Mirza Kuchak Khaan House — Attraction in Rasht

یونس معروف به میرزا کوچک در سال ۱۲۹۸ ه‍.ق (۱۲۵۹ش / ۱۸۸۰ م) در محله استاد سرای رشت متولد شد. چون پدر یونس میرزا بزرگ نام داشت، یونس از کودکی به میرزا کوچک و سپس به نام کوچک خان یا کوچک جنگلی شهرت یافت. وی در دوران کودکی و جوانی در صالح آباد رشت و مدرسه جامع و مدرسه محمودیه تهران صرف و نحو و مقدمات علوم دینی را فرا گرفت. اما حوادث کشور، مسیر افکارش را تغییر داد و به صف مجاهدان مشروطیت پیوست. در عهد پادشاهی مظفر الدین شاه که پادشاهی مریض و ناتوان بود و زمام امور کشور را به دست عین الدوله صدر اعظم خویش سپرده بود، ظلم و ستم صدر اعظم و دیگر درباریان و وقوع چند حادثه به گسترش نارضایتی عمومی کمک کرد. میرزا کوچک خان در رشت عده‌ای از روحانیون را با خود همراه کرد و گروه «مجمع روحانیون» را تشکیل داد و تدریجاً آنها را مسلح کرد. مقارن تحصن علما در سفارت عثمانی، او نیز در شه‌بندی رشت متحصن شد و به دنبال قتل آقا بالا خان سردار افخم در واقعه مشروطیت به مجاهدین پیوست و در فتح قزوین شرکت کرد و هنگامی که هجوم به تهران لازم آمد مجدداً کوچک خان به ماموریت جنگی اعزام و با اردوی خود از کرج تا تهران و در تهران تا تحصن محمد علی شاه به سفارت روس منتهای دلیری نشان داد وی در جنگ سه روز مجاهدین با قوای استبداد مامور جبهه قزاقخانه بود. میرزا کوچک خان در شورش شاهسَوَن‌ها همراه یفرم خان و سردار اسعد به کمک ستارخان شتافت ولی به علت مریضی به تهران برگشت و با طغیان ترکمن‌ها که به تحریک شاه مخلوع روی داده بود داوطلب جنگ شد و به گمش تپه رفت. در یکی از جنگ‌ها گلوله خورد و به بادکوبه و تفلیس برده شد و پس از چند ماه مداوا و معالجه به گیلان بازگشت. برگشتنش مقارن ختم غائله محمد علی شاه در گمش تپه بود. از آنجا که به علت فعالیت‌های آزادی‌خواهانه‌اش به امر قونسول تزاری از حق اقامت در موطن محروم شده بود، به تهران آمده و بر ضد تجاوزات و بیدادگری‌های روسیه تزاری به فعالیت پرداخت. تحصیلات میرزا کوچک خان تحصیلات اولیه خود را در مدرسه حاج حسن، واقع در صالح آباد رشت و نیز مدرسه جامع گذراند. سپس به تهران عزیمت کرد و در مدرسه محمودیه حجره‌ای گرفت و به تحصیلات خویش ادامه داد. بنابر نقل رضا مظفری در کتاب مشاهیر گیلان او در آستانه نیل به مقام اجتهاد بود که تحولات ایران آن زمان مسیر زندگی‌اش را تغییر داد. شیخ یونس، عمده تحصیلات خود را نزد استادی به نام خلخالی گذراند. او شدیداً تحت تأثیر استاد و سخنان او قرار گرفت. خلخالی، مردی وارسته و نیک محضر بود، در کلاس، تنها به درس قناعت نمی‌کرد، در هر فرصتی سخن از مدینه فاضله به میان می‌آورد، از جامعه عاری از ظلم، جور، فقر و فساد، و از انسان کامل و کمالات و فضایل او صحبت می‌کرد. فعالیت‌های سیاسی رهبری هیأت اتحاد اسلام هم زمان با اوج‌گیری نهضت مشروطه در تهران، شماری از آزادی‌خواهان رشت کانونی به نام «مجلس اتّحاد» تشکیل دادند[۵] و افرادی به عنوان فدایی گرد آوردند. میرزا کوچک خان که در آن دوران طلبه بود و افکار آزادی‌خواهانه داشت به مجلس اتحاد پیوست. در سال ۱۲۸۹ش، در نبرد با نیروی طرفدار محمد علی شاه در ترکمن صحرا شرکت داشت و در این نبرد زخمی و مدتی در بادکوبه در یک بیمارستان بستری شد. در سال ۱۲۹۴ش، به جای «مجلس اتّحاد» «هیأت اتّحاد اسلام» از یک گروه هفده نفری در رشت تشکیل شد. بیشتر افراد این گروه روحانی بودند و میرزا کوچک خان عضو مؤثّر آن بود. این هیأت هدف خود را خدمت به اسلام و ایران اعلام کرد و به زودی میرزا کوچک خان رهبری هیأت را بر عهده گرفت. پس از اشغال نواحی شمالی ایران از سوی روسیه تزاری، هیأت اتّحاد اسلام به مبارزه با ارتش تزار پرداخت و یک گروه مسلح به عنوان فدایی تشکیل داد و روستای کسما را در ناحیۀ فومن مرکز کار خود قرار داد و در آن جا سازمان اداری و نظامی به وجود آورد. هیأت اتّحاد اسلام، پس از چندی به کمیتۀ اتّحاد اسلام تبدیل شد و اعضای آن به ۲۷ نفر افزایش یافت و رهبری کمیته را میرزا به عهده گرفت و تا پایان سال ۱۲۹۶ش، بخش وسیعی از گیلان و قسمتی از مازندران، طارم، آستارا، طالش، کجور و تنکابن زیر نفوذ کمیته درآمد. این کمیته «نهضت جنگل» و «حزب جنگل» نیز...

