Ziya Gokalp Museum — Attraction in Sur

Müze kart geçerlidir.

EVIN MÜZELESTIRILMESi

Fahrettin Kirzioglu, Ziya Gokalp Müzesi icin sürdürülen calismalari etraflica anlatir. Aileden kistlerin anilar ve belgelerden derlenen calismasinda bu sancili surecte Gokalp* in kardesi Nihad Gokalp birinci dereceden taniktir. Ziya Gokalp in dogdugu ve yasaminin bazi yillarini gecirdigi evin muze yapilmasticin yapilan plantama, esasen kent planamasiyla birlikte hazilanmistir. Ulu Cami Onundeki Belediye Meydani nin duzenlenmesi ve onunden gecen caddenin genisteilmesi calsmalar diger yapilarla birlikte Gokalp' lerin da evinden bir kismin yola verilmesini gerektirmektedir. Ayrica evin mukiyeti evilik, olam gibi nedenterle el desistirmis aile bireyler arasinda satistar olmustur. Ziya Gokat Muzesi' nin kurulacadi binanin gerekten icinde yasadigi ev olmasi konusu her defasinda mülk sahiplerince dile getirilmistir.

EVIN HIKAYESI

Evin bilinen hikayesine gore Sultan II. Mahmut zamaninda Kadi-Muft/Hact Hüseyin Sabir Efendi, 1819-1824 yillan arasinda Artuklar Sokagn ile Yesil Sokak arasinda bulunan, disinda bir hayrat cesmesi olan iki kati kargir evi satin almistir. Evin dogu kesimi harem, bati kesimi ise selamlik olarak kullanilmistir. Kadi-Mufta Haci Hüseyin Sabir Efend' nin 1879 yilinda vefatindan sonra ev ogullari arasinda paylaştırılarak selamlığı müderris Hacı Hasip Efendi'ye haremlik ise Mehmet Tevfik Efendi ye geçmistir. Mehmet Tevfik Efendi 1890 yilinda olmus vé oksuz kalan cocuklarina müderris Hacı Hasip Efendi vasilik etmiştir. Ziya Gokalp amcasinin kizi Vecihe Hanim ile 1900 yilinda evlenmistir. Muderris Haci Hasib Efendi nin vefatindan sonra mulku, kizi Vecihe Hanim' a kalmis ve Ziya Gokalp' in bu ev astünde tasarrufu olmustur. Ziya Gokalp babas Mehmet Tevik Efend nin hissesi olan haremde dogmus ve Diyarbakir' da oldugu yllarda bu...

Bavê wî li Amedê di rojnameyekî herêmî de wekî karmend dixebitî. Di sala 1895î de diçe Stenbolê. Di ciwaniya xwe de fikrên wî yên Kurdewariyê hene ku ew di pirtûkên xwe de jî ravedike. Li Stenbolê dest bi karê Kurdewariyê dike û bi rewşenbîrên Kurd re têkiliyan datîne. Hevnasîna wî bi endamekê Jön Türk re, jiyana wê diguherîne û wî dixe tevlîheviyan. Di nava ramanên Kurdewarî û Tirkewarî de diçe û tê. Heya bigire xwekuştinê jî diceribîne. Biryara xwe dide û dikeve nafa refên İttihat ve Terakki Cemiyeti û dest bi afirandina îdeolojiya Tûrkîzm (Turancilik) dike.

Di sala 1898î de ji ber çalakiyên li dijî rewşenbîrên Balkanan tê girtin û salekê li girtîgehê dimîne. Sala 1900î de wî dûrdixînin Amedê. Heya sala 1908î karmendiyê dike. Li Amedê bi navê Peyman rojnameyekê dertîne û di nava eşîrên Kurdan de dest bi xebata birêxistina "bêwatexsitina fikrên Kurdewariyê" dike. Rêxistina wî İttihat ve Terakki Cemiyeti wî wekî berpirsiyarê Kurdistanê destnîşan dike. Bi navê "Türk ocağı - Hozên Tirk" li bajarên Kurdistanê komeleyan dadimezirîne û propagandaya Tûrkîzmê dike. Destdide ser hemî dokûmanterên Osmaniyan li Amedê û dokûmentên behs û pesna Kurdan dide winda dike. Wekî kadro yan tîmên taybetî bingeha pişavtina Kurdan dimeşîne. Bi alîkariya Atatürk li Enqereyê di zanîngehan dersê dide û bingeha gelek komele, kovar û rojnameyên înkara neteweyan dikin û pesnê Tûrkîzmê...

Mehmed Ziya Gökalp was an intriguing Turkish sociologist, writer, poet, and political activist, and there’s a lovely museum all about his life and contributions! Gökalp had a big impact on Mustafa Kemal Atatürk's reforms and was instrumental in shaping Kemalism and its lasting influence on modern Turkey. How you connect with his story really depends on your interests, and that makes visiting this place a unique experience...