Het Markdal — Attraction in Breda

Het Markdal dankt zijn naam aan de beek De Mark, die door de weilanden ten zuiden van Breda stroomt. Dankzij de inzet van Natuurmonumenten heeft een deel van De Mark haar oorspronkelijke slingerende loop weer terug. Aan weerszijden van de beek groeien wilgen en elzen. Het Markdal in de Nederlandse provincie Noord-Brabant ligt tussen de Belgische grens en het zuiden van Breda waar de rivier de Mark stroomt. De rivier stroomt van de grensplaatsen Galder-Strijbeek en Meersel-Dreef (B) tot de Duivelsbrug in de Bredase oude dorpskern Ginneken. Het is een open weidegebied waar ruilverkaveling nauwelijks of niet heeft plaatsgevonden, vandaar de soms kleinschalige, met struweel omgeven percelen. In Vlaanderen heet het de 'Vallei van het Merkske', vanaf de bron van de Mark in Koekhoven in een weiland nabij de Turnhoutse heide aan de Marckstraat. Het verval van bron tot Breda over ca. 40 km is 40 meter, wat een dynamisch stroompatroon geeft. Over globaal dezelfde afstand na Breda tot de monding in het Volkerak is het bijna stilstaand water met nog maar 1 meter verval tot aan Dinteloord. De totale lengte is ca 93 km. In de jaren 60 van de twintigste eeuw is de meanderende Mark gekanaliseerd en met 6 km ingekort, om het water sneller af te voeren en het overstromingsgevaar te verminderen. Ook kwam de kanalisering de landbouw ten goede. Met het kanaliseren van de Mark is echter ook veel van de kenmerkende flora uit het Markdal verdwenen; bovendien gaf de snelle afstroom overstromingen in Breda-Zuid. Als reactie op het stagneren van het reconstructieproject Ulvenhout-Galder (1989-2011) begonnen vijf natuurverenigingen zich vanaf 2006 in te zetten voor het herstel van een natuurlijk Markdal. Dat kreeg in 2011 bij een verkiezingsbijeenkomst met provinciale lijsttrekkers een politieke impuls. Het resulteerde uiteindelijk in een overeenkomst in 2013 tussen provincie en de Vereniging Markdal om als 'burgerinitiatief' met streek en overheden een vrijstromende en meanderende Mark in het Markdal te realiseren. In 1994 was het zuiden aan de grens tussen Galder en Strijbeek in 1994 een eerste deel van het Markdal gereconstrueerd om de natuurwaarden te verbeteren. Het noordelijk deel bij de Bieberg (Breda) volgde in 2004. De aanpak van het strekkende vijf kilometer grote deel daartussen raakte echter langdurig in een impasse. Voor die reconstructie heeft de provincie Noord-Brabant ten slotte in 2013 een overeenkomst afgesloten met de Vereniging Markdal, die daartoe een budget en beleidsruimte kreeg. Deze vereniging van burgers werkt op basis van vrijwilligheid samen met de eigenaren en bewoners in het Markdal om tot een voor iedereen aanvaardbaar plan voor landbouw en natuur te komen. Samen met de gemeenten Alphen-Chaam, Breda en het waterschap Brabantse Delta wordt gewerkt aan een vrijstromende meanderende Mark die vispasseerbaar is. Er is voorzien in 100 ha natuur en economisch verantwoorde duurzame landbouw. De Vereniging Markdal ondervindt veel medewerking van overheden, maar krijgt ook te maken met bestaande knellende...

Het Markdal is een prachtig natuurgebied in Breda om te wandelen maar ook om langs te fietsen. Vooral nu in het voorjaar is het Ooievaarsnest op een dak daar heel populair en zie je er geregeld eentje vliegen of ergens aan de waterkant staan die op zoek is naar iets eetbaars voor zichzelf of de jongen. Daardoor is het nu erg druk soms daar met bezoekers omdat er ook nog meer soorten watervogels zitten te broeden wat ontzettend jammer is want zij zorgen constant voor nest verstoring. Ik zie er ook geregeld mensen vissen maar of dit mag weet ik niet zeker. Het is ook een geliefde plek om te picknicken of te zonnebaden. Er lopen ook bijna altijd koeien los rond dus pas op en hou daar flink afstand van én hou je hond aan de lijn !! Parkeren is dichtbij en gratis naast het Markdal bij restaurant Bouvigne Paradijs. Als je daar parkeert loop je zo het Markdal in maar je kunt ook oversteken, dan loop je zo het Mastbos in. Maar je kunt ook eerst kasteel Bouvigne en de mooie daarbij behorende tuinen bezichtigen want dat ligt ook pal naast deze parkeerplaats, maar deze zijn i.v.m. nu helaas nog steeds gesloten. Het Markdal is redelijk goed begaanbaar ook mindervalide mensen of ouders met een kinderwagen. Bij het restaurant zijn ook invalide parkeerplaatsen waar je gebruik...

Een zeer mooi stukje natuur, in de omgeving Breda en een lokale trekpleister voor natuurliefhebbers. Met het terug brengen van de oevers van rivier de Mark naar oorspronkelijke staat is in combinatie met het wildgroei beleid een stuk terug gegeven aan de natuur. Ditgeen er voor zorgt dat er een variëteit aan insecten en vlinders te bewonderen zijn. Een complex van staats bos beheer is er gesitueerd met een Ooievaars nest op de schoorsteen, een hoogtepunt voor vele vogel liefhebbers aangezien er jaarlijks ooievaars te spoten zijn. Verder is er een gelegenheid aan fiets en wandelroutes, wat sommige wandelaars en fietsers nog wel eens verast zijn de wildgrazende koeien. Enig minpunt vind echter de aanwezigheid van een groot complex van Brabant water wat gesitueerd naast slot Bouvigne. Dit doet naar mijn inzien afbreuk van de serene aanblik van dit mooie stukje...