Tütün İskelesi — Attraction in İlkadım

Mustafa Kemal'in Samsun'a ayak bastığı yer.

Samsun; Havza'ya, Amasya'ya, Erzurum'a, Sivas'a, Urfa'ya, Antep'e, Maraş'a, Adana'ya, Kütahya'ya, Eskişehir'e, Sakarya'ya, İzmir'e ve en nihayetinde Ankara'ya, bağımsızlığa giden yolun çıkış noktası.

Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’ndaki yenilgisini belirleyen Mondros Ateşkes Antlaşması ile Anadolu ve Trakya her türlü işgale açık bir duruma geldi. Çünkü Mondros ateşkesi hükümleri galip devletlere gerekli gördükleri her yeri işgal etme hakkı tanıyordu. Hemen ardından işgaller başladı.

Boğazlar İngilizlerin kontrolüne geçti. İngilizler ayrıca Çanakkale, Musul, Batum, Konya, Maraş, Samsun, Bilecik, Merzifon, Urla ve Kars’ı işgal ettiler. Fransızlar Dörtyol, Mersin, Adana ve Afyon'u; İtalyanlar Antalya, Kuşadası, Bodrum, Fethiye ve Marmaris’i işgal ettiler. Konya ve Akşehir’e de asker yolladılar. Yunanlılar 15 Mayıs 1919’da İzmir’i işgale başladılar.

İşgaller Kuva-yi Milliye’nin doğuşunu ve Milli Mücadele’nin başlamasını kolaylaştırmıştır. Kurtuluş Savaşı'nda işgallere karşı ilk silahlı direniş Güneydoğu Anadolu’da Fransızlara karşı başladı. Ancak ilk Kuva-yi Milliye hareketi Batı Anadolu’da Yunanlılara karşı oluşturuldu.

Samsun'a çıkış Samsun stratejik bakımdan büyük öneme sahipti ve Karadeniz’den Orta Anadolu’ya açılan en rahat ve güvenilir bir kapıydı. İngilizler 9 Mart 1919 tarihinde Samsun’a askerî birlik çıkarmışlardı. 1919 yılı başlarında İngilizler, Türklerin Pontusçulara karşı geliştirmiş oldukları direnişlerden rahatsız olmaya başlamışlardı. Çünkü Türk Makinalı Tüfek birliğinden Hamdi adındaki bir teğmenin askerlerini alarak dağa çıkmıştı. 30 Nisan 1919'da 9. Ordu Müfettişliğine atanan Mustafa Kemal, Samsun'a, görev bölgesindeki iç huzuru sağlamak, silah ve cephaneleri toplamak, vatandaşlara silah dağıtılmasını engellemek ve bunu yapan kuruluşları ortadan kaldırmak üzere gönderildi. 16 Mayıs 1919'da İstanbul'dan hareket eden Mustafa Kemal'e 18 kişi eşlik etti. Bu yolculuk Türk Milleti için bir dönüm noktası oldu ve kurtuluşun başlangıcıydı. Mustafa Kemal, yaklaşık 4 yıl sürecek Kurtuluş Savaşı'nın zeminini hazırladı.

19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktı.

İngilizlerin denetiminde olan Samsun'da milli mücadele hareketi için istediklerini gerçekleştiremeyeceğini anlayan Mustafa Kemal, 25 Mayıs'ta 18 silah arkadaşıyla birlikte Havza'ya geçti. Ardından 22 Haziran'da Amasya Genelgesi'nin yayımladı, 23 Temmuz – 4 Ağustos tarihleri arasında Erzurum Kongresi'ni ve 4 – 11 Eylül tarihleri arasında Sivas Kongresi'ni gerçekleştirdi. Anadolu Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'ni kuruldu. Yurdun dört bir yanında bağımsızlık için mücadele başladı.

23 Nisan 1920'de Ankara'da Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldı, bir gün sonra Mustafa Kemal meclis başkanlığına seçildi.

İnönü Muharebesi, 2. İnönü Muharebesi, Kütahya Eskişehir Muharebeleri, Sakarya Meydan Muharebesi, Büyük Taarruz ve en nihayetinde Başkomutanlık Meydan Muharebesi yurdu...

