เจดีย์จุลประโทน ตั้งอยู่ที่ตำบลพระประโทน ซอยวัดสามกระบือเผือก อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม หรือทางด้านทิศตะวันออกของพระปฐมเจดีย์ ซึ่งอยู่ในบริเวณใกล้เคียงกับวัดพระประโทนเจดีย์วรวิหาร[1] ไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือประมาณ 500เมตร และอยู่ด้านข้าง วิทยาลัยเทคนิคนครปฐม ติดกับถนนเพชรเกษม เส้นทางระหว่างกรุงเทพ - นครปฐม
กรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนเจดีย์จุลประโทนเป็นโบราณสถานไว้ในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 57 หน้า 2527 วันที่ 22 ต.ค. พ.ศ. 2483 [2] แต่เดิม ณ บริเวณสถานที่แห่งนั้นเป็นเพียงเนินอิฐที่มีต้นไม้ขึ้นรกปกคลุมธรรมดาไม่มีอะไรน่าสนใจ และไม่ปรากฏว่ามีชื่อเรียกสถานที่แห่งนั้นอย่างเป็นทางการ มีเพียงแต่ชื่อที่ชาวบ้านเรียกกันติดปากสั้นๆว่า “เนินหิน” เพราะในอดีตบริเวณดังกล่าวเป็นเนินมีอิฐ หิน กระจายอยู่ทั่วไป ต่อมาได้มีการขุดค้นเนินหินแห่งนั้นครั้งแรกอย่างเป็นทางการ ในปี พ.ศ. 2482 - 2483 โดย ปิแอร์ ดูปองต์ แห่งสำนักปลายบูรพาทิศฝรั่งเศส ทำการขุดค้นร่วมกับกรมศิลปากร ภายใต้การนำของหลวงบริบาลบุรีภัณฑ์ได้ร่วมกันทำการขุดค้น ณ ที่บริเวณเนินอิฐแห่งนั้น
เจดีย์จุลประโทนจากการศึกษาในครั้งนี้ ได้ข้อสังเกตจากบริเวณฐานที่มุมด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้ ซึ่งมีลักษณะที่ใกล้เคียงกับตัวมกรของที่สมโบร์ไพรกุกรุ่นถาลาบริวัตสมัยแรกน่าจะสร้างขึ้นในช่วงกลางพุทธศตวรรษที่ 12 เพราะเปรียบเทียบจาก ตัวมกรที่ประดับมุมด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้เทียบได้กับ ทับหลังถาราบริวัต สมัยสมโบร์ไพรกุก
ต่อมาในช่วงสมัยที่ 2 ก็ไม่น่าเป็นลัทธิมหายานในช่วงที่ 2 ปลายพุทธศตวรรษ 12 เพราะเทียบได้กับ ลวดลายก้านต่อดอก ที่ปราสาทเขาน้อย จังหวัดสระแก้ว สมัยสมโบร์ไพรกุกตอนปลาย หรือ ตอนต้นศิลปะแบบไพรกะเม็ง ประมาณ กลางพุทธศตวรรษที่ 12 ต้นพุทธศตวรรษ 13 อายุเวลาของทั้ง 2 สมัย ระหว่าง 1,2...
Read more01 01 2564 เจดีย์จุลประโทน ตั้งอยู่ที่ต.พระประโทน ซอยวัดสามกระบือเผือก อ.เมือง จ.นครปฐม นักโบราณคดีไทยและฝรั่งเศสได้ทำการขุดค้นสำรวจซากเจดีย์จุลประโทณ ได้พบว่าเจดีย์องค์นี้มีการซ่อมเสริมมาแล้วถึง 2 สมัย แต่เดิม บริเวณนี้คงเป็นศูนย์กลางของเมืองนครไชยศรีที่รุ่งเรือง เหลือพื้นที่แคบ มีการกั้นพื่นที่ ที่คงสภาพซากอิฐ หิน ดิน ทรายไว้ ถ้าถามคนที่ชอบ แม้จะเหลือสภาพที่ไม่สมบูรณ์ มันก็ยังคงงดงามในตัวของมัน ในบริเวณดูสงบเงียบ สะอาด แต่มีความขลังในตัวเศษซากที่เราเห็น แม้พื้นที่จะไม่มากก็ตาม ต้องบอกว่าคราวเเรกจะไปวัดพระประโทน แต่ดันมาผิดทาง การที่มาผิดทางถือว่าเป็นความโชคดี เพราะชอบมากกับสิ่งที่ได้เห็น กองอิฐ มันงดงามอยากอยู่กับที่นานๆ อีกอย่างมันมีความเกียวเนื่องทั้งองค์พระปฐมเจดีย์ วัดพระเมรุ เจดีย์จุลประโทน และพระประโทนเจดีย์ จะเรียกว่าดลจิตดลใจให้มาก็ได้ เพราะไม่ทราบถึงที่ตั้งเเละข้อมูลมากพอ เมื่อไปถึงวัดพระประโทน การเรียงร้อยภาพร่วมสมัย ศิลปะ สมัยทวารวดี ที่มีอายุราวพุทธศตวรรษที่ ๑๒ - ๑๖ วัสดุ อิฐ ดินเผา ก็น่าจะเกือบสมบูรณ์...
Read moreHistorical memmory for recent...
Read more