Cape Yason — Attraction in Perşembe

Yason Kilisesi, yörede yaşayan Rumlar tarafından 1868 yılında yaptırılmıştır. Gayrimüslimlere ait ibadethanelerin, mezarlıkların, okul ve hastanelerin tamiri ya da yeniden tesisi hususunda serbestlik getiren Islahat Fermanı’ndan sonra inşa edilen kilise, Orta ve Doğu Karadeniz bölgelerinde yer alan ve XIX. yüzyıl Rum Ortodoks Kiliseleri olarak adlandırılan kiliselere benzer özellik taşımaktadır Kilise, doğu batı doğrultusunda, kubbeli bazilikal tarzda ve düzgün kesme taş malzemesi kullanılarak yapılmıştır. 7,30x14,20 metre ölçülerinde dikdörtgen şeklinde olan kilise, üç apsisli küçük kubbelidir. Kilise iki sıra sütunla orta nefi yan neflerden oranla daha geniş ve yüksek olmak üzere üç nefli olarak inşa edildi. Kilisenin biri batı duvarında, diğeri güney duvarında olmak üzere iki kapısı mevcuttur. Ana mekâna giriş narteks bulunmadığından doğrudan kapılardan sağlanmaktadır. İlçenin önemli tarihi ve arkeolojik değerlerinden biri olan kilise, aynı zamanda Karadeniz Bölgesi’nde deniz kenarında bulunan tek kilise olma özelliğine sahiptir. Rumların mübadele sonucu ayrılması ile terk edilen kilise zamanla harabe haline gelmiştir. 2004 yılında aslına uygun olarak yapılan restorasyon çalışmaları sonrası ziyarete açılmıştır. Yason (Jason) Kilisesi’nin mimari üslubu, Geç Bizans ve Neo-Klasik etkilerle karakterizedir. Bu yapı, Bizans kilise mimarisinin genel özelliklerini yansıtmakla birlikte, 19. yüzyılda inşa edilmiş olduğu için o dönemin yerel mimari tarzını da barındırır. Bazı temel mimari unsurlar şunlardır: Basit Dış Cephe Düzeni: Kesme taşlarla oluşturulmuş duvarlar sade ve dengelidir. Bizans mimarisinin simetrik ve geometrik yaklaşımı görülmektedir. Yuvarlak Pencereler ve Alınlıklar: Cephedeki yuvarlak pencere detayları Bizans mimarisine atıfta bulunurken, alınlık düzeni Neo-Klasik etkileri çağrıştırır. İç Mekan: İç mekanda görülen niş ve diğer detaylar, ibadet amacıyla kullanılan klasik Bizans kiliselerine özgüdür. Yason Kilisesi, tarihsel olarak bir Rum Ortodoks Kilisesi olarak hizmet vermiştir ve yerel taş işçiliğiyle birleşen bu mimari üslup, yapıyı hem tarihi hem de estetik açıdan önemli kılar.

Yason Kilisesi, Ordu'nun Perşembe ilçesine bağlı Çaytepe Köyü içerisinde yer almaktadır. Kilise, birinci derece arkeolojik, ikinci derece doğal sit alanı ilan edilen ve Yasonburnu olarak bilinen yarımadanın üzerinde bulunmaktadır. Yerleşimin antik dönemdeki ismi "İasonia Akte"dir. Sinop'un doğusundaki Türk kıyılarının en büyüğü Yason Burnu'dur. 14 km uzunluğundaki alanda denize doğru üç uzantı bulunmaktadır. Bunlar; doğuda Çam Burnu, ortada Çapraz Burnu ve batıda Yason Burnu şeklinde sıralanmaktadır. Ünlü coğrafyacı Strabon'un "Geographika"sında Samsun (Amisos)'dan sonra kıyı boyunca gidildiğinde ilk önce Haraklia Burnuna, ondan sonra da Iasonion denen başka bir buruna geliniyor dediği yerdir. Yason Burnu oldukça geniş ve düz bir araziye sahiptir. Günümüze ulaşan izler burun üzerinde birçok yapı kalıntısının bulunduğunu işaret etmektedir. Burun üzerinde ayakta olan yapılar, 1868 yılında yaptırılan ve 2004 yılında restore edilen kilise ile güney doğusunda yer alan, manastıra ait olduğu düşünülen bir yapı kalıntısıdır. Tarihi kaynaklardan ve elde edilen bulgulardan hareketle, Antik dönemden başlayıp terk edildiği döneme kadar "Yason Burnu"nun kutsal alan olarak kullanıldığı ve buraya bir iskelenin yanında döneminin inançları gereğince çeşitli binaların yapıldığı, törenler düzenlendiği düşünülmektedir. Kiliseye doğru giderken yolda 4 adet sütun ve 5 adet rölyef bulunur. Rölyeflerin birisinde Altın Post efsanesi anlatırlırken diğer dört rölyefte resimlerle...

