Wat Khao Yi San — Attraction in Samut Songkhram Province

วัดเขายี่สาร ตั้งอยู่บนเนินเขายี่สารในหมู่บ้านยี่สาร หมู่ที่ ๑ อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม วัดนี้เป็นวัดโบราณ ไม่ทราบว่าใครเป็นผู้สร้าง และสร้างตั้งแต่เมื่อใด ตามสันนิษฐานของกรมศิลปากรจากสิ่งก่อสร้างต่างๆ อาทิ วิหาร อุโบสถ ตลอดจนลวดลายต่างๆนั้น ให้ความเห็นว่า วัดเขายี่สารสร้างขึ้นสมัยกรุงศรีอยุธยา สมัยพระเจ้าเสือ (สมเด็จพระสรรเพ็ชญ์ ที่ ๘) เพราะจากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ ว่าเคยเสด็จทรงปลาในแถวถิ่นนี้ และเสด็จประทับที่วัดคุ้งตำหนักบางตะบูน และจากหนังสือสมโภช ๗๒ ปี พระครูสมุทรนันทคุณ เจ้าอาวาสวัดบางแคน้อย “เล่าเรื่องเมืองสมุทรสงคราม” กล่าวถึงเมืองแม่กลองไว้ว่า “เมืองแม่กลองตั้งอยู่ใกล้ปากอ่าวแม่กลอง เป็นเมืองเกิดขึ้นใหม่ นับจากมีเจ้าเมืองมา อายุประมาณ ๔๐๐ ปี ถ้านับเริ่มจากมีแผ่นดิน อายุไม่เกิน ๒,๐๐๐ ปี เพราะปรากฏหลักฐานว่า ราว พ.ศ. ๒๑๐ ชาวอินเดียได้มาตั้งเมืองทางฝั่งขวา ของแม่น้ำแม่กลอง เหนือปากน้ำซึ่งไหลมาจากตะวันตก ไปบรรจบกับลำน้ำที่ไหลมาจากทิศเหนือ (แม่น้ำภาชีกับแม่น้ำแควน้อย) แล้วตั้งชื่อเมืองตามชื่อเมืองเดิมของเขาว่า “ราชบุรี” ขณะนั้นริมฝั่งทะเลอยู่ที่คูบัว ถ้ามองไปในทะเลจะแลเห็นเกาะเล็กๆ กลางทะเล คือ เขายี่สารปัจจุบัน ต่อมามีการลดลงของระดับน้ำทะเล และการทับถมของตะกอนน้ำจืด ทำให้เกิดแผ่นดินขึ้น ดังนั้น เขายี่สาร คือ เกาะกลางทะเลในยุคโบราณกาล เป็นภูเขาลูกเดียวของจังหวัดสมุทรสงคราม และเป็นที่ชุมชนการค้ามาตั้งแต่โบราณ เรือสำเภาที่มาค้าขายจากทางทะเล จะเข้าเมืองราชบุรี ธนบุรี อยุธยา ฯลฯ น่าจะได้ผ่านที่เขายี่สารนี้ คำว่า “ยี่สาร” จึงน่าจะมาจาก คำว่า “ปสาน” ในภาษาเปอร์เซีย ซึ่งแปลว่า “ตลาด” คือ บาซาร์ (Bazaar) สถานที่ผู้คนมารวมกันตั้งร้านค้าบ้านเรือนค้าขายกัน วัดเขายี่สาร ได้จดทะเบียนเป็นวัด เมื่อ พ.