Μπεζεστένι Λάρισας — Attraction in Municipality of Larissa

Το Μπεζεστένι της Λάρισας ήταν μια σκεπαστή υφασματαγορά στην περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Είχε κτιστεί στο ψηλότερο σημείο του λόφου, στην αρχαία ακρόπολη της Λάρισας, γνωστό και ως Φρούριο και χρονολογείται περίπου στα τέλη του 15ου και στις αρχές του 16ου αιώνα. Πιθανότατα εκεί θα ήταν η βυζαντινή ακρόπολη. Η ονομασία Μπεζεστένι σημαίνει αγορά υφασμάτων καθώς προέρχεται από την αραβική λέξη bez που σημαίνει βαμβακερό και τη λέξη bezzaz που σημαίνει έμπορος υφασμάτων. Ο σχεδιασμός και η αρχιτεκτονική του βασιζόταν στην αρχιτεκτονική των ισλαμικών τεμενών. Χτίστηκε από τους Οθωμανούς και είναι ένα από τα λίγα μνημεία οθωμανικής αρχιτεκτονικής που διατηρούνται στον ελλαδικό χώρο. Το Μπεζεστένι της Λάρισας είναι ένα μεγάλο ορθογώνιο κτίριο διαστάσεων 30 επί 20 μέτρα χτισμένο από μεγάλες πέτρες και πλίνθους. Γίνονται μάλιστα υποθέσεις ότι μαρμάρινα αρχιτεκτονικά τμήματα από τον αρχαίο ναό της Πολιάδος Αθηνάς που υπήρχε στο χώρο είναι εντοιχισμένα σ’ αυτό.

Σε κάθε πλευρά του υπήρχε και μια είσοδος που οδηγούσε στο εσωτερικό του. Σήμερα διατηρείται μόνο η νότια είσοδος, ενώ οι άλλες χτίστηκαν. Έφερε θολωτή στέγαση αποτελούμενη από έξι θόλους πλινθόκτιστους και εξωτερικά σκεπασμένους με μολύβι, για να αντέχουν στην υγρασία. Μέσα υπήρχαν 21 μαγαζιά όλα τους σκεπασμένα με κεραμίδια. Στη βόρεια πλευρά του υπήρχε μία είσοδος που οδηγεί σε ένα μικρό δωμάτιο (3,5 επί 4,5 μέτρα). Η πόρτα της εισόδου αυτής ήταν επενδυμένη με σίδηρο.

Εικάζεται πως ο χώρος αυτός ήταν το θησαυροφυλάκιο, όπου φυλάσσονταν οι περιουσίες των πλουσίων της περιοχής καθώς και το αρχειοφυλάκιο της πόλης. Η κατασκευή του διήρκεσε είκοσι δύο χρόνια από το 1484 έως 1506 μ.Χ. Μετά την ανέγερσή του αποτέλεσε τον εμπορικό πυρήνα της πόλης καθώς γύρω από αυτό αναπτύχθηκε η αγορά.

Στο Μπεζεστένι εκτός από το εμπόριο εισαγομένων και ντόπιων υφασμάτων γίνονταν αγοραπωλησίες χρυσού, ασημιού, κοσμημάτων, ειδών από κεχριμπάρι και πολύτιμων πετρών. Φυλάσσονταν πολύτιμα αγαθά, οι κληρονομιές των πολιτών και περιουσίες πλούσιων μουσουλμάνων. Επίσης, εκεί γινόταν ο έλεγχος της ποιότητας των εμπορευμάτων και καθορίζονταν οι ισοτιμίες των νομισμάτων.

Στη βόρεια πλευρά του υπήρχε το θησαυροφυλάκιο, όπου φυλάσσονταν αρχεία και διάφορα πολύτιμα έγγραφα. Ήταν το κέντρο της λαρισαϊκής αγοράς, το ζωτικότερο τμήμα της. Ήταν πυρήνας της οικονομικής δραστηριότητας και των πολυάριθμων επαγγελματικών συντεχνιών της, καθώς γύρω από αυτό οργανώθηκε το εμπορικό τμήμα της πόλης με το τσαρσί (μεγάλη μόνιμη αγορά) και το παζάρι (ο χώρος της υπαίθριας εβδομαδιαίας αγοράς).

