मला जर कोणी कधी विचारलं की तू जिवंतपणे कधी स्वर्ग बघितला आहे का, तर मी रायगड किल्ल्याचे नाव सांगेन. रायगड किल्ल्याला महाराजांनी आपल्या स्वराज्याची राजधानी नेमले होते, आणि ह्याच रायगडावर माझ्या राजाची समाधी आहे, जय शिवराय 🧡🚩 जय शंभूराजे 🧡🚩
रायगड किल्ल्याचा भौगोलिक आणि सामरिक दृष्टिकोन: सह्याद्री पर्वतरांगेतील स्थान: रायगड किल्ला सह्याद्री पर्वतरांगेत समुद्रसपाटीपासून ८२० मीटर (२७०० फूट) उंचीवर स्थित आहे. या दुर्गम स्थानामुळे शत्रूंना किल्ल्यावर चढणे अत्यंत कठीण होते. तीन बाजूंनी नैसर्गिक संरक्षण: किल्ल्याच्या तीन बाजूंना उंच कडे आणि दऱ्या आहेत, ज्यामुळे तो नैसर्गिकरित्या सुरक्षित आहे. एकमेव प्रवेशमार्ग: किल्ल्यावर चढण्यासाठी एकमेव मार्ग होता, ज्यामुळे संरक्षण करणे सोपे झाले. दूरदृष्टी: शिवाजी महाराजांनी रायगड किल्ल्याची राजधानी म्हणून निवड करताना, त्याच्या भौगोलिक रचनेचा पुरेपूर विचार केला होता. रायगड किल्ल्यावरील प्रमुख संरचना: महादरवाजा: किल्ल्याचे मुख्य प्रवेशद्वार, जे मजबूत आणि सुरक्षित आहे. नगारखाना: महादरवाज्यातून प्रवेश केल्यावर नगारखाना आहे, जिथे नगाऱ्या वाजवल्या जात असत. बाजारपेठ: किल्ल्यावर मोठी बाजारपेठ होती, जिथे विविध वस्तूंची विक्री होत असे. राजसभा: शिवाजी महाराजांची राजसभा अत्यंत भव्य आणि आकर्षक होती. सिंहासन: शिवाजी महाराजांचे सिंहासन, जे त्यांच्या राजेशाही थाटाचे प्रतीक होते. गंगासागर तलाव: किल्ल्यावरील पाण्याचा मुख्य स्रोत. टकमक टोक: किल्ल्यावरील उंच कडा, जिथून गुन्हेगारांना शिक्षा दिली जात असे. हिरकणी बुरूज: किल्ल्यावरील एक प्रसिद्ध बुरूज, ज्याची कथा प्रसिद्ध आहे. जगदीश्वर मंदिर: किल्ल्यावरील एक महत्त्वाचे मंदिर. शिवाजी महाराजांची समाधी: किल्ल्यावरील सर्वात महत्त्वाचे ठिकाण, जिथे शिवाजी महाराजांची समाधी आहे. मंत्री निवास: किल्ल्यावर मंत्र्यांसाठी निवासाची व्यवस्था होती. राणीमहाल: राजघराण्यातील स्त्रियांसाठी निवासस्थान. धान्य कोठारे: धान्याची साठवणूक करण्यासाठी कोठारे. रायगड किल्ल्याचे सांस्कृतिक आणि ऐतिहासिक महत्त्व: मराठा साम्राज्याची राजधानी: रायगड किल्ल्याने मराठा साम्राज्याच्या इतिहासात एक महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक: रायगड किल्ल्यावर शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक झाला, ज्यामुळे त्याला विशेष महत्त्व प्राप्त झाले. मराठा संस्कृतीचे प्रतीक: रायगड किल्ला मराठा संस्कृती आणि शौर्याचे प्रतीक आहे. प्रेरणास्थान: रायगड किल्ला आजही अनेक लोकांसाठी प्रेरणास्थान आहे. ऐतिहासिक वारसा: रायगड किल्ला महाराष्ट्राच्या ऐतिहासिक वारशाचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. रायगड किल्ल्याला भेट देण्यासाठी काही महत्वाच्या गोष्टी: वेळ: रायगड किल्ल्याला भेट देण्यासाठी किमान एक दिवस पुरेसा आहे. रोपवे: किल्ल्यावर जाण्यासाठी रोपवेची सोय आहे, ज्यामुळे चढणे सोपे होते. मार्गदर्शक: किल्ल्याची माहिती देण्यासाठी मार्गदर्शक उपलब्ध आहेत. फोटो काढणे: किल्ल्यावरील सुंदर दृश्यांचे फोटो काढण्याची संधी मिळते. जवळील ठिकाणे: महाड, लिंगण किल्ला, आणि इतर ऐतिहासिक स्थळे. रायगड किल्ल्याला भेट देणे म्हणजे मराठा साम्राज्याच्या इतिहासाचा आणि संस्कृतीचा...
