Victory monument Rach Gam - Xoai Mut — Attraction in Xã Kim Sơn

Khu di tích chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút tọa lạc tại ấp Đông, xã Kim Sơn, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang, Việt Nam; cách thành phố Mỹ Tho hơn 10 km. Khu di tích chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút tọa lạc tại ấp Đông, xã Kim Sơn, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang, Việt Nam; cách thành phố Mỹ Tho hơn 10 km. Nhận lời cầu viện của chúa Nguyễn Phúc Ánh, nhiều vạn quân Xiêm La đã rầm rộ kéo sang Việt Nam, rồi tấn công căn cứ quân Tây Sơn ở Mỹ Tho. Tướng Nguyễn Huệ liền cho thủy quân mai phục sẵn ở đoạn sông Rạch Gầm - Xoài Mút; còn bộ binh và pháo binh thì mai phục ở trên bờ. Khi quân Xiêm lọt vào trận địa, pháo binh Tây Sơn bất ngờ tấn công, bộ binh và thủy quân xông ra, và tiêu diệt gần như toàn bộ quân địch vào ngày 20 tháng 1 năm 1785. Để biểu dương công trận vừa kể, năm 1993, Bộ Văn hóa - Thông tin đã công nhận "Chiến thắng Rạch Gầm Xoài Mút" là di tích cấp quốc gia[1]. Và cũng để kỷ niệm trận đại thắng ấy, năm 2001, một khu di tích được khởi công xây dựng và khánh thành vào ngày 20 tháng 1 năm 2005, nhân "kỷ niệm 220 năm chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút".

Khu di tích nằm cạnh bờ sông Tiền và đường tỉnh 864, nên rất thuận tiện cho khách tham quan. Với tổng diện tích hơn 02 ha, khu di tích gồm tượng đài Nguyễn Huệ, nhà trưng bày (số 1 và số 2), và một nhà cổ Nam Bộ. Đây là một khu di tích đẹp, thoáng mát.

Sông Tiền, đoạn Rạch Gầm - Xoài Mút -Tượng đài anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ nằm ngay trung tâm của di tích. Tượng làm bằng đồng nặng 20 tấn, cao hơn 8 mét, được đặt trên bệ cao mô phỏng hình chiến thuyền. Tượng vị anh hùng được tác giả thể hiện trong tư thế rút gươm rất uy dũng. Bên cạnh ông là một binh sĩ đang giương cung và một người dân bản địa đang chèo thuyền tạo thành một thể thống nhất, hài hòa. Nhà trưng bày số 1: trưng bày dãy tranh ghép gốm và nhiều hiện vật liên quan đến trận đánh. Nhà trưng bày số 2: trưng bày bộ sưu tập hiện vật về Rạch Gầm - Xoài Mút, có khoảng 546 hiện vật lớn nhỏ bao gồm những phương tiện sử dụng và vũ khí của cả hai bên. Nhà cổ Nam Bộ: 3 gian, 2 chái, 48 cột gỗ căm xe, mái ngói âm dương, có diện tích 225 m2. Trong nhà các vật dụng được xếp đặt nhằm tái hiện cuộc sống của những người dân phú nông của đất Nam Bộ xưa. Ngôi nhà cổ này đuọc phục chế lại và chuyển nguyên vẹn từ...

Theo sử liệu, vào tháng 2 năm Giáp Thìn (1784), chúa Nguyễn Ánh sang Xiêm La hội kiến với vua Xiêm La là Chất Tri (Chakri, Rama I) tại Vọng Các (Bangkok). Sau đó, vua Xiêm sai hai tướng là Chiêu Tăng, Chiêu Sương đem 2 vạn quân thủy cùng 300 chiếc thuyền sang giúp. Ngoài ra còn có 3 vạn quân bộ tiến sang Chân Lạp với danh nghĩa giúp vua Chân Lạp, nhưng thực chất ý đồ nhằm tạo gọng kìm phía tây, chờ cơ hội tiêu diệt quân Tây Sơn. Quân Xiêm nhanh chóng lấy được Rạch Giá, Ba Thắc, Trà Ôn, Mân Thít, Sa Đéc,..

Khi ấy, tướng Tây Sơn ở Gia Định là phò mã Trương Văn Đa, thấy quân Xiêm thế lực mạnh, bèn cố thủ tại Gia Định và sai người về Quy Nhơn báo. Nhận được tin khẩn, tướng Nguyễn Huệ liền đem binh vào chống ngăn.

