Chien Dan Cham Towers — Attraction in Quảng Nam Province

Tháp Chiên Đàn là một trong những ngôi tháp cổ của Champa, hiện đang còn tồn tại ở thôn an thọ xã Tam An, huyện phú ninh, Quảng Nam. Đó là cụm ba tháp Chàm đứng song song với nhau theo trục bắc - nam, hướng mặt về phía đông, thờ 3 vị thần: Siva, Vishnu, Brahma của dân tộc Chămpa.

Tháp Bắc là tháp nhỏ nhất trong nhóm. Phần đỉnh tháp đã bị sụp đổ hoàn toàn, cửa ra vào đổ mất phần tiền sảnh. Vòm cuốn trên cửa ra vào còn tương đối nguyên vẹn, các cửa giả bị hư hại nặng.

Tháp Giữa là tháp lớn nhất trong nhóm, được bảo tồn tốt hơn 2 tháp kia. Đỉnh tháp còn lại một tầng, tiền sảnh và các cửa giả bị sụp mất phần chân. Chóp tháp bằng sa thạch rơi ngay sau tháp, gồm 2 thớt khá lớn ghép lại với nhau: thớt dưới là một hình bát giác, mỗi góc chạm nổi một lá đề, trên lá đề có mặt Kala, thớt trên tương tự thớt dưới nhưng nhỏ hơn và nhọn ở trên đỉnh, có chốt gắn vào lổ ở thớt dưới. Trên chóp tháp còn dấu vết những lỗ khoan nhỏ và những đầu đinh bằng đồng, dường như trước kia người ta đã gắn những mảnh kim loại quý vào đây.

Tháp Nam nhỏ hơn tháp Giữa và lớn hơn tháp Bắc. Phần mái tháp đã bị sụp đổ hoàn toàn. Các nhà nghiên cứu cho rằng, cũng như các nhóm 3 tháp khác (Khương Mỹ, Dương Long, Hưng Thạnh, Hòa Lai), tháp Nam Chiên Đàn được xây dựng trước, tiếp theo là tháp Giữa, sau cùng là tháp Bắc.

Ba ngôi tháp có hình dạng giống nhau, đế tháp hình vuông, mái tháp là các tầng thu nhỏ dần lên trên. Thân tháp dong dỏng cao, các tầng phía trên tỷ lệ cân đối và hài hoà, các khối dọc của các cột ốp nhô ra vừa phải đủ để tạo ra những đường nét vừa kín đáo vừa trang nhã, các vòm cửa giả không bè ra mà co lại rồi vuốt nhọn lên phía trên như hình mũi giáo. Trên thân tháp Chiên Đàn không có hoa văn trang trí. Các trụ ốp tường và các đường gờ của khối hình chữ nhật hẹp dọc theo chân tháp làm cho tháp có vẻ cao hơn. Mỗi tháp có 3 cửa giả và một cửa ra vào, phía trên các cửa có vòm uốn cong và nhọn lên trên thành hình lá đề, giữa vòm cuốn có một bức phù điêu dạng lá nhỉ. Trên các đường diềm mái bằng sa thạch có chạm một dãy mặt Kala tương tự nhau. Các tháp Chiên Đàn có dáng vẻ trang nhã và cổ điển được đánh giá là phong cách đẹp nhất của nghệ thuật kiến...

Tháp Chiên Đàn là di tích tháp Chăm không thể bỏ lỡ khi đến Tam Kỳ, có tuổi đời cả nghìn năm (từ thế kỷ thứ 11) cho đến nay. Cụm 3 tháp mang kiến trúc giao thoa giữa phong cách Mỹ Sơn A1 và phong cách Bình Đinh nên không quá cao như ở Bình Định mà trông tương đối vuông vức, xếp dọc theo trục Bắc - Nam.

Cụm tháp nằm cạnh Quốc Lộ 1A nên rất dễ lui tới hơn rất nhiều các tháp lẻ ở Bình Định. Khuôn viên di tích rất rộng, cổng vào lớn hình vòm, di chuyển vào trong sẽ có hai khu vực, trung tâm là ba tháp cùng một số tượng đá và linh vật, phía bên phải là phòng trưng bày cổ vật khai quật được xung quanh tháp.

Mặc dù tồn tại rất lâu nhưng có thể thấy rõ họa tiết trên thân tháp. Hiện chỉ có tháp giữa giữ được tầng 2 còn hai tháp cạnh bên giữ được tầng dưới cùng. Mỗi tháp thờ một vị thần trong Hindu giáo: Brahma, Vishnu và Shiva. Điểm đặc biệt là phần đỉnh tháp dù đã độ sập nhưng vẫn bảo tồn được tới nay, tất cả đều được trưng bày để du khách có thể quan sát trực tiếp.

Ở đây có một chú lớn tuổi vừa trông coi, bảo tồn, vừa làm hướng dẫn viên cho khách tham quan, mở cửa phòng trưng bày. Chú này giới thiệu rất chi tiết về từng tháp thờ thần gì, quay về hướng nào, lịch sử tồn tại và kiến trúc ra sao, những lần khai quật được gì. Ngoài tiền vé 20k có thể gửi thêm chút tiền ủng hộ công sức trùng tu di tích.

Bên trong khuôn viên có một số tượng đá đáng chú ý như tượng linga (có hẳn mái che riêng), gajasimha hay bắt gặp canh gác trước cửa tháp. Nhà trưng bày chứa rất nhiều điêu khắc trang trí góc, chóp tháp giữa khổng lồ, tượng vũ nữ, nữ thần, cách loại động vật như sư tử, chim garuda, v.v...

Hình ảnh chụp vào ngày 29 tháng 3 năm 2025 từ 10h đến 11h. Từ trong tháp nhìn ra khung cảnh bên ngoài rất...

Chien Dan Cham Towers — це комплекс із трьох стародавніх храмів

Вони були зведені в період з кінця X до початку XI століття під час правління короля Харівармадеви.

На думку фахівців, першою була збудована південна вежа, потім середня і в останню чергу північна.

Кожна з трьох веж орієнтована на схід і має квадратну основу з широкою базою та вузькими сходами. Найвища центральна вежа досягає висоти близько 24 метрів, в ній зберігся верх, тому всередині темно та живуть кажани.

Вважається, що ці вежі були присвячені трьом головним божествам індуїзму: Шіві, Вішну та Брагмі.

У 1989 році на території комплексу були проведені археологічні розкопки, під час яких виявлено низку артефактів, що зараз експонуються в невеликому музеї на місці.

Вхід безкоштовний, але є певний збір 20 тис. донгів за людину (можливо, це тільки для іноземців, не знаю, вважаю обов’язково треба заплатити, щоб зберегти памʼятку). Вам ще відкриють міні-музей!

Але сумно, що експонати з нього зберігаються, грубо кажучи, просто неба.

По території можна побродити, позаходити всередину. Раджу або приїжджати рано, або під закриття (через сонце).

Коли приїхали, то хвіртка була прикрита, але не на замок, вирішили все ж дочекатись людини. Через 10-15 хв він повернувся та вже повноцінно відкрив нам вхід)

Незважаючи, що тут мало на що є дивитись, все одно приємне місце, раджу для відвідування, особливо якщо ви зацікавлені їндуїстськими храмами або вам...