Thành cổ Xương Giang — Attraction in Bac Giang City

Tìm hiểu những dấu mốc lịch sử lẫy lừng Theo sử sách lưu truyền lại, Thành cổ Xương Giang là địa danh gắn liền với chiến thắng Xương Giang của quân dân Đại Việt lừng lẫy năm nào do Lê Lợi lãnh đạo. Tại nơi đây, đoàn quân đã đập tan 10 vạn quân xâm lược Minh trong trận chiến kéo dài gần 1 tháng trải dài dọc địa bàn Lạng Sơn và Bắc Giang ngày nay với bốn trận thắng lớn: Ngày 10/10: dẹp tan quân địch và kết liễu vị Thái tử Liễu Thăng tại cửa ải Chi Lăng; Trận ngày 15/10 đánh tan quân dịch tại khu vực Cần Trạm, ngày nay là Hương Sơn- Lạng Giang, khiến cho tướng giặc là Bảo Định Bá Lương Minh phải tự vẫn; Trận đánh Hố Cát ngày 18/10 nằm trên địa bàn Vôi, Xương Lâm, Phi Mô - Lạng Giang ngày nay, làm cho Thượng thư Lý Khánh tự tử. Đặc biệt là trận Xương Giang ngày 3/11/1427, trên cánh đồng Xương Giang (ngày nay thuộc các xã Tân Dĩnh, Xuân Hương, Mỹ Thái huyện Lạng Giang và Thọ Xương, thành phố Bắc Giang) quân ta đã chiến thắng sau 10 ngày bị bao vây. Trong trận chiến ấy, nghĩa quân đã đánh tan tới bảy vạn quân giặc, cầm quân là hai vị tướng tài Thôi Tụ và Hoàng Phúc, buộc quân Minh lúc bấy giờ đang đóng ở Đông Đô - Hà Nội phải xin hàng rút về nước.

Chiến thắng năm nào của nghĩa quân Lam Sơn do vị tướng tài ba Trần Nguyên Hãn chỉ huy để chiếm lấy thành Xương Giang và phá tan đạo quân hùng hậu của Liễu Thăng đã góp phần quan trọng vẽ nên chiến thắng lịch sử để từ đó làm cơ sở giúp nước ta lật đổ ách thống trị bạo tàn của nhà Minh đã kéo dài suốt 20 năm, quyết định nền độc lập của đất nước ta thế kỷ thứ XV. Khi ấy, Thành cổ Xương Giang được coi là trung tâm của trận đánh và liên tục là nhân chứng lịch sử cho nhiều sự kiện lịch sử trọng đại của quê hương đất nước thời bấy giờ, nhất là cuộc khởi nghĩa nổi tiếng với sự lãnh đạo của vị tướng Nguyễn Hữu Cầu, hay còn được biết tới là Quận He xảy ra vào nửa...

Theo các sử liệu, sau khi chiếm được Đại Ngu vào năm 1407, nhà Minh lập các sở vệ và cho xây đắp các thành lũy ở các nơi xung yếu để phòng thủ. Thành Xương Giang cũng được xây dựng trong khoảng thời gian này, khi nhà Minh thành lập Xương Giang vệ. Đây là trị sở của phủ Lạng Giang và là thành lũy kiên cố nhất của quân Minh án ngữ đường liên lạc từ Đông Quan (Hà Nội) đến biên giới. Tòa thành có quy mô khá lớn, được xây dựng trên một khu đất cao ráo gần sông Thương. Thành Xương Giang có hình chữ nhật, chiều dài theo hướng đông tây khoảng 600 m, chiều rộng theo hướng bắc nam khoảng 450 m. Diện tích của thành khoảng 27 ha, tương đương 70 mẫu Bắc Bộ. Tường thành đắp bằng đất cao và dày, bốn góc đắp bốn pháo đài cao hơn mặt thành khoảng 4 m, phía ngoài thành có hào sâu bao bọc. Trong thành phân chia thành từng khu vực: sở chỉ huy, doanh trại, nhà giam, kho lương thực. Tại đây có khoảng 2.000 quân Minh dưới sự điều hành của đô chỉ huy Lý Nhậm, tri phủ Lưu Tử Phụ, và các tướng Kim Dận, Cố Phúc, Phùng Chí, Lưu Thuận. Sở chỉ huy được đặt trên một khu đất cao ở khoảng giữa thành. Đây cũng là tòa thành trên đường tiếp viện của quân Minh đến Đông Quan mà nghĩa quân Lam Sơn mất nhiều thời gian nhất để đánh hạ, trong khi các thành khác trên tuyến như Điêu Diêu, Thị Cầu đã lần lượt đầu hàng. Ngày 28 tháng 9 năm 1427 (mồng 8 tháng 9 năm Đinh Mùi), nghĩa quân Lam Sơn mới hạ được thành sau nhiều tháng vây hãm. Sau khi nước Đại Việt giành lại được độc lập, trị sở của phủ Lạng Giang tiếp tục đặt tại thành Xương Giang vào thời Lê–Mạc trước khi được chuyển về địa phận xã Châu Triền, huyện Phượng Nhãn vào...

Thành Xương Giang, Minh chứng của lịch sử hào hùng về dân tộc, Các dấu tích và sử sách ghi chép cho thấy Thành Xương Giang nằm trên 1 gò đồi thấp, được đắp bằng đất, có sông nhỏ và các thửa ruộng trũng bao quanh. Thành có hình chữ nhật, chiều dài theo hướng Đông Tây là 600m chiều rộng theo hướng Bắc Nam là 450m, tổng diện tích là 27ha; Bốn góc thành có 4 vọng lâu lớn, đặt các loại súng thần cơ lớn nhỏ. Cửa chính thành trông về phía Tây. Trong thành được phân chia thành các khu vực rõ ràng: dinh thự, doanh trại, kho lương, kho đạn… Để xây Thành quân nhà Minh bắt hầu hết người dân từ 16 đến 60 tuổi ở khắp vùng Lạng Giang đều phải đến đây lao dịch, đào hào, khoét đồi lấy đất đắp thành. Biết bao dân phu đã phải chôn mình trong quá trình xây dựng Thành hiện lên chất ngất. Qua nhiều lần khai quật khảo cổ học có tìm thấy dấu tích của thóc gạo cháy thành than. Cùng với đó là những hòn đá kê bằng đá vôi, đá muối, gạch ngói gốm sành sứ có hoa văn từ thời Lý Trần. Hiện nay các hiện vật vẫn còn được lưu giữ và trưng bầy tại bảo tàng...