Danyal Peygamber Kabri - Makam-ı Şerif Câmii — Attraction in Tarsus

Tartışmasız Hz Danyal Turbesi. Mutlaka gezilmeis gereken bir yer. Dua etmeyi unutmayin.Danyal Aleyhisselâmın Resul Olmayan Bir Nebi (Peygamber) Oluşu:

Hz. Ali (ra), Danyal Aleyhisselâm hakkında: "O, Resul olmayan bir Nebî idi." demiştir. (4)

Danyal Aleyhisselâmın Esir Edilerek Babile Götürülüşü:

Bâbil hükümdarı Buhtunnassar'ın, Beytülmakdis'i, yıkarak İsrailoğullarının ço­cukları arasından seçip kumandanlarına paylaştırdığı(5) esir çocuklar arasında Danyal Aleyhisselâm da, bulunuyordu. (6)

Danyal Aleyhisselâmla Üç Arkadaşının Zindana Atılışı:

Bâbil halkı, Buhtunnassar'a başvurarak;"İsrailoğullarından esir edilen şu çocukları, bize vermeni, senden istemiştik. Sen de, onları, bize vermiştin.

Vallahi, onlar, bizim yanımızda olalıdanberi, kadınlarımızın, bizi tanımadıkları­nı, onlarla ilgilendiklerini ve yüzlerini, onlara çevirdiklerini görüyoruz. O çocukları, ya bizim aramızdan çıkar, al, ya da, onları, öldür!" dediler. Buhtunnassar:

"İçinizden, her kim, elindekini öldürmek isterse, öldürsün!" dedi.

Öldürülmek üzere çıkarılıp sağ bırakılmaları için, Allâha, yalvarmaları üzerine, Buhtunnassar tarafından sağ bırakılan Danyal Aleyhisselâmla Hananya, Azarya ve Mişaye(7) Bâbil Zindanına atılmışlardı.(8)

O sırada, Buhtunnassar; bir rü'yâ görmüş(9), fakat, gördüğü rü'yada görüp de, kendisini şaşırtan şeyi unutmuştu.(10) Buhtunnassar, gördüğü rü'yadan, korkmuştu. Sihirbazlarla kâhinlerden, bunun, yorumunu sormuşsa da, onlar, yoramamışlardı.

Danyal Aleyhisselâm, arkadaşlarıyla birlikte zindanda bulundukları sırada, bu­nu, işitti.

Zindancı; Danyal Aleyhisselâmın hal ve gidişatındaki güzelliği ve doğruluğunu görüp hoşuna gitmekte ve kendisine sevgi göstermekte idi.

Danyal Aleyhisselâm, ona:

"Sen, bana bir iyilik yap: Sahibinizin katında aracı ol da, görmüş olduğu rü'yâyı, ona yorayım." dedi.

Zindancı, gidip Danyal Aleyhisselâmın dileğini, Buhtunnassar'a haber verdi. (11) Bunun üzerine, Buhtunnassar, Peygamber oğullarından(12) Danyal Aleyhisse­lâmla üç arkadaşını huzuruna çağırdı. (13)

Buhtunnassar'ın önünde, ona, secde etmedikçe, hiç kimse duramazdı. Fakat, Danyal Aleyhisselâm, onun önünde secde etmeksizin ayakta durdu.

Buhtunnassar, ona:

"Seni, bana, secdeden alıkoyan nedir?" diye sordu.

Danyal Aleyhisselâm:

"Benim bir Rabb'im var ki, bana, ilim ve hikmet verdi. Kendisinden başkasına secde etmememi de, bana, emretti. Ben, kendisinden başkasına secde edersem, Onun, bana verdiği ilmi, benden çekip almasından ve beni, helak etmesinden korkarım!" dedi.

Buhtunnassar; Danyal Aleyhisselâmın verdiği cevaba hayret etti ve:

"Evet! Secde yapma! Sen, ahdine vefa etmekle, çok iyi etmiş ve sana verilen ilmin şerefini yükseltmiş, gözetmiş oluyorsun." dedikten sonra: "Sende, şu gördüğüm rü'yânın ilmi ve yorumu var mıdır?" diye sordu.

Danyal Aleyhisselâm: "Evet!" dedi. (14) Buhtunnassar:

"Görmüş olduğum rü'yâyı, sonra, bana isabet eden bir şeyden dolayı, unuttu­ğum, beni hayrette bırakan o şeyin ne olduğunu, bana, haber verinizi." dedi.