ศ. ๒๒๔๖ และได้วิสุงคามสีมา เมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๐ ก.ศ.ร. กุหลาบ ได้แต่งนิราศยี่สาร เมื่อ พ.ศ. ๒๔๒๒ สมัยต้นรัชกาลที่ ๕ ในคราวเดินทางมานมัสการพระพุทธรูปบนเขายี่สาร โดยขึ้นต้นกลอนว่า “นายกุหลาบ จะนิราศคลาดสมรไปไหว้พระพุทธะชิณะวร ที่สิงขรโบราณยิสารมี...” ก.ศ.ร. กุหลาบได้กล่าวถึงวัดเขายี่สารว่า เดิมชื่อว่า “วัดแก้วฟ้า” แต่จะมาชื่อว่า วัดเขายี่สารเมื่อใดไม่ปรากฏ เพราะชื่อวัดเป็นชื่อเดียวกับตลาดบริเวณเชิงเขาลูกนี้ นอกจากนั้น ก.ศ.ร. กุหลาบ  ยังได้พรรณาเกี่ยวกับสถานที่ต่างๆ ที่ตั้งอยู่ในบริเวณวัดว่า มีศาลาการเปรียญ มีกุฏิไม้สักสิบหลัง ใช้เป็นสำนักวิปัสสนา ศาลาท่าน้ำมี ๓ หลัง มีวิหาร อุโบสถ กุฏิสงฆ์หลังคามุงกระเบื้อง ๑๖ หลัง มีพระจำพรรษาอยู่ ๑๔ รูป มีเหว ๒ เหว เหวลึกอยู่ด้านหลังวิหาร แสดงว่าวัดนี้สมัยโบราณเป็นวัดใหญ่ เคยเจริญมาแล้ว สิ่งสำคัญของวัด ที่ควรชม และนมัสการ ได้แก่ ๑. อุโบสถ ปฏิสังขรณ์ใหม่สวยงามมากตั้งอยู่บนเนินเขา ประดิษฐานพระประธานปูนปั้น ปางมารวิชัยของเก่าคู่มากับวัด ภายในเขียนภาพจิตรกรรมพงศาวดารจีน เรื่อง “ห้องสิน” ที่หน้าบันประดับด้วยเครื่องถ้วยชามกังใส มีรูปไก่เป็นสัญลักษณ์ ๒. วิหาร ตั้งอยู่บนยอดเขา จุดสูงสุดของวัด มีสิ่งสำคัญๆ อยู่ที่วิหารนี้ ซึ่งเป็นจุดเด่นของวัดที่ควรชม และนมัสการ ได้แก่ พระพุทธบาทสี่รอย อยู่ภายในวิหารเป็นของโบราณเก่าแก่ มีศาลาไม้คลุมไว้ เป็นที่เคารพสักการะตามความเชื่อทางพระพุทธศาสนาว่า พระพุทธเจ้า ๔ พระองค์ได้เสด็จมาประทับรอยพระบาทซ้อนกันไว้ ได้แก่ พระพุทธเจ้ากกุสันโท โกนาคม กัสสปะ และพระพุทธโคดม (พระพุทธเจ้า) ลวดลายหน้าบัน และบานประตูสลักไม้ ฝีมือประณีต ลวดลายสวยงามมาก ฝีมือแกะสลักไม้ของช่างสมัยอยุธยา พระพุทธรูปทรงเครื่องใหญ่ เป็นพระพุทธรูปที่งดงามมาก...