Read more🙏🏻🚩 "जय शिवराय" 🚩🙏🏻
रायगड किल्ल्यावरील नगारखाना. एक अशी वास्तू जिने कित्येक महाराजाच्या पद्स्पर्षाला वंदन केले. याच नगारखान्यातील नगाऱ्याने प्रत्येक महाराजांच्या विजयावर नगारा वाजवून रयतेला महाराजांच्या विजयाची माहिती दिली. इतिहासातील त्या प्रत्येक घटनेचा तो साक्ष आहे.
रायगडावरील सर्वात उंचीचे बांधकाम म्हणजे नगारखाना. नगारखान्यातून पायऱ्या चढून वर गेलो की आपण किल्ल्यावरील सर्वाधिक उंचीवर असतो. या नगारखाण्याच्या प्रवेशद्वारावरील सुबक, देखणी अशी शक्तीचे प्रदर्शन करणारे शिल्प आपले मन ओढून घेते. जेव्हा शिवाजी राजे स्वराज्याचे पहिले छत्रपती झाले, तेव्हा याच नगारे वाजवून त्यांचे स्वागत केले गेले. तसेच येथूनच भंडारा उधळला गेला असेल, जेव्हा महाराज ३२ मन सुवर्ण सिंहासनावर विराजमान झाले होते.
रयतेचे न्याय निवाडे सुद्धा याच नगारखान्यातच झाले. तसेच प्रत्येक विजयी लढाईनंतर याच नगारखान्यातून नगारे वाजवले गेले. आऊसाहेब, शिवाजी महाराज, संभाजी महाराज, राजाराम महाराज, महाराणी आणि मावळे यांनी ह्याच नगारखान्यातून प्रवेश केला असेलच. अशा सर्वांचे पदस्पर्श ह्या नगारखान्याला लाभलेत. त्यामुळे प्रत्यके महाराजांचा सहवास या नगारखान्याला लाभलेला आहे. त्यामुळेच आपण येथून प्रवेश करताना आपले मस्तक उंबऱ्यावर ठेऊन आत सदरेत प्रवेश करावा.या नगारखान्यात आल्यावर एक वेगळीच उर्जा संचारते. महाराजांच्या पराक्रमाची साक्ष देणारा हा नगारखाना आजतागायत खंबीरपणे उभा आहे.
सह्याद्री आणि किल्ले प्रत्येक वेळी नवीन काही शिकवत असतात आपल्याला फक्त ते ओळखून घ्यायचे असते आणि त्याचे अनुकरण करायचे. सुर्याचे अस्ताला जाणे आणि त्याच्या त्या सौम्य सुवर्ण किरणांनी नगारखान्यावर घातलेला अभिषेक, हे दृष्य...
Read moreRaigad Fort belonging to Chhatrapati Shivaji Maharaj includes little gateways namely Mena Darwaja, Palkhi Darwaja, Nagarkhana Darwaja and Maha Darwaja which elevate the enchantment levels here and show a glimpse of how people used to access the fort back in those days. While it held great grounds in the olden days, even today the Raigad fort sees a lot of tourists and local crowds who come here for activities including picnic, trekking and enjoying nature and...
Read more