Danyal Aleyhisselâmla arkadaşları:

"Sen, o rü'yâyı, bize haber ver de, biz, sana, onun yorumunu, haber verelim." dediler.

Buhtunnassar:

"Ben, onu yorumlayamıyorum. (15) Eğer, siz, bana, onu, onun yorumunu, haber vermezseniz, omuz kemiklerini­zi, sökeceğim!" dedi.

Danyal Aleyhisselâmla üç arkadaşı, Buhtunnassar'ın huzurundan çıktılar. Allah'a, dua ettiler. Tazarru ve niyazda bulundular. (16) Kendilerine, yardım etmesini (17), sorulan şeyin öğretilmesini, dilediler. Yüce Allah da, onlara, sorulan şeyi öğretti. Onlar, hemen Buhtunnassar'ın huzuruna vardılar. Ona:

"Sen, bir heykel görmüşsün!" dediler.

Buhtunnassar:

"Doğru söylediniz!" dedi.

Danyal Aleyhisselâm ve arkadaşları:

"O heykelin iki ayağı ve iki bacağı seramikten; iki dizi ve iki baldırı bakırdan; karnı gümüşten; göğsü altından; başı ve boynu demirdendi!" dediler. (18)

Buhtunnassar:

"Doğru söylediniz!" dedi. (19)

Danyal Aleyhisselâmla arkadaşları:

"Sen, onu, hayretle seyredip durduğun sırada, Allah, onun üzerine, gökten, bir kaya saldı da, onu, ufatıverdi! İşte, sana, rü'yânı unutturan da, bu...

Rivayete göre Babil Kralı rüyasında İsrailoğullarından gelecek bir erkek çocuğun kendi tahtını sarsacağını bildirmesi üzerine İsrailoğullarından doğan erkek çocukların öldürülmesini emretmiştir. Bu nedenle Danyal Peygamber doğunca onu dağ başında bir mağaraya bırakmıştır. Mağarada bir erkek ve bir dişi aslan himayesinde büyüyen Danyal, delikanlı olunca kavmi arasına karışmıştır. Bir kıtlık senesinde Tarsus'a davet edilen Danyal Peygamber'in Tarsus'a gelmesiyle birlikte bolluk olmuş. Bu nedenle Danyal Peygamber Babil'e geri gönderilmemiş, ölünce de Tarsus'ta şimdiki Makam Camisi olarak anılan yere gömülmüştür. Hicri 17. yılında Hz. Ömer devrinde Tarsus fethedilince Danyal Peygamberin mezarı açtırılmış burada büyük bir lahit içerisinde altın iplikle dokunmuş kumaşa sarılı uzun boylu bir ceset görülmüştür. Başından geçen maceraların sembolü olarak parmağındaki yüzüğün taşına biri erkek olan iki aslanın arasında bulunan genç bir çocuğun dişi aslan tarafından sevilmesi şeklinde işlenmiştir. Cesedin Yahudiler tarafından çalınmaması için, Hz. Ömer'in emri üzerine önceki yerine gayet derince defnettirilip üzerinden de Berdan Nehrinden gelen ufak bir çayın suyunu kabrin üzerinden geçecek şekilde akıtıp hiç kimsenin kabre el sürmeyeceği şeklinde emniyete alınmıştır. Nitekim caminin son tamiratı sırasında çok derinlerde caminin arka ve alt kısmında suyun giriş yerinde gayet kalın ve gayet muntazam mazgal demirleri çıkmıştır. Danyal Peygamber bu mazgallardan geçen suyun çok aşağısındadır. Söz konusu alanda yapılan kazı sonucu mezar ortaya çıkarılmış ve çevre düzenlemesi yapılarak 2014 yılından itibaren Danyal Peygamberin Kabri olarak ziyarete açılmıştır. Danyal Peygamberin makamı merkezi bir konumda bulunuyor. Zaten Tarsus’un her tarafından resmen tarih fışkırıyor. Bir ilçe olmasına rağmen bu kadar tarihi, kültürel ve dini eserleri bu kadar yoğunlukta barındıran çok yer yoktur sanırım. Zaten benim kanaatimce Tarsus il olmayı çoktan hak eden bir yer. Her karış toprağında sadece merkezinde değil adeta dağında taşında tabir-i caizse adım attığınız her yerde mutlaka tarihsel bir eser bulabiliyorsunuz. Zaten bir günde gezip bitirmeniz mümkün olmayan bu ilçe tahmini olarak ayırdığım sürede gezmeye çalışırken yetiştirmek için en zorlandığım yerlerin arasında diyebilirim. Benim bir önceki Tarsus ziyaretimde makam bugünkü halinde değildi. Duvarları, koridorları türbe kısmı açıktaydı. Daha sonra yapılan restorasyonda ise tamamen kalın camlarla kaplanarak koruma altına alınmış. Hery erinde tamamen aşağıya kadar inemesenizde yukarıdan her türlü detaya şahit olabiliyorsunuz. İçeride namaz kılınacak bir de bölüm var. Gezerken konuşma fırsatı bulduğum bir amca digital ve ultrasonic cihazlarla ölçüm yapıldığını, yeşil örtüyle kaplanmış olan Danyal Peygamberin makamının yüzlerce metre derinlikte olduğunu hatta cihazların daha aşağıyı tam olarak ölçemediğini söyledi. Tabi ki her şeyin en doğrusunu...