Đêm 19 rạng 20 tháng 1 năm 1785 (đêm 9 rạng 10 tháng 12 năm Giáp Thìn), quân Xiêm lợi dụng thủy triều xuôi theo dòng sông để tấn công Mỹ Tho nhằm phá vỡ đội thuyền phòng thủ của Tây Sơn. Quân Tây Sơn giả thua rút dần về hướng Mỹ Tho, nhử đối phương lọt vào trận địa mai phục đoạn Rạch Gầm-Xoài Mút. Quân Xiêm quen mùi thắng nên tiến vào trận mai phục của Tây Sơn, khi quân Xiêm lọt vào trận mai phục, bất ngờ quân Tây Sơn sử dụng pháo bắn uy hiếp dữ dội ở cù lao Thới Sơn và bờ sông Tiền, khóa chặt hai đầu, dồn quân Xiêm vào thế "tiến thoái lưỡng nan". Bên cạnh đó, hỏa hổ ở hai bên bờ nã đạn tới tấp vào đội hình làm quân Xiêm rối loạn, tinh thần hoang mang rồi bỏ chạy. Cùng lúc đó, một đội thuyền cảm tử chở đầy rơm và những vật liệu dễ cháy đâm thẳng vào thuyền quân Xiêm làm cho số bị chìm, số bị cháy. Trong khi đó, cánh quân bộ Xiêm La ngay từ đầu đã bị quân Tây Sơn chặn đánh không cho cứu viện.

Một trận quyết chiến diễn ra trong không đầy một ngày đã tiêu diệt gần như hoàn toàn 2 vạn quân Xiêm, số còn sống sót chỉ được vài nghìn người chạy theo đường thượng đạo trốn về nước. Cánh quân bộ nghe tin thất trận cũng tan rã và tháo chạy. Nhị vương Xiêm La Chiêu Tăng, Chiêu Sương chạy theo đường bộ về Xiêm; còn Nguyễn Ánh phải chạy ra đảo Thổ Chu rồi về Cổ Cốt được Cai cơ Trung đón sang Xiêm...

Sau trận đánh này, quân Xiêm khiếp đảm trước sức mạnh của Tây Sơn, “sợ Tây Sơn như sợ cọp”...

Ngày nay, Khu di tích Chiến thằng Rạch Gầm-Xoài Mút được xây dựng để kỷ niệm và lưu dấu trận...

Đánh giá chung về Di tích lịch sử Rạch Gầm – Xoài Mút (Tiền Giang)

✅ Vị trí, ý nghĩa lịch sử

Nằm ven sông Tiền, xã Kim Sơn, huyện Châu Thành, cách TP Mỹ Tho khoảng 12 km – dễ dàng kết hợp với các điểm du lịch khác ở Tiền Giang .

Ghi dấu trận thủy chiến lịch sử (20/1/1785) giữa quân Tây Sơn của Nguyễn Huệ và liên quân Xiêm–Nguyễn Ánh, chiến thắng lừng lẫy với quy mô quy tụ hàng chục vạn quân .

🏛️ Cơ sở vật chất - Kiến trúc

Khuôn viên hơn 2 ha gồm:

Tượng đài trung tâm: nhóm tượng bằng đồng (Nguyễn Huệ, binh sĩ, người chèo thuyền), cao 8 m, nặng khoảng 20 tấn – do nghệ nhân Nguyễn Hải thực hiện .

Ba nhà trưng bày:

Phòng 1 với tranh phù điêu và mô hình diễn giải trận chiến;

Phòng 2 chứa hơn 500 hiện vật – súng thần công, đá đạn, đồ gốm Xiêm còn sót lại;

Phòng 3 (Nhà cổ Nam Bộ) tái hiện kiến trúc và sinh hoạt xưa .

🌿 Trải nghiệm tại di tích

Giáo dục lịch sử đậm nét: môi trường phù hợp cho học sinh – sinh viên, khách tham quan tìm kiếm trải nghiệm văn hóa lý tưởng .

Khung cảnh trầm mặc, gần gũi thiên nhiên bên bờ sông Tiền, tạo cảm giác yên bình và dễ di chuyển, chụp ảnh .

Tiện ích bổ sung: hướng dẫn viên, vệ sinh sạch sẽ, nhà trưng bày gọn gàng – thích hợp cho thắng cảnh kết hợp học hỏi; nên chọn thời tiết khô tháng 4–12, tránh mùa mưa .

✅ Ưu điểm

Di tích được xếp hạng Quốc gia đặc biệt từ 2014, có bảo tồn tốt Phòng trưng bày hiện vật phong phú, cả mô hình lẫn chi tiết trận chiến. Vừa học vừa chơi: kết hợp tham quan, tìm hiểu lịch sử Việt

💡 Lời khuyên khi tham quan

Thời điểm hợp lý: mùa khô (tháng 4–12) để thời tiết dễ chịu, ít mưa .

Mặc trang phục lịch sự, giữ trật tự – nơi đây là di tích lịch sử đặc biệt.

Kết hợp tham quan với các điểm lân cận như Cù lao Thới Sơn, chợ nổi Cái Bè, chùa Vĩnh Tràng – tạo thành tour miền Tây đầy đủ.

🌟 Tổng kết

Rạch Gầm – Xoài Mút là một điểm đến đáng giá cho du khách quan tâm lịch sử – văn hóa, với cảnh quan phù hợp cho các chuyến tham quan trong ngày. Di tích có giá trị giáo dục cao, thể hiện rõ lòng kiêu hãnh dân tộc; hệ thống trưng bày chuyên nghiệp, tạo nên trải nghiệm sâu sắc và ý nghĩa cho người đến thăm.

Nếu bạn yêu thích hành trình mang tính học hỏi kết hợp khám phá miền Tây, đây là một địa chỉ...