Mir Emad Museum — Attraction in Tehran

موزه خط و کتابت میرعماد در یکی از بناهای قدیمی مجموعه فرهنگی و تاریخی سعد آباد قرار دارد . بنای موزه احتمالا متعلق به اواخر قرن 13 و اوایل قرن 14 ه.ق است . به دلیل شباهت این بنا با بناهای متعلق به اواخر دوره قاجار شیوه معماری آن شبیه به معماری دوره انتقال است که در اواخر قاجار و اوایل پهلوی شکل گرفت. ساختمان موزه میرعماد در گذشته محل زندگی دو تن از فرزندان محمد رضا پهلوی ( فرحناز و علیرضا ) بود .

ساختمان موزه دارای دو طبقه است و با تلفیقی از معماری سنتی ایران و اروپا ساخته شده است که پس از انقلاب تا مدتها بدون استفاده بود تا زمانی که سیاست های سازمان میراث فرهنگی این بنا را محلی برای نمایش آثار خطی مناسب تشخیص داد و در نتیجه با تفکیک بخش های مختلف آن تغییراتی در کل ساختمان به وجود آمد و مرمت آن آغاز گردید .

معمار داخلی بنا توسط خانم مهندس فیروزه اطهاری و طراحی خارجی آن توسط مهندس هومن صدر صورت پذیرفت . با حذف دیوارهای اضافی و تبدیل بنا به یک فضای مناسب موزه ایی ساختمان تبدیل به موزه خط و کتابت گردید و در سال 1376 ه.ق این موزه با نام بزرگترین استاد خوشنویسی قرن 11 ه.ق میرعماد الحسنی سیفی قزوینی افتتاح گردید .

نستعلیق و مکتب میرعماد الحسنی سیفی قزوینی

شناسایی و مطالعه هنر خوشنویسی ایران با قلم نستعلیق میسر است زیرا این قلم فصل مشترک هنر خوشنویسی عصر صفوی تا قاجاری است که با مکتب میرعماد از جهاتی  مهم شمرده میشود اهمیت این مکتب به حدی بود که بسیاری از کاتبان آثاری را با امضای میرعماد نوشتند و در زمان وی قطعات خطی اش را به بهای زر خرید و فروش می کردند بنا بگفته  تاریخ هنر خوشنویسی مکتب میرعماد تا چهار صد سال پس از او الگوی خوشنویسی دوره های بعدی بوده است و کاتبان بسیاری  تا عصر حاضر از نمونه قطعات او مشق کردند خلاقیتهای بارز و پنهان زیر و بم خطوط میرعماد ویژگی های خاصی دارد که از سطوح ادراک بالای علمی میرعماد در نوع نوشتار حکایت می کند تا جایی که فهم دقیق و علمی زیبایی ظاهری آثارش فقط از طریق شناخت اصول ثابت خوشنویسی و نظام  هندسی حاکم برآن دریافت می شود حکمت هنر خوشنویسی میرعماد ناشی از بینش بالای میر نسبت به اصول  و مبانی هنر اسلامی دوره صفوی است هنری که وام دار تفکرات فلسفی  رایج آن دوره  تاریخی ایران درباره هنر میباشد شهرت و اعتبار جهانی میرعماد در عرصه هنر خوشنویسی سبب گردید درخشش نام او در پهنه تاریخ سرزمین کهن ایران از ظهور دولت صفو ی تا عصر حاضرتداوم یافته و زینت  بخش  هنر ایرانی اسلامی باشد .