1857 yılında Danyal Peygamber’e ait sembolik türbenin üzerine yapılan cami, türbenin kutsallığından dolayı Makam Camii olarak adlandırılmıştır.  1960’lı yıllarda camiye ilave olarak son cemaat bölümü de yapılmıştır.

Danyal Peygamber, M.Ö. 605 yılında Kudüs’de doğmuştur. Rivayete göre; Babil Kralı II. Nabukadnaser (M.Ö.605-562) rüyasında İsrailoğullarından gelecek bir erkek çocuğun kendi tahtını sarsacağını öğrenince, İsrailoğullarından doğan tüm erkek çocukların öldürülmesini emretmesiyle, ailesi onu dağ başında bir mağaraya bırakır ve burada biri erkek, diğeri dişi iki aslan tarafından büyütülür. Gençlik çağına gelince de tekrar kavmi arasına karışır ve Yahudileri Babil esaretinden ilmi ve kehaneti ile kurtarır. Bereket dağıtan bir peygamber olarak anılır.

Başkenti Tarsus olan Kilikia Kralı Syenessis, bir kıtlık döneminde, Danyal Peygamberi Tarsus’a davet eder, gelişiyle bolluk ve bereket gelir. Bunu gören halk Hz. Danyal’ın geri gitmesine izin vermez ve ölünceye kadar Tarsus’ta yaşar.

Hz. Ömer döneminde, İslam kuvvetleri komutanı Ebul Musa Eş-arı tarafından Tarsus fethedilir. Şehrin imarı sırasında bir sandukaya rastlanır ve sandukada cenazenin parmağında iki aslan arasında bulunan bir çocuk tasvirli yüzük bulunur. Yüzük, Hz. Ömer’e gönderilir ve üzerindeki iki aslan arasında bulunan çocuk tasvirinden, yüzüğün Danyal Peygamber’e ait olduğu kanaatine varılır. Zira bu yüzük üzerindeki tasvir, Peygamberin başından geçen olayın bir sembolü olarak betimlenmiştir. Hz. Ömer cenazenin çalınmamasını emreder. Komutan Ebul Musa’da mezarın çalınmaması için bulunduğu yerin daha derinine gömer ve yakınından geçen Berdan (Kydnos) Çayının yönünü değiştirerek mezarın üzerinden akmasını sağlamıştır.

Tarsus Belediyesi tarafından camide, abdesthane yapmak için başlatılan hafriyat çalışmalarında kemerli bir yapının ortaya çıkması ile 2006-2007 yılları arasında Tarsus Müzesi tarafından Kurtarma Kazısı yapılmıştır.

Kazı çalışmaları sonucunda, Roma Dönemine tarihlenen bir köprü, köprünün kuzeyinde 7. yüzyıla tarihlenen, dörtgen planlı, güneyde ve doğuda 2’şer pencere açıklığı bulunan ve  manastır tonozlu kubbesi 13. yüzyıl’a tarihlenen bir türbe yapısı ile son cemaat bölümünde tonozlu mezarlar ortaya çıkarılmıştır. Türbenin doğu cephesinde bulunan blok taşın yüzeyinde yedi köşeli yıldız kabartması vardır.

Yahudiler, Hristiyanlar ve Müslümanlar’ın saygı gösterdiği Danyal Peygamber’in yaşamıyla ilgili az sayıda yazılı kaynağın aksine, sözlü anlatım fazladır. Asırlardır süregelen bu sözlü anlatımlardan yola çıkılarak Danyal Peygamber’in Tarsus’ta gömüldüğü halk tarafından kabul edilir. Makam-ı Danyal Camisinde restorasyon çalışmaları tamamlanmış olup restorasyon...