Selamünaleyküm

SOMUNCU BABA(1349-1412) Osmanlı’nın kuruluş yıllarında Anadolu'da yetişen âlim ve velîlerin büyüklerindendir. Asıl adı Hamîd olan Somuncu Baba, 1349'da Kayseri'de dünyaya gelmiştir. Babasının adı Musa'dır. Soyu 24. kuşaktan peygamberimize dayanır. İlk tahsîlini babasından alan Şeyh Hamîd-i Veli daha sonra sırasıyla Aksaray, Şam ve Erdebil'de devrin önde gelen âlimlerinden dersler alarak tasavvuf ve ilim yolunda üstün derecelere ulaşmıştır.

1395 yılında talebesi Hacı Bayram ile Osmanlı Devleti'nin başkenti Bursa'ya giden Şeyh Hamîd-i Veli, burada kendini gizlemiş, halkın arasında Somuncu Baba ismiyle tanınmıştır. Bursa'da Ulu Caminin açılışı esnasında Fatiha Suresi'ni yedi farklı manada tefsir etmesiyle sırrı aşikâr olan Somuncu Baba, bu hadiseden sonra talebesiyle beraber Hicaz'a hacca gitmiştir. Hac dönüşü Aksaray'a (Şehr-i Süleha) gelen Somuncu Baba, ömrünün sonuna kadar burada ilim ve irşad faaliyetlerini sürdürmüş, 1412 yılında Aksaray'da vefat etmiştir. Kabr-i Şerifleri Aksaray'da Ervah kabristanlığı içerisindedir.

Somuncu Baba, Hacı Bayram Veli'nin, Hacı Bayram Veli, Akşemsettin'in, Akşemsettin ise Fatih Sultan Mehmet'in hocasıdır.

Somuncu Baba tasavvuf anlayışıyla yaşadığı döneme ve sonraki çağlara yön vermiş, yetiştirdiği talebeleriyle İstanbul'un fethini sağlayan manevi iklimin başlangıç noktası olmuştur.

Somuncu Baba, Bursa’ya varınca bir fırın edinir ve orada somunlar yapmaya başlar. Pişirdiği somunları Bursa sokaklarında “Somunlar Müminler” diyerek dağıtır. Taşköprülüzâde onun ekmek sattığından, ekmeklerini sırtında taşıdığından, ahalinin onun ekmeklerinden alabilmek için adeta yarıştıklarından ve özellikle ekmekle birlikte ondan feyiz aldıklarından bahsetmiştir. Mecdî, onun ekmek dağıtmasıyla ilgili “Bursa’da otururken sırtında ekmek taşır satardı. Onun ekmeğinde bereket vardı. Onun ekmeklerinden almak için yarışırlardı.” ifadelerini kullanmaktadır. Bursevî, onun tahtalar üzerinde ekmek sattığından, ekmek satarken de “Somunlar müminler, somunlar!” dediğinden bahseder. Buna göre Somuncu Baba, eliyle ekmek dağıtırken aynı zamanda alanlara feyz dağıtmakta, bunu farkedenler de bu feyizden alabilmek için adeta yarışmaktadır. Benzer ifadelere Sarı Abdullah Efendi’nin Semerâtü’l Fuâd’ında rastlamak mümkündür. Somuncu Baba’nın Bursa’ya yerleştikten sonra merkebiyle dağdan odun taşımak suretiyle ekmek pişirdiğini, pişirdiği bu ekmekleri “Somunlar müminler.” diyerek sattığını ve ekmeklerin tadını çok beğenen ahalinin onun ekmeklerini kapış kapış aldığını belirtmiştir. Bursalı Mehmet Tahir Efendi diğer kaynaklarda olduğu gibi onun Bursa’ya gelince ekmek pişirip sattığından ve bu nedenle halkın ona Somuncu Baba ismini taktığından bahseder. Somuncu Baba ömrünün geri kalan kısmını da Aksaray’da müridlerinin eğitimiyle ve ahalinin irşadıyla meşgul olarak geçirmiştir. İbrâhim Has Halvetî onun Bursa’dan ayrılıp Aksaray’a geldikten sonra halkı irşad ettiğini kaydetmiştir. Bu durumu Tezkiretü’l-Has adlı eserinde şu şekilde anlatmıştır: “Bursa’da Yıldırım Beyâzıd Han cami-i şerifi bina eylediğinde şeyh Hâmid’den camide vaaz eylemek rica etmekle emirlerine imtisalen bir defa anda vaaz eyledi. Halayık kendine ziyâde iclâl ve ikbâl eylediler. Hemân Bursa’dan çıkıp gidip Aksaray’a müracaât etti. Orada halkı irşâd üzere oldu…” ( alıntı)

Yüce Allah cc kendisinden razı olsun inşallah. Vesselam..