Sóc Bom Bo — Attraction in Xã Bình Minh

Khu bảo tồn được xây dựng nhằm bảo tồn văn hóa của người S'tiêng đang dần mai một, đồng thời giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ. Người S'tiêng cũng như người M'nông gọi làng của mình là Bon. Trong thời gian chuẩn bị cho chiến dịch Đồng Xoài 1965 dân Bom Bo được huy động giã gạo cung cấp cho chiến dịch trong khi ban ngày vẫn làm rẫy để có cái ăn, cảm phục trước tinh thần vì cách mạng của người dân Bom Bo, cố nhạc sĩ Xuân Hồng đã sáng tác bài hát "tiếng chày trên sóc Bom Bo" được cả nước biết đến. Lịch sử Sóc Bom Bo: Những năm 1960, sóc Bom Bo chỉ có hơn 40 hộ đồng bào S’tiêng sinh sống với hơn 100 khẩu, địa bàn rất rộng từ đường 10 đến căn cứ nửa lon. Thời kỳ 1962 - 1963, Mỹ - ngụy dồn dân vào ấp chiến lược. Cả sóc Bom Bo kiên quyết không vào ấp chiến lược. Đến giữa năm 1963, địch ruồng bố gắt gao, già, trẻ, gái, trai hơn 100 người dân của sóc Bom Bo đã lặng lẽ băng rừng, vượt suối vào căn cứ “Nửa Lon”, bên dòng suối Đăk Nhau và Đăk Liêng để lập ra sóc mới cũng mang tên sóc Bom Bo (thuộc xã Đắk Nhau). Năm 1989, 102 hộ đồng bào S’tiêng với 2.000 khẩu lại làm một cuộc di chuyển từ căn cứ “Nửa Lon” trở lại sóc Bom Bo cũ. Suốt 26 năm xa quê, bà con trở về mảnh đất rừng cũ và lại dựng nên một sóc Bom Bo như hiện nay Tháng 4-1998, chính quyền địa phương thành lập xã mới mang tên xã Bom Bo, nhưng sóc Bom Bo lại được chính quyền đặt cho cái tên mới là thôn 1. Suốt 10 năm qua, sóc Bom Bo đã bị mất tên. Tháng 5-2008, thôn 1 lại được chuyển khỏi xã Bom Bo mà lại chuyển về xã Bình Minh. Thế là từ tháng 4-1998 đến tháng 4-2012, “sóc Bom Bo” chỉ còn trong lời bài hát và tâm tưởng của người dân nơi đây khi mà tên sóc lần lượt được đổi thành thôn 1, xã Bom Bo, rồi thôn 1, xã Bình Minh. Thể theo nguyện vọng của người dân Bom Bo, đến tháng 5-2012, chính quyền tỉnh Bình Phước đã quyết định trả lại tên cho sóc. Ngày 16/10/2015, UBND Bình Phước khánh thành giai đoạn 1 khu bảo tồn văn hóa dân tộc S'tiêng tại sóc. Dự án đã mang lại niềm vui cho người dân nơi đây, với hàng loạt các công trình nhà dài, nhà đón tiếp du khách, khu làng nghề truyền thống (dệt, rèn), trường học, điện, đường... góp phần bảo tồn truyền thống dân...

Khi nhắc đến bài hát "Tiếng chày trên sóc Bom Bo - Xuân Hồng" có lẽ chính là một thanh xuân đối với các thế hệ trước. Và hơn hết những giá trị trong bài hát vẫn còn lưu giữ trong văn hoá và các hiện vật tại khu bảo tồn Sóc Bom Bo. Là một người con của tỉnh, lúc nào mình cũng nghĩ đến giá trị du lịch của Bình Phước. Trong một dịp đưa bạn về mình có ghé đến địa điểm này. Nếu bạn nào muốn tìm hiểu và ghé đến theo hướng Sài Gòn về thì chạy dọc con đường, đến huyện Bù Đăng chạy vô khoảng 8 cây số khu Bảo Tồn nằm ở phía tay phải nhé. Như bao bạn đã đánh giá trước thì khu vực này vẫn chưa có nhiều cơ sở hạ tầng, nhìn vẫn còn khá đơn sơ. Nhưng nếu mục đích không phải chỉ để sống ảo, đây hoàn hảo cho một khu bảo tồn về văn hoá. Mình về và thật may mắn được gặp anh Điểu Minh, một anh quản lí và hướng dẫn người địa phương vô cùng chuyên nghiệp và duyên dáng, anh nhiệt tình lắm, kéo nguyên hội lên nhà truyền thống và hướng dẫn các đặc trưng đồ vật của dân tộc S'Tiêng nào là nơi để lúa, nơi các thành viên trong gia đình nghỉ ngơi, cối và chày giã gạo, đến tất cả các đồ sinh hoạt thường nhật. Anh vui tính và đam mê với văn hoá dân tộc mình lắm, bất cứ kiến thức nào truyền đạt mắt anh cũng sáng lên rực rỡ. Anh em luyên huyên các câu truyện một hồi thì cũng đã trưa, bụng ai nấy đều đói, và chúng tôi chia tay anh trong tiếc nuối vì chưa thể trải nghiệm được hết văn hoá, anh nói nếu có dịp anh dắt mấy đứa đi nhặt trái kơ-lia và thưởng thức các món ăn đặc trưng như gà nướng, rượu cần,...cám ơn anh Minh và hy vọng du lịch của khu Bảo Tồn sóc Bom Bo ngày càng phát triển hơn. Nếu các bạn có dịp ghé tới, hãy liên hệ với các anh chị tại điểm để cảm nhận được hết sự thú vị của giá trị văn hoá...

LƯU Ý QUAN TRỌNG: Phải đặt đồ ăn trước. Nếu không phải đợi. Như nhà mình được báo là chờ 1 tiếng rưỡi nên đã từ bỏ. Không cần mua vé. Có thể chạy thẳng vào trong. Hình đính kèm mới là cổng vào, chạy tầm 500m là lên đỉnh đồi, có nơi nghỉ ngơi và Căn tin, nhà dài ( nhưng bị khoá không vào được). Do phải đợi 1,5 tiếng nên mình đã huỷ order nên không biết đồ ăn có ngon không. Tuy nhiên bạn tư vấn đồ ăn cho mình bảo không có gà bản đâu vì rất khó bắt, không bắt được. Người ta ra chợ mua gà về làm thôi. Nếu đặt trước có gà bản hay không thì mình không biết nhé. Mình đến tầm 12:00, mọi chỗ đều khoá. Không tham quan được gì. Chỉ có bộ chiêng (làm mới chứ không phải nguyên bản) ở bên ngoài là xem đươc. Xung quanh làng có nhiều nhà giống nhau, chắc do nhà nước xây cho người dân ở đây. Nhà vệ sinh dơ cực luôn. Không biết mùa lễ hội như thế nào chứ những dịp thường thì mình khuyên không nên đi. (Mình đến vào 28.04.2024 gần với ngày giải phóng MN nhưng không có tổ...