Datça Burgaz Ören Yeri — Attraction in Datça

Burgaz Örenyeri, Datça İlçe Merkezinin 2 km. kuzeydoğusunda yer almaktadır. Eski Knidos Kenti olduğu da düşünülen, Hellenistik Knidos, Anadolu yarımadasının güneybatı köşesinde uzanan Datça Yarımadası en ucundaki Tekir Burnu'nda yer almaktadır. Knidos'lular kentlerini Yarımadanın ortalarında yer alan Burgaz'dan en uçtaki Tekir'e İ.Ö. IV. yüzyılda taşıdıkları 1952'de yayınlanan bir çalışmada G.E. Bean ve J.M. Cook tarafından ileri sürülmüştür. Bean-Cook tarafından ortaya atılan bu hipotezin geçerliliğini sınamak üzere 1980'lerden itibaren Prof. Dr. Numan Tuna tarafından Datça Yarımadası'nda arkeolojik yüzey araştırmaları başlatılmıştır. Sit alanı, deniz seviyesinden 12 m kadar yükselen küçük bir yarımadanın yeknesak uzanan kıyı şeridini kestiği bir yerdedir. Çevresi savunma duvarları ile de tanımlanmış küçük yarımada yaklaşık 400 m uzunluktadır. İ.Ö. 400'lerin sonuna tarihlenebilen antik savunma duvarlarında, düzensiz yamuk dörtgen ile çokgen taş örgü tekniklerinin karışık olarak kullanıldığı görülür. Savunma duvarlı bu alanın güneybatısında bulunan sığ sularda görülen kuleler ve deniz duvarları, burada İ.Ö. IV. yüzyıla tarihlenebilen iki limanın varlığını kanıtlamaktadır. Sit alanının tümünde çanak-çömlek parçaları yüzeyde bollukla görülür. Aşınmış yamaç yüzeylerinde ve karışık durumda olan Klasik Çağ dolgularında ise İ.Ö. 8. yüzyıldan 4. yüzyıla kadar değişen erken malzemelerin yüzey buluntuları içinde payı artış gösterir., Küçük yarımada, kuzeyde 45 hektar kadar yayılan antik yerleşim alanları ile çevrilidir; burada dış savunma duvarlarına ait kalıntılar yer yer izlenebilir. Kuzeydoğu’da, deniz kıyısında batık rıhtım kalıntıları ve yapı temeli kalıntıları burada Hellenistik dönemde genişletilmiş liman tesislerini tanımlamaktadır. 1980'lerden sonra Datça Yarımadası'nda görülen doğal çevredeki dramatik gelişmeler, Burgaz Mevkii'nde bulunan kırılgan yapıdaki arkeolojik kültür varlıklarını da etkilemiştir. Kısa sürede yok olma tehlikesi karşısında bulunan Burgaz sit alanının belgelenerek kurtarılması, korunması için Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Tarihsel Çevre Değerlerini Araştırma Merkezi (TAÇDAM) tarafından 1993 yılında Burgaz Arkeolojik Kurtarma Kazıları başlatılmıştır. Burgaz kazıları İ.Ö. 8. yüzyıla tarihlenen antik yerleşim katlarını ortaya çıkarmıştır. Arkaik ve Klasik Çağ tabakalaşması içinde yayılım gösteren avlulu konut yapıları, taş döşemeli yollar ve yaklaşık İ.Ö. 400 lerde yapılmış olan savunma sistemi kazılarla açığa çıkarılmıştır. Burgaz düzlüğünde değişik sektörlerde yapılan arkeo-jeofizik ölçümler ve sondajlarda, günümüz üst toprak seviyesinin yaklaşık 2 metre altında gömülü, İ.Ö. IV. yüzyıl ve öncesi katlarda yaygın ve ortogonal düzenli bir antik yerleşimin verileri elde edilmiştir. Burgaz merkezinde ele geçen en eski bulgular Geometrik dönem yerleşim katlarına aittir. Antik yerleşim İ.Ö. IV. yüzyılda kısmen terkedildikten sonra, özellikle kıyı kesiminde depolama, liman yükleme vb. faaliyetlerinin, daha geride kalan alanlarda ise tarımsal faaliyetler ve yer yer nekropolis kullanımı içinde dağınık bir yerleşmenin varlığını sürdürdüğü anlaşılmıştır. Kuzey sektörde, deniz kıyısında bulunan ve bu faaliyet alanına ait büyük bir şarap imalathanesi kazılmıştır. Kazı çalışmaları sonucu açığa çıkarılan Klasik Çağ tabakalarında çok sayıda pastas tipi konut birimlerinin yönlenmesi alt katmanlardaki Arkaik duvarlar ile benzer oldukları görülmektedir. Buna göre, Burgaz yerleşmesinin ilk kez olarak İ.Ö. Erken 6. yüzyıl başlarında bir tür ortogonal yapıda düzenlenmiş olabileceği anlaşılmaktadır. Burgaz kazılarında ele geçen bulgular buradaki Klasik Çağ yerleşmesinin İ.Ö. 330’lardan önce terkedildilmiş olduğunu...

KNİDOS ANTİK KENTİ Datça Yarımadasında, yarımadanın en uç noktasında Tekin Burnu üzerinde kurulmuş antik kent. Akdeniz ile Ege’nin birleştiği noktada kurulan antik kent konumuyla en ilgi çekici ören yerlerimizden. Kentin MÖ 13.Yüzyılda bugün Datça merkezin 1,5 km doğusunda bulunan Burgaz mevkiinde kurulduğu daha sonra yarımadanın ucuna taşındığı ortaya çıkmıştır.Bu taşınmada özellikle ticari nedenlerin etkili olduğu, kısa zamanda ticari liman faaliyetleriyle antik çağın en önemli metropollerinden olması nedeniyle kabul edilebilir görüştür. Knıdos’un büyümesi, ünlenmesi MÖ 4.yüzyıldan sonra hızlanmıştır.Sadece önemli bir ticaret merkezi değil aynı zamanda kültür, sağlık ve dini merkez olarak ünlenmiştir.Antik çağın en zengin kentlerinden biri olmuştur. Tiyatro dışında; Yuvarlak Tapınak, Aphrodite Tapınağı,Dionysos Stoası ve tapınağı,Bolukrates çeşmesi, sur duvarları ve odeon önemli gezi alanlarıdır. Günümüze ulaşmasa da antik çağın en ünlü Aphrodite heykellerinden (çıplak Aphrodite) biri buradaydı. Bugün heykelin kaidesini görmek mümkün. Yine Knidos’un simgelerinden olan Knidos aslanı Osmanlı yönetiminin kazı izniyle 1858 yılında İngiltere’ye götürülmüş British Museum’da...

Burgaz'ı çok seviyorum. Genelde senede bir defa özel olarak ziyaret ederim. Kıyı ve Liman. Mühendisliği üzerine yüksek lisans görmüş biri olarak eski tarihi deniz yapılarına karşı çok ayrı bir bağım var. Burada iki adet ayrı batık Bizans limanı bulunuyor. Birinde yüzebilir; diğerinde sığ sularda yürüyebilirsiniz ama kayıp düşmeniz de ihtimaller arasında.

Güzel bir manzarası var hem deniz hem kumluk olarak. Üzerine bir ticari sanat eseri monte edildi. Buradaki bir bölüm bu ticari işletme tarafından SÖZDE koruma altında. Işıkları olan ama kablosu çekilmeyen yer mi koruma altında 🤣🤣 halktan koruyorlarsa ayrı tabi; saygı duymak gerekmiyor elbette. Halka ait olanı halkın erişimine kapatmak tanrılara mahsustur der...