Imperial Pavilion Museum — Attraction in İzmit

Padişahların ziyaret ettiği tarikat yapılarında ve resmî binalarda hükümdarın dinlenmesi, gerektiğinde bazı şahısları huzuruna kabul edip görüşmesi için özel olarak tasarlanmış bağımsız bölümlere kasr-ı hümâyun veya hünkâr kasrı denilmiştir. Saraya bağlı olan veya şehrin yakın çevresinde bulunan, padişahların günübirlik gezilerde kullandığı bağımsız yapılar da kasr-ı hümâyun ya da kısaca kasır veya köşk olarak adlandırılır.

İlk köşkün IV. Murat (1623 - 1640) döneminde ahşap olarak inşa edildiği anlaşılmaktadır. Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde, IV. Murat döneminde buraya bir köşk yaptırıldığından bahseder. Yine 1745 yılında İzmit’e gelen Fransa konsolosu Charles de Peysonnel’in yaptığı İzmit çiziminde de, IV. Murat tarafından yaptırılmış köşk tasvir edilmiştir. Daha sonraki yıllarda deprem, yangın gibi afetler neticesinde tekrardan yapılmıştır. Son halini Sultan Abdülaziz Döneminde (1861-1876) almıştır ve Abdulazizin av kosku olarak kullanildigi yazilmaktadir.

Mimari Balyan ailesi mensuplarindandir, barok tarzda insa edilmistir. Binanın tavan süslemeleri Fransız ressam Sason tarafından yapılmıştır. Yapının tavanlarında Türk bayrağı, gücü sembolize eden savaş aletleri, dengeyi temsil eden terazi, müzik aletleri ile Sultan Abdülaziz’in tuğrasına da yer verilmiştir. Bunun dışında süslemelerde genellikle kıvrık dal motifleri, rumi, çiçek, meyve, manzara, natürmort ve hayvan tasvirli kompozisyonlar kullanılmıştır.

Av Köşkü’ne değer katan diğer önemli bir özellik ise M. Kemal Atatürk’ün 16 Ocak 1923 de ilk basın toplantısını burada yapmasıdır. Atatürk, Cumhuriyet'i kurma fikrini ilk kez dile getirmiş, cumhuriyet ile ilgili temel düşüncelerini basın ile paylaşmıştır. Halen bu tarih Basın Onur Günü olarak kutlanmaktadır. Köşkte M. Kemal Atatürk’ ün Savarona gemisinde kullandığı sehpa ve telefonu, abajuru, deriden yapılmış dinlenme koltuğu, satranç masası yer almaktadır. Ayrıca 16 Ocak 1923 yılında ilk basın toplantısını yaptığı basın mensuplarının isimlerinin bulunduğu temsili toplantı masası ile Atatürk’ ün vefatı ile ilgili 1938 tarihli orijinal gazete kupürleri bulunmaktadır.

Toplanti icin İzmit'e gelirken 14 Ocak'ta Eskişehir'de Garı'nda telgrafla annesi Zübeyde Hanım'ın vefatını öğrenmesine rağmen, Cumhuriyetin temellerinin atılması açısından çok önem verdiği İzmit toplantısını ertelememişti.

Ankara Hükümeti'nin İstanbul'daki temsilcisi Dr. Adnan Bey'in (Adıvar) ulaşım ve organizasyonunda görevlendirildiği bu toplantıya Tevhid-i Efkar'ın başyazarı Velit Ebüzziya, Vakit'in başyazarı Ahmet Emin (Yalman), Akşam'ın başyazarı Falih Rıfkı (Atay), İleri'nin başyazarı Suphi Nuri (İleri), İkdam'ın başyazarı Yakup Kadri (Karaosmanoğlu) ve Tanin'in başyazarı İsmail Müştak (Mayakon), Adnan Adıvar başkanlığında, İstanbul'dan toplu olarak İzmit'e geldi. Kafilede Adnan Adıvar'ın eşi Halide Edib Adıvar, Kızılay Başkanı Hamit Bey de yer alırken, bu önemli toplantıya İleri gazetesinin İzmit Muhabiri Hakkı (Kılıçoğlu) Bey de katılmıştı.

