Waterkasteel Hof van Veltwijck — Attraction in Antwerp

Complex in traditionele bak- en zandsteenstijl, bestaande uit een U-vormig waterkasteel uit de 16de eeuw, gelegen binnen een rechthoekig omgracht landschapspark, en een U-vormig neerhof aan noordzijde met centraal poortgebouw, door een gekasseide lindedreef verbonden met de Veltwijcklaan.

In een akte van 3 november 1545 is er sprake van de gedwongen verkoop van een hoeve op deze plaats. De oudste vermelding van het "Hof van Veltwijck" dateert van 1565. Zo genaamd naar de eerste eigenaar, Aert Van Veltwijck, een Antwerpse poorter die hier een "hof van plaisantie, een omwaterd lusthof", liet oprichten: een gesloten vierkant complex met vier slanke hoektorens te midden van een vijver (zie schilderij trapzaal). Tijdens het beleg van Antwerpen (1584-1585) kwam het complex leeg te staan en raakte het in verval. Eigenaars en verbouwingen volgden elkaar op; onder meer Lucas van Opmeer (circa 1656) die het kasteel een grondige opknapbeurt gaf. Vermoedelijk was het C. De Winter, een Antwerps koopman en eigenaar van 1754 tot 1780, die het kasteel aan de noordzijde liet openbreken en de gracht gedeeltelijk opvullen, zodat een U-vormig complex met binnenhof ontstond; voor de ingang werd in 1759 een beukendreef aangelegd. Circa 1905 werd het hoofdgebouw opgetrokken tot twee bouwlagen, samen met een algemene restauratie naar ontwerp van Blomme. Barones de Borrekens, eigenares vanaf 1902, verkocht het goed in 1929 aan de gemeente: het kasteel werd vanaf 1930 ingericht als gemeentehuis (sedert 1983 districtshuis) naar ontwerp van E. Bilmeyer en H. Claes; het park werd opengesteld voor het publiek (een gedeelte werd in 1931 verkocht als bouwgrond). Naar ontwerp van J. Boeren werd in 1966 een L-vormig paviljoen aansluitend op de dienstgebouwen opgericht. In 1980 restauratie van de funderingen van het hoofdgebouw, waarvoor de slotgracht werd drooggelegd. De tweede fase voorzag in de restauratie der voorgebouwen; goedgekeurd door de gemeente op 27/9/1983 en uitgevoerd naar ontwerp van Rutger Steenmeijer en Wouter Vlaanderen. Hoofdgebouw heden ontruimd wegens bouwvalligheid. Algemene restauratie voorzien.

U-vormig aaneengesloten en vrij gaaf bewaarde dienstgebouwen van één bouwlaag onder leien zadeldaken; centrale ingangstoren op vierkante plattegrond van drie bouwlagen onder peerspits (leien); doorgang met moer- en kinderbalken. Op noordwestelijke hoek nieuw L-vormig paviljoen van één bouwlaag onder schild- en zadeldak (leien). Verankerde baksteenbouw op gecementeerde plinten, gemarkeerd door zandstenen speklagen, negblokken en steigergaten; overkragende daklijsten, bij de toren op houten consoles. Gesloten noordgevel, tot vóór de restauratie met een tweetal rondboogdeuren en sporen van gedichte muuropeningen. Zuidgevel met getrapte dakvensters: houten laadluiken in zandstenen omlijsting met waterlijst op consoles. Rechthoekige muuropeningen, waaronder kruiskozijnen en een bolkozijn (ingangstoren), in zandstenen omlijsting. Rondbogige ingangspoort in zandstenen omlijsting met negblokken, imposten en sluitsteen. Ingangstoren met zandstenen zonnewijzer en uurwerk (17de eeuw), respectievelijk aan zuid- en noordgevel. Haakse vleugel aan oostzijde met zuidelijke trapgevel (7 trappen + overhoeks topstuk). Ten zuiden de oorspronkelijke erven, heden met...

De bouwdatum van het kasteel is niet bekend, maar in 1548 werd van een kasteel nog geen melding gemaakt, en in 1564 was er al sprake van een speelhuys, opperhof, ende nederhof. Aangenomen is dat de bouw in opdracht van de toenmalige bewoner, Aert van Veltwijck, heeft plaatsgevonden.Het kasteel was onbewoond tijdens het Beleg van Antwerpen (1584-1585) en raakte in verval. Er vonden in de jaren hierop militaire inundaties plaats die ook aan het kasteel schade toebrachten. In 1638 werd het domein gekocht door Geeraert Fyens en deze liet het kasteel tegen het water beveiligen, maar pas toen de Ekerse Dijk in 1649-1650 werd aangelegd, was het overstromingsgevaar geweken. In 1754 werd het domein gekocht door de Antwerpse koopman Cornelis de Winter. Omstreeks 1905 werd het kasteel, in opdracht van Barones de Borrekens, verhoogd met een verdieping. In 1929 kwam het aan de gemeente en in 1930 werd het in gebruik genomen als gemeentehuis. Van het park werd een deel verkaveld en de rest werd opengesteld voor het publiek. Het betreft een U-vormig waterkasteel uit de 16e eeuw, toegankelijk via een beukendreef (1759) en door een poortgebouw waarlangs links en rechts dienstgebouwen staan gegroepeerd. Het eigenlijke kasteel ligt binnen een gracht en bestaat uit de hoofdvleugel van twee bouwlagen en twee vleugels die elk één bouwlaag omvatten en het pleintje omsluiten. De -nu drooggelegde- grachten werden gevoed door de Donkse Beek, wat geregeld werd door twee sluisjes, waarvan er één, van 1861, nog bewaard...

Castle was amazing, from the outside. It has an entrance gate, then a garden with benches, until you reach the bridge to the main castle, which is surrounded by water and has fountains on both sides. There are flowers on the bridge and bushes and grass all well kept, as is the building. The surrounding park and paths are good for walks. It is easily reachable on foot from the station. Loved being there and visiting, as an orchestra was also rehearsing just in front...