Tahir Paşa Konağı — Attraction in Mudanya

Tahir Paşa Konağı Mudanya İlçe merkezinde, Şükrü Çavuş Mahallesi, Tahir Paşa Köşk Sokak 6-B adresinde yer almaktadır. T.C. Kültür Bakanlığı tarafından 1985 yılında kamulaştırılan konağın onarımı Tahir Paşa’nın torunu Agâh Bursalı’nın destekleriyle gerçekleştirilmiştir. Bu tarihten sonra İlçe Halk Kütüphanesi olarak kullanılan konak 2012 yılında Mudanya Belediyesi’ne devredilmiştir. Tahir Paşa Konağı, 18. yüzyıl mimarisi ve Lâle devrinin seçkin örneklerinden biri olarak soluk almaktadır. İç duvar ve tavanlarındaki çiçek kabartmalı gravürleri günümüze kadar gelmeyi başarmış 18 odalı konağın, bir bölümü Fransa’dan getirtilip bugüne kadar Bursa’da himaye edilmiş eşyaları Tahir Paşa’nın torunu Agâh Bursalı onayıyla izlenime sunuldu. Tahir Paşa’nın bir diğer torunu Memduh Gökçen’in de desteğiyle yapının müze ve sosyal/ kültürel merkez amaçlı değerlendirilmesi olanaklı kılındı ve 5 Temmuz 2013’te Mudanyalıların hizmetine açılmıştır. Tahir Paşa Konağı, başodanın giriş kapısı üzerinde yer alan inşa kitabesine göre H. 1137 / M. 1724-1725 yılında inşa edilmiştir. Dört satırlık kitabe tahrip edilmiştir. Bu tahribatın kim tarafından ne amaçla gerçekleştirildiği bilinmemektedir.

GENEL MİMARİ Tahir Paşa Konağı eğimli bir arazi üzerine yaklaşık olarak kuzey-güney istikametinde inşa edilmiştir. İki katlı konağın zaman içerisinde yapılan eklemelerle birlikte orijinal planından uzaklaştırıldığı görülür. 18. yüzyılda inşa edilen orijinal planın “Eyvanlı dış sofalı plan şeması” olduğu anlaşılmaktadır. Tahir Paşa Konağı, taş temel üzerine ahşap karkas arası tuğla malzemeli dolguyla inşa edilmiştir. Cepheler sıvalıdır. Birinci katta köşe odaları çıkma yapmaktadır. Konak 2013 yılında Mudanya Belediyesi’ne devredildikten sonra müzeye çevrilmiştir. Müze içerisinde konağın yapılışından günümüze değin kullanılan eşyalar, Mudanya tarihiyle ilgili fotoğraflar belirli bir düzen içerisinde sergilenmektedir. Tahir Paşa Konağı’nın en önemli bölümü kuşkusuz başodadır. Konağın inşa kitabesi de başodanın giriş kapısı üzerinde bulunmaktadır. Başoda, birinci katta kuzeydoğu köşede yer almaktadır. Başodanın güney cephesinde yüklük, kuzey ve doğu cephelerinde altlı üstlü altışar pencere bulunmaktadır. Pencereler sivri kemerli, alçı şebekelidir. Başodanın cephelerinde, yüklük dolaplarında ve tavanda zengin içerikli kalem işi süslemeler bulunmaktadır. Süslemelerin büyük çoğunluğu konağın yapıldığı dönem olan Lâle Devri üslubunu...

Çocukluğumun bir kaç yılının ve en güzel zamanlarının geçtiği konak. Küçük bir bölümünde kiracı olarak yaşadık. Boş odaları, odalardaki dolap içleri, merdiven altları, bahçeleri bizim oyun mekanlarımızdı. Hele saklambaç, çok güzel oynuyorduk. Saklanacak çok yer vardı konağın içinde. Bahçesinde ki meyva ağaçlarının çeşitliliği çocuk aklımı şaşırtıyordu. O zamanlar çok büyük olan bahçesinde hiç ev yoktu. Bölümlere ayrılmış konakta bir kaç aile birden yaşıyordu. Ramazan aylarında Adalet teyzenin bölümündeki bahçede (şimdi konağın giriş kapısı) unutamayacağımız, çok kalabalık iftar yemekleri olurdu. Konağın mutfağı dışarıda kocaman bir taş binaydı. Ama şimdi o bina yok. Restorasyon esnasında maalesef yıkmışlar. İkinci katta bizim dış oda ve antika oda dediğimiz kullanılmayan odalar vardı. Antika odanın duvarlarında konağın bahçesinde yetişen meyva ve çiçeklerin harika kabartma resimleri vardı. Restore edildikten sonra ziyarete gittiğimde antika oda beni büyük hayal kırıklığına uğrattı. Kabartmalar tekrar boyanmaya çalışılmış ama iyi bir şey yapacaklarına berbat bir görüntü ortaya çıkmış. Böyle değerli tarihi eserleri boyarken keşke daha da dikkat edilseydi. Orijinal boya adına hiçbir şey bırakmamışlar. Hiç boyamadan bırakılsa daha iyi olurdu. Onun haricinde konağın diğer bölümleri çok güzeldi. Tahir Paşa'nın torunlarının destek verdiği, görülmeye değer bir müze olmuş. Üst kattaki avizelere dikkatinizi çekerim. Alt kattaki dönen yemek dolabı olduğu gibi korunmuş. Odalarda ki sedirler, koltuklar, halılar sobalar sizi hemen eski zamanlara götürüyor. Ziyaretçiler az gibi. Konağın çabuk bulunması için yollara konağın tarihi eser tabelasının koyulması iyi olur bence. Ara sokakta olmasına rağmen önünde araba parkı için küçük bir alan var. Belediye önü durağında indikten sonra yürüyerek konağa çıkarsanız Mudanya'nın eski evlerinin olduğu sokaklardan yürüyecek ve o güzellikleri...

1987 yılında Yeniden Doğmak dizisine ev sahipliği yapmıştı. Dizi çekimlerini konak bahçesinde izlerdim. Çocukluğumdan hatıralar barındırır.

Mudanya Halk kütüphanesi olarak hizmet verdiği yıllarda da Ayşe ablanın güler yüzü ve zengin kitap dağarcığı ile beni kendine çekmiştir.

Restore edilen bu konakta Tahir Paşa ve ailesine ait antikaları, kişisel eşyaları görmek mümkün. Tarihin izlerini taşıyan bu konağı rehber Zehra Hanım' ın paylaştığı bilgilerle gezmek ise ayrı güzel. Sedirler, koltuk takımları, avizeler, duvardaki ayrıntılar... Muazzam.

İşbankasından yukarıya süzülen ara yolda yukarıya yürüyüp, önce sağa sonra sola döndüğünüzde tüm heybeti ile size hoşgeldin diyor konak. Pazartesi günü hariç her gün ziyarete açık olup giriş ücretsiz. Rehber hizmeti dışında içeride güvenlik görevlisi de bulunmaktadır.

Paşa torunu değilim ama bu konakta çok anım var. 😀 Mudanya' lı olup bu yapıyı bilmeyen, önünden geçip içini gezmeyen, merak edip bu bina nedir diye soranlara 'Hadi gidelim ve gezelim!' diyerek eşlik...