Cizre Kırmızı Medrese
Cizre Beyliği döneminde II. Han Şeref Bey tarafından XIV. Yüzyılda yaptırılmıştır. Cizre Akkoyunluların eline 1475 yılında geçerken Cizre Emirleri sürgün edilmiştir. Emir Bedrettin oğlu II. Şeref (Hanşeref) Boti Aşireti ve çevre halkının yardımı ile1508 yılında Cizre’yi alırken duada bulunmuş. ” Yarabbi ben tekrar Cizre yi alabilsem sana bir Camii inşa edeceğim” demişti. Allah da bu duasını kabul buyurduğundan Kırmızı Medrese’yi inşa ettirmiştir. Cizre Suru’nu bu yerden yardığından surun üzerine bina etmiştir. Cizre de Dağkapı Mahallesinin Şah Mahallesi ile kesiştiği noktada sur üzerindedir. Güneyinde Mescit ile altında Şeyh Ahmed El-Cezeri adlı meşhur müfessir, yazar, şairin türbesi İle, Cizre emirlerine ait aile mezarlığı da vardır. Medresenin içi avlulu olup, doğusunda batısında ve kuzeyinde dershaneler, yemekhane ve öğretmen lojmanları bulunur. Bunların bir kısmı halen yıkık olup, restorasyona ihtiyacı vardır.
Medresa_Sor_Gece_01 Mihrabı beyaz taştan olup, 2. 82×3. 78 ölçülerindedir. Mihrab köşegeni 55 derecedir. Mihrabın çevresini iç bükey üçgenler sıralı bir dizi ters U şeklinde sararak, altlarda da, içe doğru döner. Mihrap boşluğu yarım daire planlıdır. Mihrabın üstü basık ve tuğla kubbe ile örtülüdür. Medresenin güneybatısında kare planlı bir oda bulunur ki çok güzel motiflerle süslenmiştir. Bu oda Profesör ve başmüderris odasıdır. Şair ve yazar Şeyh Ahmet El-Cezeri kullandığı gibi, Mütfü Molla Zade’nin dedelerinden Şeyh İbrahim Sori de bu odada görev yaptığından burada gömülmüşlerdir. Medrese Cizre ye özgü kırmızı tuğlalardan örüldüğü için Kırmızı Medrese denilir. Cizreli dilbilimci ve yazar Kamuran Ali Bedirhan medresenin 2 bin metrekare olduğunu yazar."
Medresenin tarihine ait bu bilgiyi paylaştıktan sonra ziyaretçilerin özellikle itikafa girilen bölümü de ziyaret etmelerini ve orada tek başlarına bir süre itikafta kalmalarını...
Read moreالمدرسة الحمراء - Dibistana) Medreseya Sor) - مه کته بی سوور
مكان تراثي وتاريخي في جزيرة بوتان. بنيت المدرسة في مدينة بوتان بداية عام 1500م من قبل الأمير شرف (Emîr Şeref) ابن الأمير آفدال (Evdal) من عائلة آزيزان (Azîzan) الذي كان أميرا على جزيرة بوتان, وبنى المدرسة من ماله الخاص. أتخذت المدرسة تسميتها بالمدرسة الحمراء (Medreseya Sor) بسبب لون بنائها المائل للون الأحمر, لأنها بنيت بالقرميد الأحمر. يتوسط المدرسة باحة كبيرة ويتوزع منها من الناحية الجنوبية ثلاثة قاعات للدراسة وكذلك جامع للصلاة, ومن الناحية الشرقية للباحة يوجد قبر للشاعر الكوردي الكبير ملا جزيري, أما من الناحية الشمالية للباحة يوجد ثلاثة قاعات للدراسة أثنان منهما بدون سقف حيث كانت تقوم بهما الدروس التعليمية في فصل الصيف. كانت تربط الأمير شرف والشاعر الكبير ملا جزيري علاقة صداقة حميمة وعمل الشاعر ملا جزيري كمدرس (بمثابة المدير) في هذه المدرسة ودفن فيها بعد مماته لان المدرسة الحمراء كانت تمثل كل شيء في حياة ملا جزيري. كانت المدرسة الحمراء بزمانها مدرسة مشهورة جدا في جميع أرجاء المنطقة, وكان يرتادها طلاب العلم من مختلف المناطق, ولم تكن المدرسة مخصصة فقط بعلم الشريعة الإسلامية بل كان يُدرس فيها مختلف العلوم كالأدب, والمنطق, والفلسفة, والطب, والتاريخ, والرياضيات, والهندسة, وغيرها من العلوم المختلفة. من المهام المهمة الأخرى التى كانت تقوم بها المدرسة هي الترجمة فقد كانت تترجم الكتب فيها من اللغات المختلفة كالعربية والفارسية والتركية العثمانية الى اللغة الكوردية وبالتحديد الى اللهجة الكورمانجية. كانت تدفع مصاريف المدرسة والعاملين عليها من قبل خزينة ديوان أمير بوتان. لم تكن المدرسة الحمراء (Medreseya Sor) في كوردستان في أيامها أقل شأنا ودرجة وعلما من جامعة الأزهر في القاهرة ولكن الفرق الوحيد بينهما هي أن جامعة الأزهر استمرت بالتعليم الى يومنا هذا أما الجامعة الحمراء لم يبقى منها سوى بنائها الأحمر ومرقد الشاعر الكوردي الكبير ملا...
Read moreKızıl Medrese ya da Kırmızı Medrese (Kürtçe: Medresa Sor Arapça: Medreset-ül Hamra), Şırnak ilinin Cizre ilçesinin merkezindeki Dağkapı Mahallesi'nde yer alan tarihî yapı. Şehrin batısındaki sur kalıntıları üzerinde bulunur. Çoğunluğu dört köşe kare biçiminde kırmızı tuğlalardan örülmüştür ve adını bu malzemeden alır. Güneyindeki mescit ve türbe ile birlikte inşa edilmiştir. Günümüzde harap halde ulaşmasına rağmen Cizre kenti ile özdeşleşen yapı, 2007 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün onarımları ile yenilenmiş; mescit ve Kur'an kursu olarak kullanıma açılmıştır.[1]
Kızıl medrese halk arasında Kürtçe Medresa sor adıyla da bilinir.[2] Arapça kaynaklarda ise Medreset’ü’l Hamra olarak geçer.[1] Nuh Tufanı'ndan sonra inşa edildiğine inanılan Nuh Türbesi ve Orta Çağ'ın ünlü fizikçi ve sanat adamı El-Cezeri'nin türbesi gibi farklı dönemlere tarihlenen önemli diğer yapıların da bulunduğu bir alandadır.[1]
Cizre Beyliği döneminde II. Han Şeref Bey tarafından 14. Yüzyılda yaptırılmıştır. II. Han Şeref Bey'in Akkoyunlu egemenliğine son verip Cizre'yi aldıktan sonra kentin alınmasına bir adak olarak yaptırdığı külliyenin bir parçası olduğu düşünülür.
Kızıl Medrese; medrese, mescit ve türbe yapılarının birbiriyle ilişkilendirilerek bir araya getirildiği bir külliyedir. Açık avlulu medrese tipinde; kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlı ve iki eyvanlıdır. Dört yanı revaklarla kuşatılmış avlunun güney kanadı mescit, baş müderris odaları ve türbeye, diğer kanatları ise müderris ve öğrenci odalarına ayrılmıştır. Kürt alimi Molla Ahmed-i Cezirî'nin bu medresede eğitim verdiği...
Read more