Ertesi gün sabah saatlerine kadar süren bu toplantıda yeni kurulacak devlet rejimi ile ilgili olarak dönemin gazeteci ve yazarlarının görüşlerini aldı. İşte burada o dönemin aydınları, gazeteci ve yazarlarına, "Yeni devletin nasıl bir model olacağını ve olması gerektiğini" açık açık sordu. Onlar ise aralarında fikir birliğine varmışçasına, "Tabi ki Hilafet. Siz de Halife olacaksınız" demişlerdi. Çünkü Saltanat sona ermesine rağmen Hilafet henüz...

Sultan Abdülaziz'in Kocaeli’ndeki av köşkü olduğu için Av Köşkü Sarayı olarak da bilinen Kasr-ı Hümayun Sarayı, ilk olarak 4. Murat döneminde ahşap olarak inşa edilmiş ve yangından sonra 1800 yılların sonunda Sultan Abdülaziz döneminde kesme taşlarla yeniden yapılmış. Mustafa Kemal Atatürk tarafından uluslararası toplantılar için de kullanılan etkileyici yapı, aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu'nun İstanbul dışındaki en güzel saraylarından biri olmasıyla ilgi çekiyor.

Klasik, Osmanlı ve Barok mimari özelliklerini bir arada görebileceğiniz sarayın ünlü Fransız ressamların yaptığı duvar resimleri, Osmanlı armaları, Abdülaziz'in tuğrası, el yapımı ahşap ve taş oymaları görülmeye değer güzellikte. Aslına uygun olarak restore edildikten sonra 2007 yılında müze olarak hizmete açılan Kasr-ı Hümayun Müzesi'nin gezerek Osmanlı saray yaşamını yakından görebilirsiniz.

Konum Linki

Yazar Notu: Pazartesi günleri kapalı olan Kasr-ı Hümayun Saray Müzesi'ni 09:00-16:30 saatleri arasında ziyaret edebilirsiniz. Giriş ücreti 20 TL. Ayrıca, müzekart geçerli. İzmit Saat Kulesi'nin hemen ardında bulunan yapı, şehrin demiryolunun kuzeyinde yer alıyor. Yaklaşık yarım saatte gezeceğiniz Kasr-ı Hümayun Saray Müzesi'nin ardından Selim Sırrı Paşa Konağı'na da gitmenizi öneriyoruz. Müzede en dikkatinizi çekecek köşe Osmanlı ebeveyn banyosu olacaktır. Biz...

Müze kart geçerli olan Kasrı ziyaret ederken memnun kalmadığım tek şey, Kasr bahçe giriş kapısı değil de içeri girerkenki personelin tavır ve davranışları (kadın personel). Amiyane tabir ile babasının dükkanıymışcasına bir beden dili ile muhatap olma şekli girişte kendisini hissettirdi. Kendi şirketimde asla çalıştırmayacağım uslupta birisi. Bu konuya takılmadan kendi kendimize gezdik çıktık. Ancak çıkarken müze girişine büyük bir hevesle gelen (muhtemelen sadece foto çekeceklerdi) yeni evlenecek bir çifti müzekartları yok diye refüze etmesi, geri çevirmesi hiç hoş değildi. O an için yanıbaşlarında müzekart uygulamasını indirecek, kurulumunu yapacak işlemler için ortam uygun olmadığı gayet açıkken, ki müze olarak orada kart da satış ofisin yok madem, oraya kadar gelmiş bu hevesli yeni çifti geri çevirmesi ve uslubu yine rahatsız etti. Böyle tarzdaki (karşısındaki insanlar üst tondan bakan, eline yetkiyi geçirince tuhaflaşan) personelin devlete, memuriyete yakışmadığını düşünüyorum. Malesef bu da ülke gerçeği. Kasıra dair söylenecek fazla bir söz yok. Gayet güzel restoresi yapılmış tarihten güzel bir numune. Sadece beni kişisel olarak her daim üzen şey, bu kadar saltanatın ve perişanlığın hüküm sürdüğü dönemlerden ne derece ders alıp almadığımızdır. Müze diye dolandığımız yerlere bir bakın, padişah nasıl yaşamış,...