İskender Paşa Cami — Attraction in Sur

Bunaltıcı bir yaz günüydü. Sıcak, şehrin her köşesine ağır ağır yayılıyordu. Sür içinde dolaşırken kendimi, şehrin dar ve kıvrımlı sokaklarından birine dalmış buldum. Bir süre yürüdükten sonra, yönümü kaybettim. Her sokak bir diğerine benziyor, her köşe aynı sessizliğe açılıyordu. Saatlerce dolandım, kaybolmuşluğun o garip hissiyle.

Sonunda, bir caminin avlusuna vardım. Avluyu çevreleyen ulu çınar ağaçları gökyüzüne doğru yükseliyordu. Cami, sanki gizli bir bahçe gibi, şehrin gürültüsünden, karmaşasından tamamen saklanmıştı. Trafikten, kalabalıktan uzak; dünyadan kopmuş, kendi zamanında akıyordu sanki. Şehrin tam ortasında gizli bir kapıdan geçip bir cennete ulaşmışım gibi hissettim.

O avluda, çınarların altında birkaç saat uyuyakalmışım. Uykumda hissettiğim o derin huzuru, o tarifsiz duyguyu hayatım boyunca bir daha hiç yaşayamadım. Zaman zaman biri "Diyarbakır" dese, zihnimde hemen o gün canlanır; o sıcaklık, o kaybolmuşluk ve sonunda bulduğum o tarifsiz huzur belirir.

Yıllardır yollardayım, dünyanın birçok ülkesini gördüm, birçok şehri, birçok hikâyeyi yaşadım. Ama o gün, o caminin avlusunda hissettiğim duygunun peşindeyim hâlâ. O his benim için bambaşka; sanki kaybettiğim bir parçayı o an...

Gelelim diğer bir Diyarbakır valisine. İskender Paşa. Harika bir Mimar Sinan eseri daha. "İskender Paşa Camii, Diyarbakır'ın 12. Osmanlı valisi İskender Paşa tarafından 1551-1554 yılları arasında yaptırılmıştır. Mimar Sinan'ın eserlerinden en güzel örneklerinden olan cami ters T plan şemasıyla yerli ve yabancı birçok araştırmacının ilgi odağı olmaktadır. Tek kubbeli, kare plan tipine sahip olan yapının son cemaat yeri yapıya göre dışarı taşkın ve beş gözlüdür. İskender Paşa Camii iç mekan duvarlarında minberinde bulunan hat örnekleri ve hattat imzalarıyla dikkatleri üzerine çekmektedir. Caminin sol tarafına silindirik gövdeli, tek şerefeli taş minare eklenmiştir. Minare oldukça sade tutulmuştur. Bu caminin doğusunda da İskender Paşa'nın ailesine ait türbe bulunmaktadır. Türbe merkezi kubbeli ve iki yarım kubbeli plan şemasıyla Diyarbakır'da tek örnek olup görülmeye değer bir eserdir." 2019 Gezi...

İskender Paşa Cami, Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yine kendi adına sahip mahallesinde bulunmaktadir. Şehrin Valisi İskender Paşa tarafından 1551-1554 yılları arasında yaptırılmıştır. İskender Paşa Cami, Mimar Sinan’ın eserlerinin derlendiği Tuhfetül Mi’marin’de Mimar Sinan eseri olarak geçmektedir. Diyarbakır da yer alan diğer Mimar Sinan eserleri gibi oldukça güzel görünüyor. Yapı ilk bakışta tek kubbeli bir yapı olarak gözükmesine rağmen yanlarda ek mekânlara sahip ve huzurlu bir bahçesi bulunmaktadır. Sokak aralarında ufak bir kemerli kapıdan geçerek kendimi bahçesinde buldum, sessiz ve huzurlu bahçesinde kedileri olan çok güzel bir camii. Ziyaret etmenizi...