มากราบรูปหล่อและติดทองอดีตเจ้าอาวาสของวัด หลวงพ่อร้ายในอดีตเป็นที่ศรัทธาของชาวบ้านมาก ส่วนประวัติวัดและประวัติหลวงพ่อร้ายตามนี้ครับ ไปมาวันที่ 5/5/67

ประวัติวัดเขายี่สาร และ หลวงพ่อร้าย วัดเขายี่สาร โดย หลวงพ่อคง ธมฺมโชโต วัดบางกะพ้อม กล่าวสำหรับวัดเขายี่สาร ตั้งอยู่ที่ตำบลเขายี่สาร อำเภออัมพวา เป็นวัดเก่าแก่ สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นแต่ครั้งสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย สิ่งที่น่าสนใจได้แก่พระวิหารบนยอดเขา มีลักษณะเป็นรูปเรือ เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธบาทสี่รอย พระมณฑป และบานประตูสลักไม้ศิลปะสมัยอยุธยาตอนปลายนับว่าเป็นงานประณีตศิลปะชั้นสูง อุโบสถบูรณะใหม่ มีลวดลายปูนปั้นฝืมือช่างเมืองเพชรบุรี ภายในมีจิตกรรมฝาผนัง บานหน้าต่างอุโบสถมีรูปบุคคลในพงศาวดารจีน และพิพิธภัณฑ์ชุมชนวัดเขายี่สาร

ประวัติหลวงพ่อร้ายกล่าวว่าเกิดในช่วงสมัยรัชกาลที่ ๓ เกิดราวปี พ.ศ. ๒๓๘๐โดยสันนิษฐานจากบันทึกของวัดเขายี่สารว่า คลองหน้าวัดได้ขุดเมื่อ พ.ศ. ๒๔๑๑ ในปลายรัชกาลที่ ๔ โดยท่านร้าย เจ้าอาวาส ร่วมกับราษฎรท้องถิ่น คาดคะเนอายุของหลวงพ่อร้ายในขณะขุดคลองนั้นน่าจะมีช่วงวัยประมาณ ๓๐ ปี และมรณภาพเมื่อ ประมาณปี พ.ศ. ๒๔๕๑ ขณะมีอายุได้ ๗๐ ปี น่าเสียดายว่าประวัติของท่านไม่มีใครจดบันทึกไว้เป็นเรื่องเป็นราว ล้วนแล้วแต่แกะรอยค้นหาอย่างละนิดละหน่อย มาปะติดปะต่อกัน แม้แต่ชื่อของท่าน “ร้าย” น่าจะเพื้ยนมาจาก “ไล้” แล้วยังสันนิษฐานกันต่อว่า ท่านอาจจะมีเชื้อสายจีน หรือแม้กระทั่งเชื้อสายมอญ เหตุเพราะขณะนั้นมีครัวพญามอญอพยพเข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภารกันมาก นามของบิดาและมารดาก็หาทราบไม่ หลวงพ่อร้ายเกิดที่หมู่บ้านยี่สารตำบลยี่สาร อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม จะอุปสมบทเมื่อใด มีใครเป็นพระอุปัชฌาย์ ไม่มีหลักฐานบ่งบอกถึง หลวงพ่อร้าย วัดเขายี่สาร ได้ชื่อว่า “วาจาสิทธิ์” บนเขายี่สารอันเป็นสถานที่ตั้งวัด สมัยก่อนมีงูเห่าชุกชุมเป็นอย่างมาก ผู้คนที่มาทำบุญมักถูกงูเห่ากัดกันอยู่บ่อยๆ เมื่อโดนกัดก็พาไปหาหลวงพ่อร้ายให้ท่านฝนยาให้กิน และพอกแผล ซึ่งรอดชีวิตจากพิษงู ครั้นเมื่อหลวงพ่อร้ายถามว่าไปถูกงูกัดที่ไหน คนถูกงูกัดก็บอกบนเขายี่สารนี่เอง ท่านก็ตอบกลับ “งูเห่าบนเขายี่สารนี่มันกัดคนไม่ตายหรอก” แต่นั้นมางูเห่าบนเขายี่สารก็ไม่มีพิษสงอีกบางตัวถูกคนเหยียบตายไปก็มี แต่ด้วยวาจาสิทธิ์ของหลวงพ่อร้ายบางครั้งทำให้ท่านพลั้งปากไปเหมือนกัน ดังเช่นผู้ที่ไปขอพรจากหลวงพ่อร้ายขอให้อยู่เย็นเป็นสุข ของให้มีลาภผล ได้รับตำแหน่งหน้าที่การงาน บางคนไปเซ้าซี้ขอท่านในบางเรื่องจนเกิดความรำคาญใจพลั้งปากไปว่า”อ้ายนี่ท่าจะบ้า” ก็ปรากฏว่าในภายหลังบุคคลนั้นมีอาการบ้าๆบอๆ ไปจริงๆ หลวงพ่อร้ายท่านคือหนึ่งในพระอาจารย์ของหลวงพ่อคง วัดบางกะพ้อม โดยหลวงพ่อคงท่านมาเรียนวิชาการทำลูกอม (ลูกอมมหากัน)...

