฐานมีเจดีย์จำลองประดับไว้เช่นกัน ตัวเจดีย์เป็นทรงระฆัง เหนือขึ้นไปเป็นเสาหาร ก้านฉัตร บัวเถา ปล้องไฉน ๗ ชั้น บนสุดเป็นปลียอด และเม็ดน้ำค้าง  วัดพระธาตุสวี  (วัดสวี) ได้รับการประกาศขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานของชาติ  และถือเป็นโบราณสถานสำคัญของจังหวัดชุมพร

ประวัติ/ตำนาน

มีตำนานเล่าถึงประวัติการสร้างพระธาตุบรมสวีว่า เมื่อครั้งที่พระเจ้าศรีธรรมาโศกราชเสด็จยกทัพมารี้พลมาพักที่วัดร้างแห่งหนึ่งในเขตอำเภอสวี ได้พบกาเผือกและกาฝูงหนึ่งเกาะอยู่บนกองอิฐกระพือปีกและส่งเสียงร้อง พระองค์จึงให้รื้อเศษกองอิฐที่กองทับถมกันออกพบฐานเจดีย์ใหญ่ เมื่อขุดลึกลงไปได้พบผอบบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ จึงให้แม่ทัพนายกองไพร่พลช่วยกัน สร้างเจดีย์ขึ้นมาใหม่แทนที่เดิม แล้วจัดงานสมโภชเป็นการใหญ่เป็น เวลา ๗ วัน ๗ คืน จากนั้นพระราชทานชื่อว่า พระบรมธาตุกาวีปีก (วีปีกแปลว่ากระพือปีก) ต่อมาเรียกกันว่าพระธาตุกาวี และคำว่า กาวี ได้เพี้ยนจนเป็นกลายเป็นสวีในปัจจุบัน ก่อนที่พระเจ้าศรีธรรมาโศกราชจะเสด็จยกทัพกลับ ทรงห่วงใยพระบรมธาตุว่าจะไม่มีผู้ดูแลรักษา จึงสั่งเรียกบรรดาทหารในกองทัพซึ่งกำลังนอนหลับสนิท ในขณะนั้นมีทหารคนหนึ่งชื่อ เมือง ขานรับพระองค์จึงมีรับสั่งถามว่า ต้องการจะอยู่ดูแลรักษาพระบรมธาตุแห่งนี้ไหม นายเมืองขานรับอาสา พระองค์จึงสั่งให้นายทหารตัดศีรษะนายเมืองเซ่นสรวงบูชาไว้ในศาลเพียงตา ศาลนี้เรียกว่า ศาลพระเสื้อเมือง ให้เป็นผู้เฝ้ารักษาพระบรมธาตุ ในปัจจุบันศาลนี้ยังมียังมีคนทั่วไปเคารพนับถือในฐานะสิ่งศักดิ์สิทธิ์โดยเฉพาะอย่างยิ่งชาวจีน ต่อมาศาลพระเสื้อเมืองมีสภาพชำรุดทรุดโทรม กรมศิลปากรจึงได้ออกแบบอาคารใหม่ให้มีลักษณะสอดคล้องกับพระบรมธาตุสวี โดยเป็นอาคารทรงไทยหลังคาจั่ว หลังคามุงกระเบื้องดินเผาเคลือบ ผนังก่ออิฐฉาบปูน ด้านหน้ามีราวระเบียงลวดบัว พื้นอาคารปูนด้วยหินอ่อน

การเดินทาง

รถยนต์ส่วนตัว จากกรุงเทพฯ ใช้ทางหลวงหมายเลข 35 และให้เลี้ยวซ้ายที่ทางต่างระดับวังมะนาว เข้าสู่ทางหลวงหมายเลข 4 ขับต่อไปจนถึงจังหวัดชุมพร และให้เปลี่ยนเส้นทางไปยังทางหลวงหมายเลข 41 และขับตรงไประยะทางประมาณ 34 กิโลเมตร ให้กลับรถที่ใต้สะพานข้ามแม่น้ำสวี ขับไปอีก 500 เมตร...