Διατήρησε τον εμπορικό του χαρακτήρα μέχρι τον 18ο αιώνα. Στα τέλη του 19ου αιώνα χρησιμοποιήθηκε ως πυριτιδαποθήκη. Τo Mπεζεστένι ήταν σημαντικός θεσμός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι οθωμανικές πόλεις χωρίζονταν σε δύο κατηγορίες, σε αυτές που είχαν Μπεζεστένι και αυτές που δεν είχαν. Η γεωπολιτική θέση της Λάρισας και η πλούσια ενδοχώρα της αποτελούν σημαντικά πλεονεκτήματα για τους Οθωμανούς κατακτητές, ώστε να αναπτυχθούν βιοτεχνικές και εμπορικές δραστηριότητες. Έτσι, κατατάσσεται ως πρώτη πόλη στη Θεσσαλία στην παραγωγή αλλά και στα φορολογικά έσοδα για το οθωμανικό κράτος. Η ύπαρξη του σε μία πόλη ήταν δείγμα πως η πόλη ήταν σπουδαίο εμπορικό κέντρο με πολύ σημαντική κίνηση. Σήμερα σώζονται μόνο οι τέσσερις πέτρινοι τοίχοι του κτίσματος, πάχους 1,6 μέτρων και μέχρι ένα ύψος περί τα 6,5 μέτρα πάνω απ' την εσωτερική στάθμη του εδάφους. Το Μπεζεστένι έχει σήμερα 4 πόρτες, τρεις πύλες και μια μικρή πόρτα στη βόρεια όψη. Μέχρι το τέλος της δεκαετίας του '70, το Μπεζεστένι ήταν σχεδόν όλο καλυμμένο με χώματα. Το 1976 η Αρχαιολογική Υπηρεσία αφαιρεί τις επιχωματώσεις και στηρίζει τους τοίχους του μνημείου. Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών, τη δεκαετία του ’90, το κτίριο άρχισε να χρησιμοποιείται σαν αποθήκη και εργαστήρια κεραμικής και ψηφιδωτών από την 7η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Λάρισας. Το Μπεζεστένι Λάρισας είναι μνημείο μεγάλης ιστορικής σημασίας και υπάρχουν σχέδια αναστήλωσης από τις αρμόδιες υπηρεσίες, ώστε να αναδειχθεί το μνημείο και να...

Το μπεζεστένι ευρίσκεται επί της κορυφής του Λόφου Φρουρίου, την παλαιά ακρόπολη της πόλης, και ανεγέρθηκε τον ύστερο 15ο αιώνα.2] Η παλαιότερη γραπτή μαρτυρία περί της ύπαρξής του βρίσκεται σε μητρώο χρονολογούμενου από το 1506, όπου συγκαταλέγεται μεταξύ των ευσεβών ιδρυμάτων του Γαζί Ομέρ Μπέη.[3

Πρόκειται για ορθογώνιο κτίριο, του οποίου η νότια, η ανατολική και η δυτική πλευρά είναι διακοσμημένες με μνημειώδη οξυκόρυφα τόξα.2] Οι διαστάσεις του είναι 27 × 18 μ.[4] Η είσοδος γινόταν δια χαμηλής πύλης επί της βόρειας πλευράς, οδηγώντας σε μικρού μεγέθους δωμάτιο, το οποίο πιθανώς χρησιμοποιείτο ως θησαυροφυλάκιο. Το συγκεκριμένο δωμάτιο σκεπαζόταν από έξι επικαλυμμένους με μόλυβδο θόλους, οι οποίοι υποστηρίζονται από δύο μεγάλους πεσσούς.[2] Δεκαεννέα μαγαζιά στεγάζονταν σε θολωτά δωμάτια περιμετρικά του κεντρικού χώρου, κυρίως πραγματευόμενα υφάσματα και τιμαλφή.[2] Έως την καταστροφή του από πυρκαγιά το 1799, αποτελούσε το εμπορικό κέντρο της πόλης, μαζί με τη γειτονική υπαίθρια αγορά και το παζάρι.[2 Ο περιηγητής του 17ου αιώνα Εβλιγιά Τσελεμπί αναφέρεται στο κτίριο, περιγράφοντάς το ως ένα «πραγματικό φρούριο» και παρομοιάζοντάς το με τέτοιο.[3] Τοώντι, ο Λόφος Φρουρίου έλαβε την σημερινή του ονομασία από το μπεζεστένι.[5]

Κατά την διάρκεια του 19ου αιώνα χρησιμοποιήθηκε ως πυριτιδαποθήκη.[2] Σήμερα, μόνον οι εξωτερικοί τοίχοι σώζονται, ενώ μόνον η νότια είσοδος είναι ανοιχτή.[3] Προ των εγκαινίων του Διαχρονικού Μουσείου Λάρισας το 2015, χρησιμοποιείτο για την στέγαση της τοπικής συλλογής βυζαντινών...

Μπεζεστένι, κτίστηκε από τους Οθωμανούς στα τέλη του 15ου αιώνα. Χρησιμοποιήθηκε ως σκεπαστή αγορά και μετέπειτα, αφού υπέστη αλλαγές στην εξωτερική μορφή του, χρησιμοποιήθηκε ως πυριτιδαποθήκη και φρούριο ως την απελευθέρωση της Θεσσαλίας. Το συγκεκριμένο κτίσμα, μετά από τις διάφορες φάσεις και αλλαγές χρήσεων ανά τους αιώνες, σώζεται στις μέρες μας με την μορφή του Φρουρίου (για κάποιο χρονικό διάστημα κατά τον 19ο αιώνα υπήρξαν και πολεμίστρες πάνω στο κτήριο). Υπάρχει η υπόθεση ότι εντοιχισμένα στο Μπεζεστένι βρίσκονται μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη από τον αρχαίο ναό της Πολιάδος Αθηνάς ο οποίος υπήρχε στο παρελθόν στο λόφο. Υπάρχει μελέτη για την αποκατάσταση και την επαναλειτουργία του μνημείου με την μορφή...