Ulu Cami — Attraction in Battalgazi

Malatya Ulu camii Malatya nın 8 km kuzeyinde .eski Malatya ulu cami mahallesinde surların içerisinde bulunmaktadır .

İnşa tarihi : Kıtabesine göre H.621 / M .1224 yılında inşa edilmiştir. Bina ve Mimarı : Yapının birden fazla kitabesi vardır .en eski kitabesi göre Alaaddin Keykubat zamanında Yakup bin Mansur tarafından yapılmıştır . Malatya coğrafi konumu nedeniyle yolları üzerinde bulunması nedeniyle tarih boyunca önemli bir yerleşim merkezi olmuş Ve pek çok kültürün etkisi altında kalmıştır . 13 cü yüzyıldan sonra bir Türk kenti olmuş .Selçuklu döneminde İran'dan pek çok bilim adamı bölgeye yerleşmiş .burada imar faliyetlerinde bulunmuşlardır .ilim ve kültür alanındaki İran etkisi o dönemde inşa edilmiş olan mimari yapılarada yansımıştır. Günümüzde bu değeri yansıtan en önemli yapı Malatya ulu camidir .Yapı Anadolu Selçuklu dönemi .Mimarisi gelişimi dışında kalarak İran daki Büyük Selçuklu dönemi dört eyvanlı derinlemesine ulu cami geleneğini Anadolu'da temsil eden tek örnek olarak önem kazanır . Yapımından kısa süre sonra başlayan tamir ve müdahaleler sonucu caminin planı ve mimarisinde değişiklikler meydana gelmiştir .1247 Ve 1274 yıllarında esaslı müdahaleler yapılmış ve kuzeyine bir bol eklenmiştir .çeşitli tarihlerde çevresine bedesten denilen dükkanlar inşa edilmiştir. 1902 yılında tekrar onarım gören yapı uzun süre bakımsız Ve harap durumda kalmış .nihayetsiz olarak 1960 ve 1980 li yıllarda tekrar onarılmiştir .

Şehir surları içinde kalan ulu cami yine 34 x 55 metre çapında dır. İki ayrı bölümden ibaret olup .eyvanlı ve iç avlulu asıl kısım ile kuzeydeki sonradan eklenen ek bölümden ibarettir . Yapıda mihrap ve onun kubbesi .buna bitişik eyvan Ve bunun önündeki revaklı iç avlu .planın esasını teşkil eder.Yan kanatlar .mihrap eksenine parelel uzanan beşik tonozlu sahınlarla değerlendirilmiştir .Harım mihrabı paralel sekiz sahına ayrılır .Düzensiz dikdörtgen bir forma sahiptir. Camiye giriş kuzeydoğu doğu ve batı olmak üzere üç yönden sağlanır Ulu cami malzeme bakımında iki bölüme ayrılır .İlk yapı tuğla malzemenin kullanıldığı kubbe eyvan kombinasyonu ile batı revağıdır .Bunun dışında taş malzemenin kullanıldığı bölümler 13 yüzyıldan başlayan yapı ve ilavelere aittir .kubbe kasnağı tuğladan olup ilk yapıya aittir.caminin muhteşem süslemeleri vardır . Batı yönünde yer alan minare dıştan silindirik gövdeli Ve tek şerefelidir .ulu cami inşa edilirken minaresizdi. Estetik görünüşü muhteşem olan tuğla minare batı duvarı yeniden düzenlenirken eklenmiştir .şerefenin alt kısmından üst kısmı yıkılmıştır. 20.10 metre yüksekliğe sahiptir.

Malatya ulu cami Orta Asya geleneklerini yansıtan plan şeması kadar günümüze kadar ulaşan zengin tuğla ve çini süslemeleri sahiptir. Farklı geometrik formlarda motiflerin yanı sıra kıvrık dal .Rumi .palmet. Ve çiçek motifleri ile bezelidir. Renkli tag işçiliği ise Suriye etkilerini gösterir.

Mor firuze sırlı birimleri spiraller .yine mor ve firuze renkli çinilerinden. "Mührü Süleyman " motifi şeklinde kufi yazıyla "Muhammed "ismi yazılıdır .