ไหว้พระสักการะ “พระบรมสารีริกธาตุ” ประดิษฐานใน “พระบรมธาตุสวี” โบราณสถานสำคัญที่ “วัดพระบรมธาตุสวี” ริมแม่น้ำสวี อ. สวี จ. ชุมพร ที่อายุกว่า 700 ปี และเป็นปูชนียสถานทางพุทธศาสนาที่สำคัญ โดยเป็น 1 ใน 4 “จตุธรรมธาตุ” ของ “พระธาตุเจดีย์” เก่าแก่ในภาคใต้ (ภาพเมื่อ 14 มี.ค. 2564) เมื่อครั้งทัพของ “พระเจ้าศรีธรรมาโศกราช” (ผู้สร้างเมืองนครศรีธรรมราช ประมาณ พ.ศ. 1830) มาพักที่ริมแม่น้ำสวี มีฝูงกาส่งเสียงร้องบนกองอิฐ พระองค์จึงให้ทหารรื้ออิฐ แล้วพบฐานเจดีย์ใหญ่ มีผอบบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ จึงได้สร้างเจดีย์ขึ้น และจัดงานสมโภช 7 วัน 7 คืน “พระธาตุกาวีปีก” (ภาษาใต้ “วีปีก” หมายถึง “กระพือปีก”) เป็นชื่อตั้งโดย “พระเจ้าศรีธรรมาโศกราช” ต่อมาเรียกสั้นลงว่า “พระธาตุสวี” “พระบรมธาตุสวี” เป็น ทรงระฆังคว่ำสีทอง สถาปัตยกรรมแบบ “พระบรมธาตุเจดีย์” (ที่ วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร จ. นครศรีธรรมราช) ปลายของปลียอด มี เม็ดน้ำค้าง บรรจุ “พระบรมสารีริกธาตุ“ องค์เจดีย์ประดับกระเบื้องโมเสกสีทอง สูงประมาณ 14.25 ม. อยู่บนฐาน สี่เหลี่ยมสีขาว 2 ชั้น กว้าง 8.50 ม. มุมทั้งสี่ของแต่ละฐาน มีเจดีย์องค์เล็ก จำลองแบบจากเจดีย์องค์ใหญ่ ฐานชั้นล่างมีบันไดขึ้นชั้น 2 อยู่ทิศตะวันออก รอบฐานมีรูป หัวช้างยืน สลับคั่นด้วยเสากับ ยักษ์ถือกระบอง ฐานชั้นบนมีซุ้ม ประดิษฐานพระพุทธรูปสีทอง ปางสมาธิ และปางมารวิชัย “ระเบียงคต” ล้อมรอบองค์เจดีย์ 4 ทิศ ตลอดแนวระเบียงทั้งสี่ ประดิษฐานพระพุทธรูป มากกว่า 100 องค์ วัดพระบรมธาตุสวี เป็น วัดราษฎร์ (ธรรมยุติกนิกาย) ตั้งวัดปี 2325 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา ปี 2373 พ.ศ. 2459 ต้นสมัยรัชกาลที่ ๖ ยอดพระธาตุหักพังลง จึงได้บูรณะใหญ่ พ.ศ. 2539 มีการบูรณะ โดยกรมศิลปากร และล่าสุดปี 2559 พ.ศ. 2544 ขึ้นทะเบียนโบราณสถานของชาติ (วันที่ 21 ธ.ค.) พื้นที่โบราณสถาน 1 ไร่ 1 งาน 30 ตารางวา พ.ศ. 2555 ปีแรกของ “งานประเพณีแห่ผ้าพระราชทาน ในสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี” ในช่วงวันอาสาฬหบูชา มีขบวนแห่ผ้าพระราชทาน ขึ้นห่มพระบรมธาตุสวี พ.ศ. 2563 (วันพุธที่ 4 มี.ค.) “สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี” เสด็จพระราชดำเนินมาที่วัด และเปิดพิพิธภัณฑ์ฯ ภายในวัดสงบ และสะอาด มีสถานที่สำคัญ คือ “พระบรมธาตุสวี” “พิพิธภัณฑ์” และ “ศาลพระเสื้อเมือง”

บันทึกภาพเมื่อ บ่ายวันอาทิตย์ที่ 14 มีนาคม 2564, 15:14-15:53 น. พระบรมธาตุสวี วัดพระบรมธาตุสวี ต. สวี อ. สวี จ.ชุมพร สักการะ “พระธาตุเจดีย์” องค์ที่ 1 ของ 4 “จตุธรรมธาตุ” ในภาคใต้ 10°13'48.1"N 99°05'31.4"E (10.230028, 99.092056), altitude 10 m. Post: Mar 13,...

