Hayme Ana Türbesi — Attraction in Domaniç

Kütahya'nın Domaniç ilçesine bağlı Çarşamba Köyü'nde yer alan Hayme Ana Türbesi, Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Gazi'nin ninesi ve Ertuğrul Gazi'nin annesi olan Hayme Ana'ya adanmıştır. Türk tarihinde "Devlet Ana" olarak da anılan Hayme Ana, Osmanlı'nın kuruluşunda manevi bir simge ve büyük bir öneme sahiptir. Tarihi ve Önemi Kimliği: Hayme Ana, Oğuzların Bozok kolunun Kayı Boyu'na mensup bir Türkmen (Yörük) kızıdır. Oğlu Ertuğrul Gazi'ye rehberlik etmiş, torunu Osman Bey'i yetiştirmiş ve Kayı Boyu'nun Domaniç ve Söğüt'e yerleşmesinde önemli rol oynamıştır. Kocası Gündüz Alp'in vefatından sonra bir süre boyun yönetimini üstlenmiş olması, onun liderlik vasıflarını da ortaya koyar. Mezarının Bulunması ve Türbenin İnşası: Hayme Ana'nın vefat ettiği yer olan Çarşamba Köyü'ndeki kabri, uzun yıllar sonra Osmanlı Padişahı II. Abdülhamid tarafından 1886 yılında bir rüya ve bulunan bir vesika üzerine tespit ettirilmiştir. Padişah, büyük ninesinin kabrinin üzerine bugünkü türbeyi ve bir külliye yaptırmıştır. Türbe üzerindeki mermer kitabe de bu yapımın II. Abdülhamid dönemine ait olduğunu göstermektedir. Anma Törenleri: Hayme Ana, vefat ettiği Çarşamba Köyü'nde her yıl Eylül ayının ilk Pazar günü "Hayme Ana'yı Anma ve Göç Şenlikleri" etkinlikleriyle anılmaktadır. Bu şenlikler, Kayı Boyu'nun yaylacılık geleneğini ve Osmanlı'nın kuruluşundaki önemli figürleri yaşatma amacı taşır. Mimari Özellikleri Hayme Ana Türbesi, kare planlı ve tek kubbeli, baldaken tarzında bir yapıdır. Plan Tipi: Yapı, dört sütun üzerine oturan, üstü kubbeli bir "baldaken" (köşk veya çardak şeklinde) tarzında inşa edilmiştir. Kemerleri basıktır. Malzeme: Genellikle kesme taştan yapılmıştır. Genel Görünüm: Türbe, sade ve işlevsel bir mimariye sahiptir. Çevresi, manevi bir atmosfer yaratacak şekilde düzenlenmiştir. Konumu ve Ziyaret Hayme Ana Türbesi, Kütahya merkeze yaklaşık 84 km uzaklıkta, Domaniç ilçesine bağlı Çarşamba Köyü'ndedir. Kütahya'dan Domaniç'e ve oradan da Çarşamba Köyü'ne toplu taşıma araçları veya özel araçlarla ulaşım mümkündür. Hayme Ana Türbesi, Türk milletinin ve özellikle Osmanlı Devleti'nin köklerine duyduğu saygının bir nişanesi olarak ziyaret edilen önemli bir inanç ve kültür turizmi noktasıdır. "Devlet Ana"nın yattığı bu mekan, ziyaretçilerine tarihi ve manevi bir...

Hayme Ana is the grandmother of Osman Gazi, the founder of the Ottoman Empire, and the mother of Ertuğrul Gazi. She is a Turkmen (Yörük) daughter of the Kayı Tribe of the Bozok Branch of the Oghuzs.

Kayı tribe first settled in the Karacadağ region to the west of Ankara. Haymana district in the west of Ankara got its name from Hayme Ana. It was also called the "Mother of State" because of the fact that the Ottoman tribe settled in Söğüt and Domaniç for a certain period of time, taking over the state administration and playing a vital role in the establishment of the state. He was buried in Çarşamba Village of Domaniç district...

Necdet Sakaoğlu'nun bildirdiğine göre, tarihçiler tarafından fazla araştırılmamış olan Hayma Ana'nın anısı Domaniç beldesinin halkı tarafından yaşatılmıştır. Çarşamba köyündeki bir mezarın yüzyıllar boyunca yöre halkı tarafından Hayma Hâtun'un kabri olarak ziyaret edildiğini duyan Osmanlı Padişahı II. Abdülhamid 1892 yılında burada bir türbe inşa ettirmiştir.

Diğer taraftan da İdris-i Bitlisî Heşt Behişt isimli tarihinde Osman Gazi'nin küçük oğlu Alâeddin Paşa'yı Bilecik'te annesinin yanında ikamet ettirdiği yazmaktadır. Osmanlı padişahlarının müslüman olmayan cariyelerle evlenmeleri geleneği henüz başlamadığı için Hayma Hâtun'un Türk olduğu kesindir. Bir başka inanışa göre ise, Hayme Ana, Kaya Alpoğlu Süleyman Şah'ın eşi, Ertuğrul Gazi'nin annesi ve Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Gazi'nin de büyükannesidir. Kocası Süleyman Şah'ın Fırat Nehri'ni geçerken boğularak ölmesi üzerine Kayı Boyu'nun başına geçen Hayme Ana, Selçuklu Sultanı Alâeddin Keykubad'ın yer göstermesi üzerine önce Ankara Karacadağ, ardından da Domaniç ve Söğüt'e yerleşir. Ertuğrul Gazi, “Devlet Ana” diye de anılan annesi Hayme Ana'yı, Çarşamba köyünde her yıl çadır kurduğu bir tepe üzerine defnettirdi. Sultan II. Abdülhamid, 1892'de Hayme Ana'nın kabri üzerine bugünkü türbeyi yaptırdı. Çarşamba köyünde vefat eden Hayme Ana için mezarı başında anma töreni düzenleniyor. Hayme Hatun'un türbesi ve Hayme Ana heykeli Kütahya'nın Domaniç ilçesinde görülebilecek en önemli...