Somuncu Baba Minyatür Müzesi — Attraction in Aksaray Merkez

Somuncu Baba (Şeyh Hamid-i Veli), 14. yüzyılda yaşamış bir İslam alimi, mutasavvıf ve Allah dostudur. Asıl adı Şeyh Hamid-i Veli olan Somuncu Baba, Osmanlı Devleti'nin kuruluş yıllarında Anadolu’da İslam’ı yayma ve insanlara tasavvufu öğretme misyonunu üstlenmiştir.

Hayatı Şeyh Hamid-i Veli, 1331 yılında Kayseri'nin Akçakaya köyünde doğmuştur. Eğitimine küçük yaşlarda başlamış, dönemin önemli İslam alimlerinden ders almıştır. İlmi çalışmaları sırasında Buhara, Tirmiz, Şam ve Tebriz gibi İslam dünyasının önemli merkezlerinde bulunmuş ve buralarda ilim tahsil etmiştir. Hocaları arasında ünlü mutasavvıf Bayezid-i Bistami ve büyük alimlerden Şeyh Alaaddin Erdebili gibi isimler vardır.

Somuncu Baba, Şam'da aldığı eğitimden sonra Bursa'ya yerleşmiş ve burada halkın arasına karışmadan bir fırın açarak ekmek yapmaya başlamıştır. Ekmek yapıp satması, halk arasında “Somuncu Baba” lakabıyla anılmasına sebep olmuştur. Her ne kadar zahirde bir somun ustası gibi görünse de, hakikatte o dönemin en büyük mutasavvıflarından biri olarak sayılmı Ulu Camii Açılışı Somuncu Baba'nın en bilinen olaylarından biri, Bursa Ulu Camii'nin açılışı esnasında yaşanmıştır. Osmanlı padişahı Yıldırım Bayezid tarafından yaptırılan Ulu Camii'nin açılışında, ünlü İslam alimi Emir Sultan’ın tavsiyesi üzerine, ilk hutbeyi okuma görevi Somuncu Baba'ya verilmiştir. Somuncu Baba, burada Fatiha Suresi’ni farklı ilmi derecelere göre yedi farklı şekilde tefsir ederek cemaatin büyük hayranlığını kazanmıştır. Bu olay onun manevi derinliğinin halka mal olmasına vesile olmuştur.

Hicreti ve Vefatı Bu olayın ardından Somuncu Baba, Bursa'daki şöhretinden kaçınmak için halktan uzaklaşarak Aksaray'a göç etmiştir. Burada da kısa süre kalmış, daha sonra Darende'ye (günümüz Malatya) yerleşmiştir. Hayatının geri kalanını burada insanlara İslam’ı anlatmak ve tasavvufi eğitimler vermekle geçirmiştir. 1412 yılında Darende'de vefat etmiştir ve burada kendi adıyla anılan türbeye defnedilmiştir.

Somuncu Baba, Osmanlı’nın manevi kurucuları arasında kabul edilen ve özellikle Hacı Bayram-ı Veli gibi pek çok büyük mutasavvıfın hocası olmuştur. Somuncu Baba'nın Mirası Somuncu Baba’nın bıraktığı en önemli miras, tasavvufi irfan ve İslam ahlakını topluma yaymış olmasıdır. Aynı zamanda Osmanlı coğrafyasındaki pek çok mutasavvıf ve alim, onun açtığı yolda ilerlemiş, Anadolu’da İslam’ın ve tasavvufun kökleşmesine katkıda bulunmuştur. Türbesi, bugün de ziyaret edilen önemli bir...

Osmanlı Devleti'nin kuruluş döneminde Aksaray'da yaşamış dönemin ünlü alimlerinden Somuncu Baba adına açılan Somuncu Baba Minyatür Müzesi, kenti ziyaret edenleri renkli minyatürleri ile ağırlamaktadır. Hacı Bayram-ı Veli’nin de hocası olan Somuncu Baba, Hacı Bayram-ı Veli’nin kıldırdığı cenaze namazı ile bugünde türbesinin bulunduğu yere defnedilmiştir. Somuncu Baba minyatür Müzesi, Somuncu Baba'nın doğumundan ölümüne kadar olan yaşantısını anlatmaktadır. 1331 yılında Kayseri’ de doğan Şeyh Hamid-i Veli, (Somuncu Baba) ilim çalışmalarını Şam, Erdebil ve Tebriz’de sürdürmüş. Safeviyye Tarikatının Anadolu’ da yayılmasını sağlayan Şeyh Hamid-i Veli, Tebriz'den sonra Bursa'ya yerleşmiş çilehanesinin yanında yaptırdığı ekmek fırınında somun pişirip sokak sokak dolaşarak "somunlar, müminler" nidasıyla insanlara ekmek dağıtmış. Bu sebeple Şeyh Hamid-i Veli "Somuncu Baba" veya "Ekmekçi Koca" olarak da tanınmıştır. Yıldırım Beyazıd, Bursa Ulu Camii’ ni yaptırdığında ilk açılış hutbesini Somuncu Baba okumuştur. Hacca gidiş yolunda Hacı Bayram-ı Veli ile tanışmış ve onu dünyaya ve ahrete ait ilimlerle eğiterek yetiştirmiş ve irşad görevi için Ankara’ ya görevlendirmiştir. Hactan dönüşte Aksaray’ a yerleşmiş ve burada 1412 yılında...

Şeyh Hamidüddin-i Aksarayî, Kayseri’nin Akçakaya köyünde 1331 yılında doğmuştur. • Erdebil Tekkesi’nde tasavvuf eğitimini tamamladıktan ve bir süre inziva hayatı yaşadıktan sonra Bursa’ya yerleşti. Eşeğiyle ormandan odun getirip bu odunlarla ekmek pişirdiği ve ekmekleri sırtına yüklenerek sokak sokak dolaşıp “somunlar, müminler!” Diyerek halka dağıttığı rivayet edilir. Bundan dolayı Somuncu Baba veya Etmekçi Koca lakabı verilmiştir. • Yıldırım Bayezid’in emriyle Ulucami’nin açılışında hutbe okumuştur. Vaazda Fatiha suresini yedi farklı şekilde tefsir ederek başta padişah olmak üzere herkesi etkilediği ve Molla Fenari’nin kendisine mürid olduğu rivayet edilir. • Bursa’dan ayrıldıktan sonra Adana’da Ceyhan ırmağının kenarında Sis Kalesi’nin dağ tarafındaki bir köyde Nebi Sufi adında birinin evine yerleştiği ve Hazı Bayram-ı Veli’nin buraya gelip kendisini ziyaret etti söylenir. • Daha sonra Dımaşk’a giden ve buradan Mekke’ye geçerek haccını eda eden Somuncu Baba hac dönüşü tekrar Sis’e geldi, yanına Nebi Sufi’yi de alarak Aksaray’a yerleşti. Ömrünün geri kalanını müridlerinin eğitimiyle meşgul olarak geçirdiği ve burada 1412 yılında vefat ettiği...