Yason Burnu yarımadası, doğal görünüme sahip bir yarımadadır.

Eski Ordu-Samsun karayolu üzerindedir. Şimdiki sahil yolu (Bolaman-Efirli 42 km, Kaynak: Türkiye Karayolları Yol Haritası) 10 Ocak 2008'den itibaren Turizme açılmıştır.

Yason Burnu'nun yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı haline geldiği ve en çok turist çeken bölgelerden biri olduğunu yerel gazetelerde belirten Ordu Kültür ve Turizm Müdürü Muzaffer Günay, gecen yıl Yason Burnu'nu 90 bin yerli ve yabancı turist ziyaret ettiğini söyledi. Önümüzdeki yıl bu sayının iki katına çıkacağı tahmin ediliyor. Fakat hala Turizm bölgesi olmadığı için bu bölgeye yatırım yapmanın olanaksız olduğu söyleniyor.

Ordu - Giresun Havalimanına 42 km, Ordu'ya 35 km, Perşembe'ye 20  'dir. Yason burnunun önü taşlık olmakla beraber, burada gemiler durabilmektedir. Yason adı, Argonotlar'la beraber burada karaya çıkan Yason’dan kalmıştır. Burunun alt tarafında 'Panaya' adında eski manastır/kilise vardır. Çaytepe sınırları içinde olan yarımada üzerindeki kilisenin adı Jason's Church diye de bilinir.

Bu kilise, 1868'de yörede yaşayan Rumlar ve Gürcüler tarafından yaptırılmış olup, mimarisi gayet özelliklidir. Yason burnu, esasen çok eski bir yerleşim yeridir. MS 3. yüzyılda Hıristiyanlar, Giresun'da İsa’nın doğumunu kutladıktan sonra buraya gelerek 'Işıklar Bayramına' katılırlarmış.



Yason Kilisesi, 2009

Bu yarımada, Argonotların İason önderliğinde Altın Post'u arama hikâyelerinin anlatıldığı Argonautica Efsanesiyle de ünlüdür. Bu efsanenin kahramanları Truvalı olarak kabul edilirler.

Yarımada'nın hemen 300 metre batısında bir de Yalancı Yason (kadastroda: Sülü burnu diye geçer) denilen yer vardır ki, çok güzel ve oya gibi işlenmiş kıyıya sahiptir. Bölge antik dönemde bir deniz ticareti merkezi işlevi sürdürmüştür. Burada ve Yason burnu'nda 4 bin yıllık taşlar yontularak yapılmış balık havuzları bulunmaktadır. Yüzey araştırmaları kil yatakları ve eski dönemlerde seramik imalatı ve ticaretinin yapıldığını göstermektedir. Su sporları ve dalgıçlık için çok sayıda turist gelmektedir. Ayrıca define aramaya meraklı yöre halkı burada birçok kez denemeler yapmış. Bu şirin yarımada, yılda 320 gün, güneşin doğuş ve batışını seyir imkânı verir. Ayrıca, yarımadanın kıyıları tamamen deniz kabukları ile adeta süslenmiştir. Buradan Ünye burnu görülebilir.