เขายี่สาร เขาลูกเดียวของ จ.สมุทรสงคราม มีพิพิธภัณฑ์ ระหว่างทาง วิวสวยมาก

ดเขายี่สาร 8,427 | วัดเขายี่สาร วัดเขายี่สาร ตั้งอยู่บนเนินเขายี่สารในหมู่บ้านยี่สาร หมู่ที่ ๑ อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม วัดนี้เป็นวัดโบราณ “บ้านยี่สาร” ไม่ทราบว่าใครเป็นผู้สร้าง และสร้างตั้งแต่เมื่อใด ตามทางสันนิษฐานของกรมศิลปากรจากสิ่งก่อสร้างต่างๆ อาทิ วิหาร อุโบสถ ตลอดจนลวดลายต่างๆนั้น ให้ความเห็นว่า วัดเขายี่สารคงสร้างขึ้นสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย สมัยพระเจ้าเสือ (สมเด็จพระสรรเพ็ชญ์ ที่ ๘) เพราะจากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ ว่าเคยเสด็จทรงปลาในแถวถิ่นนี้ และเสด็จประทับที่วัดคุ้งตำหนักบางตะบูน และจากหนังสือสมโภช ๗๒ ปี พระครูสมุทรนันทคุณ เจ้าอาวาสวัดบางแคน้อย “เล่าเรื่องเมืองสมุทรสงคราม” กล่าวถึงเมืองแม่กลองไว้ว่า “เมืองแม่กลองตั้งอยู่ใกล้ปากอ่าวแม่กลอง เป็นเมืองเกิดขึ้นใหม่ นับจากมีเจ้าเมืองมา อายุประมาณ ๔๐๐ ปี ถ้านับเริ่มจากมีแผ่นดิน อายุไม่เกิน ๒,๐๐๐ ปี เพราะปรากฏหลักฐานว่า ราว พ.ศ. ๒๑๐ ชาวอินเดียได้มาตั้งเมืองทางฝั่งขวา ของแม่น้ำแม่กลอง เหนือปากน้ำซึ่งไหลมาจากตะวันตก ไปบรรจบกับลำน้ำที่ไหลมาจากทิศเหนือ (แม่น้ำภาชีกับแม่น้ำแควน้อย) แล้วตั้งชื่อเมืองตามชื่อเมืองเดิมของเขาว่า “ราชบุรี” ขณะนั้นริมฝั่งทะเลอยู่ที่คูบัว ถ้ามองไปในทะเลจะแลเห็นเกาะเล็กๆ กลางทะเล คือ เขายี่สารปัจจุบัน ต่อมามีการลดลงของระดับน้ำทะเล และการทับถมของตะกอนน้ำจืด ทำให้เกิดแผ่นดินขึ้น ดังนั้น เขายี่สาร คือ เกาะกลางทะเลในยุคโบราณกาล เป็นภูเขาลูกเดียวของจังหวัดสมุทรสงคราม และเป็นที่ชุมชนการค้ามาตั้งแต่โบราณ เรือสำเภาที่มาค้าขายจากทางทะเล จะเข้าเมืองราชบุรี ธนบุรี อยุธยา ฯลฯ น่าจะได้ผ่านที่เขายี่สารนี้ คำว่า “ยี่สาร” จึงน่าจะมาจาก คำว่า “ปสาน” ในภาษาเปอร์เซีย ซึ่งแปลว่า “ตลาด” คือ บาซาร์ (Bazaar)...