خانه موزه میرزا کوچک خان جنگلی یکی از محبوب‌ترین دیدنی‌های رشت در بین مردم این شهر و گردشگران به شمار می‌رود که در مرکز شهر و در محله استادسرا قرار دارد؛ اما چقدر میرزا کوچک خان را می‌شناسید؟! یونس استادسرایی ملقب به میرزا کوچک خان فرزند میرزا بزرگ است و در سال 1257 هجری شمسی در خانه‌ای که هم اکنون درباره‌اش صحبت می‌کنیم و خانه اجدادی وی محسوب می‌شود، متولد شد. او از بزرگ‌ترین مبارزان جنبش جنگل بود و با هدف آزادسازی گیلان از اشغال روسیه مبارزه می‌نمود. این مبارز ملی‌گرا در یکی از مبارزه‌هایش شکست سختی خورد و پس از عقب‌نشینی به کوه‌های تالش پناه برد و در آنجا در اثر یخ زدگی جان خود را از دست داد. امروزه اما خانه‌ی میرزا کوچک خان جنگلی در رشت مورد بازدید بسیاری از گردشگران تور رشت و سایر مسافران قرار می‌گیرد تا بیشتر با این مرد بزرگ، آرمان‌ها وزندگی‌اش آشنا شوند. این خانه پس از مرگ میرزا کوچک خان به دلیل عدم احساس امنیت ساکنین آن تخلیه شد و حدود 80 سال پیش برادر میرزا کوچک خان به نام رحیم خان، خانه را به فردی به نام ابراهیمی کلیمی اصفهان فروخت. در سال 1327 مرحوم سیف الله ملک زاده مالکیت خانه را بر عهده گرفت و پس از مرگ وی، پسرانش، بخش‌هایی از خانه را فروختند و تنها قسمتی از آن که هم اکنون مورد بازدید قرار می‌گیرد، باقی مانده است. شهرداری رشت با هدف جلوگیری از تخریب خانه، در سال 1380 خانه میرزا کوچک خان را خریداری نمود و در سال 1381 تصمیم به بازسازی بنا با معماری بومی گرفت. این خانه هم اکنون 300 مترمربع مساحت دارد و از دو طبقه تشکیل شده که هر طبقه‌اش 4 اتاق و ایوانی بزرگ دارد. در حیاط خانه هم سردیسی از میرزا کوچک خان جنگلی به چشم می‌خورد که اطرافش با باغچه‌های کوچکی احاطه شده است. در طبقه اول خانه، کتاب‌هایی مربوط به تاریخ گیلان و نهضت جنگل به چشم می‌خورد و در طبقه دوم نیز انواع وسایل شخصی میرزا کوچک خان مانند تفنگ‌ها، ظروف و غیره به نمایش گذاشته شده‌اند. تصاویری از میرزا نیز در جای‌جای دیوارهای خانه خودنمایی می‌کند. ضمناً آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی نیز در محله سلیمان داراب رشت قرار دارد که در صورت تمایل می‌توانید از آن بازدید نمایید. در کنار آرامگاه، قبور دیگر مجاهدان نهضت جنگل به چشم می‌خورد و در مجاورت مزار میرزا، آرامگاه شیون فومنی، شاعر بلندآوازه گیلان نیز دیده می‌شود. از دیگر دیدنی های رشت که نزدیک به خانه میرزا کوچک خان قرار دارد می‌توان به موزه رشت، سبزه میدان و میدان شهرداری‌اشاره کرد که در کمتر از 10 دقیقه با ماشین، به آن‌ها دسترسی خواهید داشت. علاوه بر آن پیشنهاد می‌کنیم گشت و گذار در بازار سنتی رشت و آشنایی با زندگی روزمره مردم این شهر را از دست ندهید. در صورتی که قصد سفر به استان گیلان را دارید، می‌توانید رزرو هتل های رشت مانند هتل کادوس و سایر هتل های گیلان همچون هتل معین فومن و هتل اسپیناس پالاس آستارا را به تیم ما بسپارید و یا رزرو آنلاین آن‌ها را در وبسایت علاءالدین تراول انجام دهید. همچنین ما با برگزاری تور ماسوله رودخان ماسال و تور رشت، شمارا به محبوب‌ترین جاذبه‌های توریستی گیلان می‌بریم و سفری خاطره‌انگیز برایتان...

