Vam Rai temple — Attraction in Xã Hàm Tân

Chùa Vàm Ray (Trà Vinh) không chỉ nổi tiếng với vẻ cổ kính, nguy nga như một cung điện vàng mà còn bởi nơi đây có tượng Phật nằm ngoài trời lớn nhất Việt Nam.

Tọa lạc tại ấp Vàm Ray, xã Hàm Tân, huyện Trà Cú, tỉnh Trà Vinh, chùa Vàm Ray được chính thức khánh thành ngày 22/05/2010. Đây chính là ngôi chùa Khmer lớn nhất Việt Nam, một nơi để các đồng bào Phật tử Khmer gặp gỡ và cùng nhau tu tâm, tích đức.

Là ngôi chùa được du khách nhận xét là lộng lẫy, cổ kính, nguy nga nhất miền Tây, chùa Vàm Ray không chỉ là ngôi chùa Khmer đẹp nhất mà còn là niềm tự hào to lớn của người dân địa phương. Ngôi chùa mang phong cách kiến trúc Angkor, một kiến trúc đặc trưng của người Campuchia. Ngôi chánh điện chùa Vàm Ray có 4 cổng, cổng chính quay mặt về hướng đông theo như các chùa Khmer nam Bộ. Nhìn từ bên ngoài, chùa có hình dáng của một cung điện vàng với những hoa văn, họa tiết được khắc chạm tỉ mỉ. Ngôi chùa có lối vào rộng rãi với hàng tượng nữ thần chắp tay chào hai bên. Trung tâm của chùa là tòa chính điện mang kiến trúc tinh xảo, được bao quanh bởi hai cấp sân rộng. Theo truyền thống của chùa Khmer, chính điện quay về hướng Đông, tượng trưng cho con đường tu hành của Phật đi từ Tây sang Đông. Bên trong chính điện được trang hoàng lộng lẫy với những bức tranh tường nhiều màu sắc, đậm chất văn hóa Khmer. Chủ để xuyên suốt của các tác phẩm là cuộc đời Đức Phật và giáo lý của nhà Phật. Giữa sân chùa có một cột hình trụ cao vút được nâng đỡ bởi những cái cột cách điệu hình rắn thần Naga có 5 đầu, dùng để thắp nến vào những ngày lễ hội, tượng trưng cho việc Phật pháp sẽ soi sáng cho nhân loại, giúp mọi người sống hướng thiện như chính loài rắn đã được đức Phật thuần hóa theo quan niệm của người Khmer. Cửa vào chính điện được chạm trổ rất công phu, tinh xảo, kết hợp giữa phong cách nghệ thuật chùa và nghệ thuật chạm khắc dân gian, tạo nên nét độc đáo cổ kính. Những hàng cột phía ngoài chánh điện được xây dựng theo lối kiến trúc cổ Cô Ranh, phía trên tiếp giáp giữa đầu cột với mái chùa có tượng thần Krud mình người đầu chim, mỏ ngậm viên ngọc với hai tay đỡ mái chùa. Đỉnh cao nghệ thuật của chùa Vàm Ray thể hiện ở những họa tiết độc đáo nơi mái vòm, tường, các hàng cột và cầu thang, như tượng đầu vị thánh bốn mặt Maraprum, nữ thần Kayno nửa người nửa chim, chim thần Marakrit… Đặc biệt, chếch về hướng Đông Nam của chính điện là tượng đức Phật Thích Ca nhập Niết Bàn có chiều dài 54m được đặt trên bệ tương đương một ngôi nhà 2 tầng. Toàn bộ tượng và bệ cũng được sơn phủ sơn son thiếp vàng. Đây cũng chính là tượng Phật nằm ngoài trời lớn nhất Việt Nam. Trải qua tiến trình lịch sử, ngôi chùa có một vị thế rất vững chắc trong đời sống xã hội và tâm thức của người Khmer Nam Bộ. Chùa chính là nơi diễn ra các lễ hội lớn trong năm như: Tết cổ truyền Chôl – chnăm – thmây, lễ Đôn ta, lễ hội Ook – Oom – Bok, cũng là nơi tập trung bà con Khơ me đến học chữ Paly, học giáo lý, học nghề… Người Khmer theo đạo Phật (Phái tiểu thừa) nên mọi nghi thức lễ hội, đón mừng năm mới đều diễn ra ở các ngôi...