خط نستعلیق پایه مکتب خوشنویسی میرعماد است که در ابتدای امر بنا بگفته رساله فوائد الخطوط محمد بخاری تالیف سال 995 ه.ق برای زیبا نویسی اشعار فارسی از قلم نسخ و تعلیق و بدست کاتبان شیرازی در مرحله اول ساخته و سپس توسط کاتبان  تبریزی  به کمال رسید قلم نستعلیق در دامان دو مکتب قدیم و جدید و به دو شیوه شرقی و غربی بارور شد و نوع نوشتاری غربی آن در خارج از مرزهای ایران ادامه یافت قلم نستعلیق  ابتدا در شهرهای  هرات و بغداد قرن 9 ه.ق نفوذ کرد و بگفته  مولف کتاب تحفه المحبین  سنه 858 ه.ق با نام خط نسخ تعلیق تبریزی و شیرازی نام گرفت که نوع تبریزی آن توسط خواجه میر علی تبریزی و مولانا جعفر بایسنقری  تکمیل شد و شیرازی آن از جانب خوشنویسان شیراز به کمال رسید قلم نو بنیاد نستعلیق میر علی تبریزی به فرزندش عبداله آموخته شد  و سبب گردید تا دو شیوه شرقی و غربی  بنام های نستعلیق ( انیسی یا غربی – خراسانی یا شرقی ) شهرت یابد سبک شرقی  یا خراسانی بنام های دو تن از خوشنویسان ( جعفر و اظهر بایسنقری) اعتبار یافت قلم نستعلیق با مکتب هنری هرات مجالی برای ظهور یافته بود که در دو مرحله همزمان با صدارت شاهرخ و سلطان حسین بایقراء وارد مرحله جدیدی گردید علت این امر هجرت هنرمندان  و کاتبان از اقصی  نقاط متصرفه  تیموریان به سمرقند بود که سبب شد تا مکتب هرات در پیشرفت قلم نستعلیق  دخالت مستقیم داشته باشد یکی از این  مهاجرین حاجی محمد بندگیر  از شاگردان عبداله صیرفی است که در خدمت تیمور بود و در کتابخانه بایسنقر میرزا بانی مشهور ترین و بزرگترین مکتب کتاب آرایی دوره تیموری فعالیت می کرد  او سهم بسزایی در تربیت خوشنویسان این کتابخانه داشت مولانا خطاط بغدادی سردسته  کاتبان این کتابخانه  و مولانا جعفر تبریزی کتابدار برهبری  میرزا جعفر و اظهر تبریزی  مکتب شرقی نستعلیق نویسی را در خراسان پایه ریزی کردند و فرید الدین جعفر تبریزی کتابدار کتابخانه بایسنقر میرزا خط ابداعی  نستعلیق شیراز و تبریز را از طریق جعفر تبریزی به جمعی از کاتبان  این کتابخانه آموخت  و بدین شکل  مکتب اول خوشنویسی هرات پایه ریزی شد در این مسیر مشهور ترین کاتب این مکتب  یعنی سلطان علی مشهدی بواسطه فرزند میرزا اظهر تبریزی آموزش دید و با تشکیل مکتب دوم خوشنویسی هرات شاگردان بسیاری ...