زندگینامه میرزا کوچک خان جنگلی:

نام: ميرزا يونس

معروف به ميرزا كوچك خان

تولد : ۱۲۵۷ شمسی

محل تولد : محله استادسرا در رشت

تاریخ فوت: ۱۳۰۰ شمسي

زندگینامه میرزا کوچک خان جنگلی:

يونس فرزند ميرزا بزرگ که از روحانيون رشت بود در خانواده‌اي متوسط و مذهبي چشم به جهان گشود. پدر و مادر وي از خاندان رشوند‌هاي الموت قزوين بودند.

ميرزا کوچک خان داراي دو خواهر به نامهاي کربلايي خانم و سارا خانم و دو برادر به نامهاي ميرزا محمدعلي خان و ميرزا رحيم خان بود، که هر دو بعد از ميرزا وفات يافتند.

بنا به گفته ها، میرزا کوچک خان جنگلی مردي قوي بنيه، زاغ چشم و داراي سيمايي متبسم بود، و از نظر اجتماعي مردي با ادب، فروتن، خوش برخورد، مومن به اصول اخلاقي، صريح اللهجه، طرفدار عدل و آزادي و حامي مظلومان بود.

میرزا کوچک خان جنگلی اهل ورزش بود و از مصرف مشروبات الکلي و دخانيات خودداري مي‌کرد. وي در سنين آخر عمرش همسري برگزيد.

تحصيلات میرزا کوچک خان جنگلی:

ميرزا کوچک خان تحصيلات اوليه خود را در مدرسه حاج حسن، واقع در صالح آباد رشت و نيز مدرسه جامع که در آن موقع رونق خوبي داشت، گذراند. پس از آن به قزوين رفته و در مدرسه صالحيه تحصيل دروس حوزوي را ادامه داد سپس به تهران عزيمت کرد و در مدرسه محموديه به تحصيلات خويش ادامه داد.

پايه آموزش حوزوي، مي‌توانست وي را در سلک يک روحاني تربيت کند، امّا حوادث و انقلابات کشور مسير افکارش را تغيير داد و او را به راهي ديگر کشاند.

همچنين اين تغيير در مسير زندگي وي را مي توان تاثير پذيري استاد وي،مرحوم خلخالي، که شيخ يونس عمده تحصيلات خود را نزد او گذراند دانست.

استاد خلخالي مردي وارسته و نيک محضر بود و کلامش تأثير عجيبي در مخاطبان می نهاد.

در کلاس، تنها به درس قناعت نمي کرد و در هر فرصتي سخن از مدينه فاضله به ميان مي آورد، از جامعه عاري از ظلم و جور و فقر و فساد، و از انسان کامل و کمالات و فضايل او صحبت مي کرد.

سخنان اين استاد چنان اثري در يونس نهاد که او را در فکري عميق فرو برد و از آن موقع به دنبال راهي براي بنا کردن مدينه فاضله و پاک کردن جامعه از زشتي ها و...