İlk Kuruluş: Tütün İskelesi’nin ilk olarak 19. yüzyılın ortalarında, Osmanlı İmparatorluğu döneminde kurulduğu biliniyor. Bu dönemde Osmanlı İmparatorluğu’nda tütün ticareti önemli bir ekonomik faaliyet haline gelmişti. 1840 Tütün Tekeli: 1840 yılında Osmanlı İmparatorluğu’nda tütün üretimi ve ticareti devlet tekelinde düzenlendi. Bu dönemde, Tütün İskelesi tütünün toplanması, işlenmesi ve ihraç edilmesi için önemli bir merkez haline geldi. Ticaret Hacmi: 19. yüzyılın sonlarında Tütün İskelesi’nden yıllık olarak yaklaşık 30.000 ton tütün ihraç ediliyordu. Bu tütünler genellikle Avrupa ve Amerika pazarlarına gönderiliyordu. 1920’ler Yeniden Yapılanma: Osmanlı İmparatorluğu’nun sona ermesi ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla birlikte, 1920’lerde Tütün İskelesi yeniden yapılandırıldı. Bu dönemde tütün ticareti tekrar canlandırıldı ve iskele modernize edildi. 1930’lar Depo ve Fabrikalar: 1930’larda Tütün İskelesi çevresinde birçok tütün deposu ve işleme fabrikası inşa edildi. Bu yapılar, tütünün depolanması ve işlenmesi süreçlerini hızlandırdı. İkinci Dünya Savaşı Etkisi: İkinci Dünya Savaşı sırasında tütün ticareti büyük ölçüde azaldı. Ancak savaş sonrasında Tütün İskelesi yeniden önem kazandı ve ticaret hacmi arttı. 1950’ler Teknolojik Gelişmeler: 1950’lerde tütün işleme teknolojilerindeki gelişmeler, Tütün İskelesi’ndeki işlemlerin daha verimli hale gelmesini sağladı. Bu dönemde tütün işleme süreleri kısaldı ve kalite arttı. Turistik Dönüşüm: 1970’lerde ve 1980’lerde, sanayileşmenin etkisiyle Tütün İskelesi’nin ticari işlevi azalmaya başladı. Bunun yerine, iskele ve çevresi turistik bir cazibe merkezi haline getirildi. Koruma Altına Alınma: 1990’larda Tütün İskelesi, tarihi ve kültürel değeri nedeniyle koruma altına alındı. Bu dönemde restorasyon çalışmaları yapılarak iskele ve çevresindeki yapılar restore edildi. Günümüzdeki Durum: Bugün Tütün İskelesi, tarihi dokusunu koruyarak turistik bir merkez olarak işlev görüyor. Ayrıca, zaman zaman kültürel etkinliklere ve festivallere ev...

Samsun Tütün İskelesi ve Kurtuluş Yolu, Türk Kurtuluş Savaşı'nın başlangıcında, Mustafa Kemal Atatürk'ün Samsun'a çıkarak Türk milletinin bağımsızlık mücadelesini başlattığı güzergahtır. Bu yol, Türk milletinin Kurtuluş Savaşı'nı ve bağımsızlık mücadelesini başlattığı sembolik bir rota olarak büyük bir tarihi öneme sahiptir. Samsun Büyükşehir Belediyesi tarafından 2009 yılında Samsun sahilinde oluşturulan sembolik Tütün İskelesi'nden Mustafa Kemal'in altı gün konakladığı yer olan Gazi Müzesi'ne dek bir yol oluşturulmuş ve Kurtuluş Yolu adı verilmiştir. 45 metre genişliğinde 400 metre uzunluğunda olan yolun başlangıç noktasına temsili Bandırma Vapuru ve Mustafa Kemal ile heyetinin balmumu heykelleri, yol boyunca ise Samsun Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti üyelerinin temsili balmumu heykelleri yerleştirilmiştir. İlerleyen yıllarda yapılan çalışmalar neticesinde Mustafa Kemal'in Samsun'dan Amasya'ya giderken kullandığı güzergâh açığa çıkarılmış ve yollar yenilenerek güzergâh üzerindeki tarihî yapılar restore edilmiştir. Günümüzde açık hava müzesi hâline getirilen 98 kilometrelik yolu yerleştirilen tabelalar ile takip etmek mümkündür.

Samsun Kurtuluş Yolu üzerinde birçok önemli nokta bulunur. Bu noktalardan bazıları şunlardır:

Bandırma Vapuru: Mustafa Kemal Atatürk'ün Samsun'a geldiği Bandırma Vapuru'nun Samsun Limanı'nda sergilenen bir replikası bulunur.

Atatürk Evi ve Müzesi: Atatürk'ün Samsun'da kaldığı ev, müze olarak ziyaretçilere açılmıştır. Burada Kurtuluş Savaşı dönemine ait önemli belgeler ve eşyalar sergilenir.

Onur Anıtı: Samsun'un sembolik yapılarından biri olan Onur Anıtı, Kurtuluş Savaşı'nın başladığı noktayı işaret eder.

Gazi Müzesi: Mustafa Kemal Atatürk'ün hayatına dair bilgilerin yer aldığı müze, ziyaretçilere tarih hakkında detaylı bilgi sunar.

Samsun Kurtuluş Yolu boyunca bu noktaları ziyaret ederek Türkiye'nin bağımsızlık mücadelesine tanıklık edebilirsiniz. Ayrıca bu yolculuk, tarihi ve turistik bir...