Dereköy Tarihi Rum Çamaşırhanesi — Attraction in Imbros

Gökçeada kültür turumuz sırasında uğradığımız yer. Merkeze 14 km Zamanında 2000 lere yaklaşan nüfusuyla en kalabalık Bir Rum köyü olan Dereköy de Panaia kilisesinin yanında bulunuyor çamaşırhane. Geçmişte her köyün özel çamaşır yıkama günü varmış. Haberleşme günü , yiyecek içecek sunma günü, kapıları kapatarak yıkanmak için hamam olarakta kullandıkları gün olurmuş. Çamaşır yıkama sırasında üstte açık bulunan pencerelerden köyün bekar delikanlıları buradan kızlara bakarak en hamarat olanları kendine eş adayı olarak seçer iki tarafında rızası var ise evlenirlermiş. Dikdörtgen , Taş bir yapıya sahip ,Giriş çıkış açık ve bakımsız. Her Rum köyünde çamaşırhaneler var fakat birer ocaklı , yalaklı. Burada çamaşır yıkanan 13 adet yunak var . Yunaklar ortada , duvar kenarlarında Ateş yakılarak suyu ısıttıkları 9 adet taş ocaklar var . Kiremit kaplı çatısı ahşap kolonlarla desteklenmiş , geçmişte uyanması sonrası çöken tavan Demir kolonlarla güçlendirilerek onarılmış. Rumlar her yıl geleneksel hale getirdikleri bir günde burada ayın yaparak , ateş yakarak eğlenirlermiş. Köyde bir çok ev yıkılmaya başlamış. Bakım yok . Sit alanı ilan edildiginden yeni yapılaşmaya izin verilmiyor. Buralarda Ana karadaki gibi toplu taşıma araçları çok yok . Taksi ve Belediyeye ait midibüsler var. Kendi aracınız ile gelmişseniz gezi için daha geniş bir zaman...

Panaia kilisesinin hemen yanında bulunmaktadır. Panaia Kilisesi ile aynı dönemde inşa edildiği düşünülmektedir. 18 x 6 m ebatlarında, alaturka kiremitli beşik çatılıdır. Moloz ve kaba taş malzemeyle yapılmış dikdörtgen planlı bir yapıdır. Kısa kenarlarının her iki cephesinden de girişi bulunmaktadır. Çamaşırlığın iç kısmında kuzey duvara sıralanmış sıcak su kazanlarının konulduğu dokuz ocak bulunmaktadır. Ocaklar kemerli ve iki yanında tas veya sabun koymak için nişler mevcuttur. Ocakların önüne sıralanmış üzerinde çamaşır yıkanan on üç adet taş yunaklık bulunmaktadır. Taş yunaklıkların iç kısmı yalak şeklindedir. Güney duvarı üzerinde duvar içine yapılmış iki çeşme mevcut olup, çeşmeler kesme taştan yapılmış dikdörtgen bir niş içindedir.

Çamaşırhane yakın zamanda onarım geçirmiş, onarım sırasında çatıyı taşıyan ahşap hatılların yerine demir hatıl yerleştirilmiştir. Çamaşırhane oldukça iyi korunmuş durumdadır. Gökçeada’da bulunan en büyük çamaşırhanedir. Çamaşırhaneler kullanıldığı dönemin sosyal hayatında önemli bir yere sahip olup genelde gösterişli yapılar olmadığından hızla yok olmaktadır. Bu tür örneklerin korunması ve gelecek nesillere aktarılması...

Gökçeada’nın en ilginç duraklarından biri olan Dereköy’e yolumuzu çevirdik. Köye girişte yollar biraz izbe, çevrede terk edilmiş ve yıkık evler karşımıza çıkıyor. Bir zamanlar adanın en kalabalık köylerinden biri olduğu belli ama bugün sessizlik ve biraz da hüzün hâkim.

Köydeki tarihi çamaşırhane mutlaka görülmeli. Taş yapısı ve eski dönemden kalan detaylarıyla geçmişin izlerini hissettiriyor. Köy halkının bir araya gelip sohbet ederek çamaşır yıkadığı bu alan, aslında sosyal yaşamın da bir parçasıymış. Oradayken geçmişe kısa bir yolculuk yapmış gibi oluyorsunuz.

Köyde ayrıca bir kilise de bulunuyor fakat kapalı olduğu için içine girip gezemedik. Yine de dışarıdan mimarisiyle dikkat çekiyor.

Genel olarak Dereköy, biraz harabe halde olsa da tarih ve kültür merakı olanların görmesi gereken farklı bir rota. Gezerken hem nostalji hem de hüzün bir arada hissediliyor. Gökçeada’ya yolunuz düşerse kısa bir uğrak için listenize...