พระธาตุสวี หรือพระบรมธาตุสวี ตั้งอยู่หมู่ที่ ๑ บ้านวัดสวี ตำบลสวี อำเภอสวี จังหวัดชุมพร เป็นเจดีย์ที่ได้รับอิทธิพลรูปแบบจากพระมหาธาตุเจดีย์นครศรีธรรมราช จึงสันนิษฐานว่าน่าจะสร้างขึ้นในสมัยอยุธยา ได้รับการบูรณะมาแล้วหลายครั้ง เป็นเจดีย์สูง ๑๔.๒๕ เมตร ฐานสี่เหลี่ยมจัตุรัสกว้างด้านละ ๘.๕๐ เมตร มีซุ้มช้างและยักษ์ยืน มีบันไดทางขึ้นทางทิศตะวันออก ชั้นบนทำเป็นซุ้มพระล้อมรอบ ต่อด้วยเจดีย์ทรงระฆังประดับกระเบื้องโมเสกสีทอง และมีเจดีย์ขนาดเล็กประจำมุมทั้งสี่

พระธาตุสวี หรือพระบรมธาตุสวี ตั้งอยู่หมู่ที่ ๑ บ้านวัดสวี ตำบลสวี อำเภอสวี จังหวัดชุมพร เป็นเจดีย์ที่ได้รับอิทธิพลรูปแบบจากพระมหาธาตุเจดีย์นครศรีธรรมราช จึงสันนิษฐานว่าน่าจะสร้างขึ้นในสมัยอยุธยา ได้รับการบูรณะมาแล้วหลายครั้ง เป็นเจดีย์สูง ๑๔.๒๕ เมตร ฐานสี่เหลี่ยมจัตุรัสกว้างด้านละ ๘.๕๐ เมตร มีซุ้มช้างและยักษ์ยืน มีบันไดทางขึ้นทางทิศตะวันออก ชั้นบนทำเป็นซุ้มพระล้อมรอบ ต่อด้วยเจดีย์ทรงระฆังประดับกระเบื้องโมเสกสีทอง และมีเจดีย์ขนาดเล็กประจำมุมทั้งสี่

มีตำนานเล่าว่าครั้งหนึ่ง พระเจ้าศรีธรรมาโศกราช เสด็จยกทัพมาถึงเขตอำเภอสวี ได้พบเหตุการณ์ประหลาด มีกาฝูงหนึ่งบินมาจับอยู่บนกองอิฐพากันส่งเสียงร้องและกระพือปีกอื้ออึง เมื่อรื้อกองอิฐออกก็พบฐานเจดีย์และพระบรมสารีริกธาตุ จึงโปรดให้ปฏิสังขรณ์พระเจดีย์และสมโภช ๗ วัน ๗ คืน แล้วขนานนามพระเจดีย์องค์นี้ว่า “พระธาตุกาวีปีก” (วีปีก เป็นภาษาปักษ์ใต้ หมายถึง กระพือปีก) ต่อมาจึงเรียกเพี้ยนสั้นลงว่า พระธาตุสวี ตำนานยังเล่าอีกว่า ก่อนที่พระเจ้าศรีธรรมาโศกราชจะเสด็จยกทัพกลับ ทรงเรียกหานายทหารที่สมัครใจจะอยู่ดูแลรักษาองค์พระธาตุ เผอิญมีทหารนายหนึ่งชื่อ “นายเมือง” รับอาสา พระองค์จึงรับสั่งให้ตัดศีรษะนายเมืองเพื่อเซ่นสรวงเป็นดวงวิญญาณรักษาพระธาตุสืบไป โดยตั้งศาลไว้เรียกว่า “ศาลพระเสื้อเมือง” ปัจจุบันอยู่ทางด้านหน้าหรือทางทิศตะวันออกของพระธาตุสวี ซึ่งถัดไปจะเป็นแม่น้ำสวี เดิมเป็นอาคารไม้ก่อเป็นโรงเรือนปิดทึบ ต่อมาได้บูรณะใหม่เป็นอาคารทรงไทยหลังคาจั่วแบบตรีมุข มุงกระเบื้องดินเผาเคลือบ สำหรับวัดสวี มีประวัติว่าตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. ๒๓๒๕ ต่อมาในสมัยต้นรัชกาลที่ ๖ ยอดพระธาตุได้หักพังลง จึงมีการบูรณะครั้งใหญ่ และมีการทำนุบำรุงรักษาสืบมา

จากหลักฐานที่พบสันนิษฐานว่าวัดแห่งนี้มีอายุราวสมัยอยุธยา และสมัยรัตนโกสินทร์ โดยได้รับการประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถาน ในราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๑๘ ตอนพิเศษ ๑๒๗ ง หน้า ๑๐ วันที่ ๒๑ ธันวาคม ๒๕๔๔ พื้นที่โบราณสถานประมาณ ๑ ไร่ ๑ งาน ๓๐ ตารางวา

ข้อมูล : สำนักศิลปากรที่ ๑๒...