Basilica of Saint Servatius — Attraction in Grimbergen

De abdijkerk werd beschermd als monument bij Koninklijk Besluit van 17 april 1937. In 1997 werd de dorpskern van Grimbergen beschermd als dorpsgezicht waarbinnen onder andere de pastorie, het poortgebouw, de portierswoning, de stalvleugel en de ommuring werden opgenomen als monument (Ministerieel Besluit van 17 februari 1997).

Oorspronkelijk was de kerk van Grimbergen een "vrije" kerk, rechtstreeks afhankelijk van de bisschop van Kamerijk. Ze kwam in bezit van Wouter Berthout die ze circa 1110 terug aan de bisschop schonk op voorwaarde dat hij er een kloostergemeenschap zou stichten. Dit mislukte tot twee maal toe, en bij de dood van Wouter Berthout circa 1121 was de kerk die opgedragen was aan Onze-Lieve-Vrouw en de Heilige Petrus, geheel verlaten en vervallen. Zijn zonen, Gerard en Arnout, verzochten Norbertus enkele broeders van zijn orde in de kerk te plaatsen onder bescherming van zijn abdij te Prémonstré. Deze derde stichtingspoging lukte dankzij het rijke dotatiegoed geschonken door de Berthouts die toen op het toppunt van hun macht stonden. In 1128 werd de stichting bekrachtigd en in 1132 vernieuwd; de oudste statuten dateren van 1133 of 1143. De abdij van Grimbergen werd gesticht als een dubbelklooster, maar reeds in 1140 verhuisden de norbertinessen naar Nieuwenrode waar het klooster in 1270 werd opgeheven. Van bij de stichting waren klooster- en parochiekerk één, aan de binnenzijde gescheiden door een muur. Om een duidelijk onderscheid te maken

Bij de brand van 1585 werd de kerk gedeeltelijk beschadigd en de abdijgebouwen, de bakkerij, de brouwerij en alle huizen van het klooster volledig verwoest. De eerste herstellingen werden aangevat onder abt F. Van Raubergen (1594-1613), en verder gezet door zijn opvolgers. Ch. Outers (1613-1647) vervolledigde het kloosterpand van 1426 met de bouw van twee gaanderijen in witte steen (1628) en trok een nieuwe abdijhoeve en brouwerij (1634) op. Op 13 april 1660 eerstesteenlegging door Abt K.F. de Velasco (1647-1665) voor de bouw van een nieuwe kerk, opgetrokken uit lokale kalkzandsteen. Een gravure van Sanderus uit 1659 toont de abdijsite met de nog te bouwen kerk. Gilbert van Sinnick (1627-1660) wordt vaak aangehaald als architect, maar is volgens het onderzoek van J. Snaet meer te beschouwen als een opzichter van de werken. Hij stierf reeds in 1660 en werd als opzichter opgevolgd door Martinus Roelants. In 1665 waren het hoofdkoor en de twee zijkapellen en een stuk van het schip voltooid. De oosttoren was in 1664 tot op 18 meter en in 1668 tot op 35 meter opgetrokken (zie twee gevelstenen); de vierde geleding was klaar in 1686. Een jaar later werd er een breuk in de fundamenten vastgesteld en dreigde de toren op het koor te vallen. Circa 1692 werd de toren gestabiliseerd, naargelang de bron door drie augustijnen van Mechelen of door de Mechelse schrijnwerker Rombaut Verhaegen. Hiervan zijn nog steeds sporen terug te vinden: de kornis en waterlijsten op de buitenmuren van de kerk zijn circa 40 centimeter lager dan die op de toren. Op 16 maart 1699 werden het transept, de vieringskoepel en twee traveeën van het schip voltooid, zie jaarschrift op de noordwestelijke pijler. In dat jaar werd ook de voorlopige voorgevel opgetrokken, zie opschrift "NON EST LAPIS OFFENSIS 1699" (Dit is geen steen des aanstoots). De twee volgende traveeën, waardoor het schip even lang als het koor moest worden, werden nooit gerealiseerd. In 1700 werden de gewelven van het schip en de zijbeuken geplaatsten en de kerk in gebruik genomen, zie opschriften op het eerste gewelfvlak. In 1725 werd de kerk pas gewijd. Ook nu was er een afsluiting tussen koor en kerk die samen met de twee er tegen geplaatste altaren, kort na de Franse...

Mooie basiliek ! Echt imponerend in zijn grootheid en zijn vele verrassingen. Bij het zien ervan komt het majestueuze verleden van deze gebouwen en van hun bewoners de bezoeker moeiteloos weer voor ogen. De prachtige toren strooit kwistig met licht over de aanwezige gelovigen terwijl dezen wegdromen in het verleden.... . En de preek van de voorganger intussen latend voor wat die is.... . En nog: Gebouw mooi onderhouden Je vraagt je af wie dat allemaal doet. En vooral hoe ? Prachtig gelegen ook in een al even mooi en verzorgd centrum met heel wat mooie horecazaken. En...

Very calm and prayerful place. For me and my wife - the best Catholic church in Belgium. Calmness, pacification and thoughts of the eternal. And just...