Tokat Castle — Attraction in Tokat

Tokat ilinin Roma dönemi eserlerinden (500 yıl Bizans egemenliginde kalmış). Dış surları günümüze ulaşamamış, kısmen iç surları var. Tokat'ın merkezinde her yerden görülen dik, kayalık (üzerinde Türk bayrağı var) doğal kale görünümünde. 1074 yılında Danişmend Melik Gazi tarafından feth edilir. Gerçi kalede Anadolu'da medeniyet kurmuş kadim (eski) devletlerin izleri ve emeği var. Ancak günümüze çoğu gelememiş; 2 zindan, 2 tünel ve bir kısım iç surlar var. (Hatta kalenin kapısı yok, doğal bir oyuktan giriliyor.) Bir de muhtelif efsaneler; "kazıklı Voyvoda/Kont Dracula, Niksar veya Turhal'a kadar giden gizli tüneller vs" kalmış geriye doğrulanamayan. Haa bir de insan yüzünü andıran (yatay olarak göğe bakan) kalenin güney yamacındaki kayalık.

Girişi araba ile Valiliğin karşındaki Garipler Caminin yanından yukarı doğru çıkan yoldan. Önce taş basamaklardan kaleye tırmanılır, sonra demir merdivenler ile en üste; teras veya seyir yerine ulaşılır. Yukarıda bir dürbün ve banklar konmuş. Bir de özel güvenlik noktası. Kaleden şehre indiği düşünülen ve bir miktarı açılan tünel (pervane hamamına kadar giden 360 basamaklı tünel) ise kapalı.

Zamanında askeri garnizon olan Tokat'ın nirengi noktasındaki kale; yol güvenliği, ulakların konaklaması ve zindanları ile bir nevi hapishane olarak hizmet verirken, günümüzde manzara ve seyir yeri olarak...

Tokat Kalesinin 1911-1912 yıllarında çekilmiş bir fotoğrafını "Yürüyerek Anadolu" "1911-1912" "Author John Childs" eserinden alıntı yaparak buraya koyuyorum. Resim 106 sene önceki Tokat'ı görüntülüyor. Meraklısına ve Tokat'ın tarihi ile ilgilenlere de bu kitabı tavsiye ediyorum Yazar 1911 yılında Samsun'dan yola çıkıyor. Yanında "mihmandari" var. O zamanki Türk toprağı olan Suriye'de yolculuğu bitiyor. Tokat'a Merzifon tarafından geliyor. Zile-Turhal-Tokat-Yıldızeli guzergahinda seyahat ediyor. Tokat'ta konakliyor. Taşhan'da yatıyor. Ve çok entresan Tokat Kalesine de çıkıyor.Kalede gördüklerini anlatıyor. Yazar John Childs eserinde Tokat ve Tokat'lilari çok methediyor. Bir Tokat'lı olarak çok sevindim ve gurur duydum.. Toprağı bol olsun. Kitabında 10 sahifede fazla Tokat'a yer vermiş. Tokat'ın ve Tokat'lilarin sosyal yaşantisina da değiniyor.Tokat'in o yillarda diğer yörelere göre sosyal yaşantı da ne kadar ileride olduğunu ve temiz bir kent oldugunu vurguluyarak ticari hayata deginiyor.. Tokat'takı Ermeni ve Musevilerin yaşantılarını da anlatıyor. Tokat Kalesinde Osmanlılarin silah depolarinin olduğunu vurguluyor. Reji İdaresinin (Tekel-Inhisar) çalışmalarından ve burada çalışanlardan bahsediyor. Tekrar John Childs' a tesekkürler....

Tokata birde yüksekten bakmak isteyenler için kesinlikle tavsiye ederim. Kale yukarıda olduğu için şehre yukarıdan bakıp fotoğraf çekebilirsiniz. Evliya çelebi Seyahatnâme: Kale yüksek bir tepe üzerinde, kesme taş ile yapılmış olup o kadar büyük değildir. Etrafı burçlar ve kuleler ile süslenmiş olup, etrafında hendek yoktur. Korkusuz bir surdur ki Samanyolu gibi göğe baş uzatmıştır. Dört tarafı çok sarp olduğundan asla hendek olacak yeri yoktur. Bütün etrafı şahin, kartal ve zağanos yuvaları, çeşitli rengârenk kayalardır. Batıya bakan bir kapısı vardır. Kalenin içinde dizdar evi, kethüda, imam, müezzin ve kale mehterhaneleri, cephane odaları, zahire ambarları, su sarnıçları, Ceylan Yolu adlı suyolları vardır ki tam 362 basamak taş merdivenle nehre inilir. Batı tarafındaki Ayar Kayası bu kaleye havaledir. Yıldırım Han Camii var diğerlerden bir şey yok. Göğe kadar yükselmiş bir kale olmakla değme adam bir saatte çıkamadığından gece gündüz kapısı kapalıdır. Bekçileri daima bekleyip, silahla hazır dururlar. Çünkü aşağı şehir ahalisinin bütün kıymetli malları kalede muhafaza olunur. Tokat’ın bütün suçlu ve katilleri burada mahpustur ki Kudüs-ü Şerif zindanına ve Acemlerin Kahkaha Kalesi'ne...