Kısacası bütün detayları yazmanın imkanı yoktur .gördüğüm en değişik ve eski camidir Ulaşım sorunu yoktur Malatya merkezden toplu taşıma araçları ulu caminin önünden geçiyor . Ülkemizde cami çoktur ama bu caminin örneği yoktur yolunuz düşerse mutlaka görmenizi...

Anadolu’nun Türkleşmesi yaşanırken, bu gelişme sanat ve mimari alanında da devam etmiştir. Malatya Ulu Cami; bu gelişmenin dışında kalarak İran’daki Büyük Selçuklu İmparatorluğu cami mimari geleneğini Anadolu’da temsil eden tek örnek olarak önem kazanır. Yapının ilk inşasından kısa bir süre sonra başlayıp sonraki dönemlerde devam eden onarım ve ilavelerle orijinal halinden önemli değişikliklerin meydana geldiği bilinmektedir. Şehir surları içinde kalan ve 34x55 metre boyutlarında olan Ulucami; iki ayrı bölümden ibaret olup, orijinal eyvanlı ve iç avlulu asıl kısım ile kuzeydeki daha sonradan eklenen ikinci bir camii gibi fonksiyon gören ek kuruluştan oluşur. Yapıda, mihrab önü kubbesi, buna bitişik eyvan ve bunun önündeki revaklı iç avlu, planın esasını teşkil eder. Yan kanatlar, mihrab eksenine paralel uzanan beşik tonuzlu sahınlarla değerlendirilmiştir. Yani doğu-batı doğrultusundadır. Yapıda inşa malzemesi olarak taş ve tuğla olmak üzere iki ayrı malzeme kullanılmıştır. Beden duvarları moloz taş ve iç mekandaki destek ve kemerler ile portaller düzgün kesme taştır.Örtü sistemi, tonozlar ile asli durumu koruyan kubbe, eyvan tonozu avlunun batı revakı ve minare tamamen tuğladan inşa edilmiştir. Dışta, yapının bütün cepheleri, sonraki onarımlar sırasında eklenen payandalarla desteklenmiştir. Yapıda planın aslını teşkil eden, mihrab önü kubbesi, buna bitişik eyvan ve eyvanın önündeki 10x14 metre ebadında dikdörtgen planlı revaklı iç avludur. Eyvan ve kubbe, tuğla yapısı ve çini süslemeleriyle ayrıca dikkati çeker. Avlunun sadece batı revağı orijinal durumunu kısmen korumuş. Cami, dıştan daha önce düz toprak damla örtülü iken Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından, toprak dam kaldırılarak yerine kaplamalı çatı yapılmıştır. Caminin güney, doğu, batı olmak üzere üç tane kapısı vardır. Şu anda bunlardan doğu ve batı kapısı ayaktadır ve...

Camileri severim. Ama tarihi camilerin hayranıyım. Malatya da görülmesi gereken bir yapı. Eski Malatya (Battalgazi) Ulu Cami Battalgazi ilçesinde (Eski Malatya) bulunan bu cami Selçuklu hükümdarı Alaaddin Keykubat zamanında 1224 yılında inşa edilmiştir. Kitabesine göre mimarları Yakup bin Ebubekir el-Malati ve Mansur bin Yakup’tur. Tuğladan yapılmış kısımlar ilk cami şeklini, taş olanlar ise daha sonra yapılan ilaveleri gösterir. Dört eyvanlı plan ile İran’daki Büyük Selçuklu camilerinin Anadolu’daki ilk ve tek örneğidir. Mihrap önü kubbesine bitişik, ortasında bahçesi ve havuzu ile iç avlu, planın esasını meydana getirmektedir. Firuze ve patlıcan moru çini mozaiklerden geometrik yıldız ve geçmeler, kemer yüzünde kalmış olan kitabe ve yine zikzak biçiminde çini mozaiklerle kaplı sütunlar caminin göz alıcı süslemeleridir. Kubbe iç yüzeyi tuğla kaplamalı muazzam bir çini süslemeye sahiptir. Kubbe etekleri ise üçgenlerin geometrik sanatı şeklinde örgü tuğlalar ile süslenmiştir. Cami ilçe merkezinde olup haftanın her günü ziyaretçilere açıktır.Kaynak: Malatya Valiliği Yayını, Malatya...