Zaman içinde iyice yıkılmaya yüz tutan Kilise, eski Ordu Valisi Kemal Yazıcıoğlu'nun 2004 yılında restorasyon çalışmaları ile aslına en uygun biçimde onarılmıştır. Sadece kubbesi Osmanlı tarzıdır.

Yason burnu üzerindeki Rum kilisesi, Karadeniz bölgesinde deniz kenarında olan tek kilisedir[kaynak...

🗺️ 1. Konum & Sit Statüsü

Yerleşim: Ordu ili, Perşembe ilçesi, Çaytepe Köyü sınırlarında; Perşembe merkezine 15 km, Ordu'ya 28 km mesafededir .

Sit Alanı: Bölge 1. derece arkeolojik ve 2. derece doğal SİT alanı statüsünde korunmaktadır .

🏛️ 2. Tarihçe & Efsane

Kilise: 1868’de yörede yaşayan Rum ve Gürcüler tarafından yapılan manastır/kilise, 2004 yılında aslına uygun şekilde restore edilmiştir .

Efsane: Antik çağda "İasonia Akte" olarak adlandırılan bu yarımada, Argonotların Altınpost’u aradığı yer olarak Yason efsanesiyle anılır .

Kutsal Alan Kullanımı: M.S. 3. yüzyıldan itibaren Hıristiyan törenlerinin düzenlendiği kutsal bölge olarak vaziyet göstermiştir .

🏗️ 3. Mekânsal Planlama & Teknik Yapı Bilgileri

Yarımada Ölçüleri: Genişliği zamanla 610 m’ye kadar ulaşan; batı ucu kayalık ve denize yakın alanlara sahip Tri-gön Structur’e sahip .

Kilise Konumu: Sahil yoluna yaklaşık 520 m mesafede, kiliseyi görmeden ulaşmak mümkün; önişi taşlık olduğundan gemiler burada yanaşabiliyor .

Kıyı Düzenleme: Bölge kilise dışında piknik alanları, otoparklar, yürüyüş yolları ve restoranlarla donatılmıştır .

📊 4. Teknik Özet Tablosu

Özellik Değer / Açıklama

Kuruluş & Restore 1868 kurulum, 2004 restorasyonu Sit Statüsü 1. derece arkeolojik, 2. derece doğal sit Konum Perşembe / Çaytepe, Karadeniz kıyısında Efsane Argonotlar’ın Altınpost mitolojisi Mimari Tip Tek nefli Rum kilisesi; kubbe Osmanlı etkili Yakın Mimari İzler Manastır kalıntısı, balık havuzu gibi antik kalanıtılar Coğrafi Yapı Düz arazi + kayalık batı ucu; deniz kenarı Ziyaretçi Aktiviteleri Gün doğumu/batımı izle, piknik, denize yakın yürüyüş

🧭 5. Rehberlik Notları & Ziyaret Stratejisi

En uygun zaman: Sabah erken saatler veya yaz akşamları; güneşin doğuşu ve batışı çıplak gözle izlenebilir .

İlgi alanları: Tarih meraklıları için efsane, kutsal alan ve kilise; doğa fotoğrafçıları ve piknikçiler için eşsiz deneyim sunar.

Ulaşım & Süre: Şehir dışında otopark mevcut; yürüyüş dahil keşif turu ~1–1,5 saat sürecektir.

Etik tavsiye: Tahrip olmamış kalıntılara saygı gösterilmeli, definecilikten kaçınılmalı. Ziyaretçi kapasiteleri henüz düşük düzeyde, sürdürülebilir kullanım hedeflenmeli .

🌟 6. Değerlendirme & Kültürel Mühendislik Değeri

Yason Burnu; hem mitolojik hikâyelerle hem de sahil kıyısında yer alan mimarî kilisesiyle eşsiz bir kültür-doğa bileşimi sunuyor. Hem mimari olarak korunan tek denize bakan kilise oluşuyla hem de efsanelere ev sahipliği yapmasıyla Karadeniz turizm rotasının hem teknik hem kültürel açıdan...