موزه خط و کتابت میرعماد در یکی از بناهای قدیمی مجموعه فرهنگی و تاریخی سعد آباد قرار دارد . بنای موزه احتمالا متعلق به اواخر قرن 13 و اوایل قرن 14 ه.ق است . به دلیل شباهت این بنا با بناهای متعلق به اواخر دوره قاجار شیوه معماری آن شبیه به معماری دوره انتقال است که در اواخر قاجار و اوایل پهلوی شکل گرفت .ساختمان موزه میرعماد در گذشته محل زندگی دو تن از فرزندان محمد رضا پهلوی ( فرحناز وعلیرضا ) بود که در سال 1376 با نام مشهور ترین خوشنویس عصر صفوی  افتتاح گردید ه شامل 10 قرن هنر خوشنویسی است  . طبقه اول با زیر بنایی برابر 196 مترمربع و متراژ اعیانی 310 مترمربع بر روی سکویی به ارتفاع 5/1 متر احداث شده است . در موزه فوق بخشهای زیر موجود است : 1- خطوط قبل از اسلام 2- خطوط اسلامی 3- خطوط تفننی 4- اشیای کاربردی 5- نسخ خطی ساختمان موزه شامل دو بخش مجزا است که در طبقه اول خطوط قبل از اسلام و بخشی از خطوط اسلامی به نمایش در آمده است . 1- خطوط قبل از اسلام : در طبقه اول نمونه هایی از کتیبه های میخی عیلامی و کتیبه های پهلوی ساسانی و اوستایی نگهداری میشود . کتیبه میخی عیلامی بخط پروتو عیلامی نوشته شده و متعلق به معبد قدیمی چغازنبیل شوش خوزستان است . کتیبه های پهلوی ساسانی مربوط به اردشیر بابکان و بخشی از کتاب کارنامه اردشیر بابکان است و کتیبه اوستائی شرح متنی از اوستا میباشد . 2- خطوط اسلامی : خطوط جامع این طبقه شامل اقلام شش گانه متعلق به ابن مقله شیرازی است که با خط کوفی شروع میشود و با خط محقق پایان مییابد . خطوط کوفی و ثلث و نسخ و توقیع و رقاع و ریحان بصورت قطعات متعلق به دوره های اسلامی در تالار طبقه اول به نمایش در آمده است از ارزنده ترین خطوط کوفی این تالار خط کوفی ایرانی روی پوست است که یکی از انواع تقسیم بندی های خط کوفی را نشان میدهد .خط ثلث بصورت مفردات نویسی و مشق خط و قطعه نویسی به نمایش در آمده و شامل خطوط منحصر بفردی از ثلث نویس معروف قرن 7 ه.ق یاقوت مستعصمی است که از پیروان خطوط سته ابن مقله میباشد .خط نسخ این بخش از تالار های این طبقه از موزه قر ار دارد که بصورت خطوط جامع و قطعات مختلف رنگین نویسی است و شامل برگزیده ترین آثار نسخ نویسان دوره های مختلف اسلامی ایران است و ارزنده ترین آن آثاری مانند زیر میباشد : احمد نیریزی – محمد ابراهیم قمی – احمد شاملو – وصال شیرازی – علی عسکر ارسنجانی است توقیع و رقاع – محقق و ریحان از خطوط انشعابی خط کوفی وثلث هستند که در طبقه اول موزه به نمایش در آمده اند . توقیع و رقاع شامل قطعات خوشنویسی دوره های اسلامی است و بیشتر از رقعه هایی از قرآن مجید – حرز – عقد نامه – فرمان ها بدست آمده اند و با خط توقیع و رقاع به نمایش...

موزه خط و کتابت میرعماد در یکی از بناهای قدیمی مجموعه فرهنگی و تاریخی سعد آباد قرار دارد . بنای موزه احتمالا متعلق به اواخر قرن 13 و اوایل قرن 14 ه.ق است . به دلیل شباهت این بنا با بناهای متعلق به اواخر دوره قاجار شیوه معماری آن شبیه به معماری دوره انتقال است که در اواخر قاجار و اوایل پهلوی شکل گرفت. ساختمان موزه میرعماد در گذشته محل زندگی دو تن از فرزندان محمد رضا پهلوی ( فرحناز و علیرضا ) بود . ساختمان موزه دارای دو طبقه است و با تلفیقی از معماری سنتی ایران و اروپا ساخته شده است که پس از انقلاب تا مدتها بدون استفاده بود تا زمانی که سیاست های سازمان میراث فرهنگی این بنا را محلی برای نمایش آثار خطی مناسب تشخیص داد و در نتیجه با تفکیک بخش های مختلف آن تغییراتی در کل ساختمان به وجود آمد و مرمت آن آغاز گردید . معمار داخلی بنا توسط خانم مهندس فیروزه اطهاری و طراحی خارجی آن توسط مهندس هومن صدر صورت پذیرفت . با حذف دیوارهای اضافی و تبدیل بنا به یک فضای مناسب موزه ایی ساختمان تبدیل به موزه خط و کتابت گردید و در سال 1376 ه.ق این موزه با نام بزرگترین استاد خوشنویسی قرن 11 ه.ق میرعماد الحسنی سیفی قزوینی...