Chùa Vàm Ray tọa lạc tại ấp Vàm Ray, thuộc xã Hàm Tân, huyện Trà Cú, tỉnh Trà Vinh. Chùa nằm cách trung tâm thành phố Trà Vinh khoảng 41km. Chùa Vàm Ray được xây dựng lại từ nền ngôi chùa cũ hơn 600 năm tuổi bị tàn phá trong chiến tranh. Dù xây mới nhưng vẫn mang nét cổ kính truyền thống của Phật giáo Nam tông Khmer. Chùa Vàm Ray mang phong cách kiến trúc Angkor, một kiến trúc đặc trưng của người Campuchia. Chùa có bốn cổng và theo truyền thống của chùa Khmer, cổng chính và tòa chính điện quay về hướng Đông, tượng trưng cho con đường tu hành của Phật tử từ Tây sang Đông. Lối vào chùa Vàm Ray là chiếc cổng hoành tráng sơn màu mạ vàng, đỉnh cổng tạo hình những ngọn tháp nhọn chất chồng nhiều tầng, ẩn mình không gian cây xanh bao quanh khiến cổng chùa càng nổi bật. Giữa sân chùa Vàm Ray có một cột hình trụ cao vút được nâng đỡ bởi những cái cột cách điệu hình rắn thần Naga có 5 đầu, dùng để thắp nến vào những ngày lễ hội, tượng trưng cho việc Phật pháp sẽ soi sáng cho nhân loại, giúp mọi người sống hướng thiện như chính loài rắn đã được đức Phật thuần hóa theo quan niệm của người Khmer. Cột trụ cao vút tượng trưng cho việc Phật pháp sẽ soi sáng cho nhân loại Cửa vào chính điện chùa Vàm Ray được chạm trổ rất công phu, tinh xảo, kết hợp giữa phong cách nghệ thuật chùa và nghệ thuật chạm khắc dân gian, tạo nên nét độc đáo cổ kính. Bên trong chính điện được trang hoàng lộng lẫy với những bức tranh tường nhiều màu sắc, đậm chất văn hóa Khmer. Chủ để xuyên suốt của các tác phẩm là cuộc đời Đức Phật và giáo lý của nhà Phật. Không gian chính điện rộng cao thanh thoát và mát mẻ tạo sự thoải mái cho du khách khi đến tham quan cũng như các tín đồ đến hành lễ. Nhìn chếch về hướng Đông Nam của chính điện là tượng đức Phật Thích Ca nhập Niết Bàn có chiều dài 54m được đặt trên bệ tương đương một ngôi nhà 2 tầng. Toàn bộ tượng và bệ cũng được sơn phủ sơn son thiếp vàng. Tượng đức Phật Thích Ca nhập Niết Bàn có chiều dài 54m Đỉnh cao nghệ thuật của chùa Vàm Ray thể hiện ở những họa tiết độc đáo nơi mái vòm, tường, các hàng cột và cầu thang, như tượng đầu vị thánh bốn mặt Maraprum, nữ thần Kayno nửa người nửa chim, chim thần Marakrit… Công trình kiến trúc đậm chất văn hóa Khmer Không chỉ riêng chùa Vàm Ray, mà tất cả những ngôi chùa Khmer nói chung từ ngàn đời nay vẫn luôn là trung tâm sinh hoạt văn hóa của cộng đồng dân cư trong khu vực. Từ những ngày lễ thuần túy của Phật giáo đến những ngày Lễ, hội đặc biệt của người Khmer như: ChôlChnămThmây, Sêndôlta, Okombok, Lễ dâng y…đều được diễn ra tại chùa và gắn liền với các hình thức văn hoá truyền thống của dân tộc và các trò chơi dân gian, thu hút đông đảo du khách...

Tại ấp Vàm Ray A, xã Hàm Tân, ngôi chùa Vàm Ray cũng khang trang không kém chùa Giồng Lớn. Từ cổng vào, khu chính điện được phủ màu vàng với kiến trúc chùa của dân tộc Khơme. Tại bức tường giữa của ngôi chính điện là 1 bảng chữ vừa tiếng Khơme, vừa tiếng Việt ghi tên vợ chồng ông Trầm Bê cùng với dòng chữ nổi bật “Phát tâm xây dựng ngôi chánh điện”…

Gian chính điện của 2 ngôi chùa này đều có 4 cửa, 1 cửa chính, cửa hậu và 2 cửa bên hông, lối vào cửa phụ bên hông bên phải trên vách có khắc tên, ảnh của cha ruột ông Trầm Bê là ông Dương Quơ (1908 - 2000), mẹ ruột ông Trầm Bê (bà Trầm Thị Sinh, 1925 - 1999), cùng ảnh người mẹ “lớn” (vợ đầu của cha - PV) của ông Trầm Bê là bà Thạch Thị Sinh.

Lối vào cửa phụ bên hông trái là bảng công đức của 3 người con ông Trầm Bê là Trầm Trọng Ngân, Trầm Thuyết Kiều, Trầm Khải Hòa, trông như những bảng vàng. Còn lối vào cửa hậu của gian chính điện ở chùa Vàm Ray cũng được treo 1 tấm ảnh cả gia đình ông Trầm Bê gồm ông Trầm Bê, vợ cùng 2 người con.

Một góc chùa Vàm Ray

“Ngôi chùa này đã có hàng trăm năm trước nhưng trước kia rất cũ kỹ, nhờ ông Trầm Bê đóng góp công đức hàng chục tỉ đồng để tu sửa nên mới được vậy đó chú”, bà Thạch Srel, 55 tuổi, bán nước cạnh khuôn viên chùa tấm tắc. “Lâu nay chùa này còn có tên khác là “chùa ông Trầm Bê” nữa”, bà Thạch Srel tiếp lời.

Ông Trầm Bê từng là “thần tượng” đối với nhiều người nghèo ở Trà Vinh - quê hương của ông. Đến tỉnh Trà Vinh, hỏi đến chùa ông Trầm Bê thì rất nhiều người biết đến, đặc biệt là người dân tộc Khơme. Hỏi ai, họ đều chỉ dẫn tận tình đường đến chùa trong niềm phấn khởi.

Có thể nói, vị đại gia này có tầm ảnh hưởng rất cao đối với cộng đồng xã hội và đồng bào phật tử chính nơi ông ấy sinh ra… Nghe tin ông bị bắt ngay ngày đầu tháng 8.2017, nhiều người không tin rằng đấy là sự thật, bởi họ cho rằng “ổng giàu lắm mà, quyền thế lắm...