Hakim Mosque — Attraction in Isfahan

Dating back to the 4th century AH

Hakim Mosque in Isfahan.. Great historical and architectural value

This mosque was built on the ruins of the Gur Giraz Mosque and is one of the buildings dating back to the 4th century AH. According to the existing inscriptions, the architect of this building is Mohammad Ali Ibn Ustad Ali Beyk Isfahani Hakim Mosque or Gur Giraz Mosque in Isfahan is one of the magnificent mosques with great historical and architectural value and has four balconies.

This mosque was built between 1051 and 1073 AH, which coincided with the reign of King Safi and King Abbas II, by a wise physician named Mohammad Davoud Khan, known as Taqrab Khan.

This mosque was built on the ruins of the Gur Giraz Mosque and is one of the buildings dating back to the 4th century AH. According to the existing inscriptions, the architect of this building is Mohammad Ali, son of Professor Ali Beyk Isfahani.

What makes the Hakim Mosque one of the most magnificent mosques of the Safavid era is its unique architectural value and the numerous inscriptions written by Professor Mohammad Reza Emami, the famous calligrapher of the Safavid era.

As for the other eye-catching parts of this building, it is the beautiful mihrab decorated with arches and inscriptions written in Thuluth script with a blue or sky...

این مسجد در انتهای بازار رنگرزان و به سال ۱۰۶۷ ق در دوران سلطنت شاه عباس دوم صفوی در محلـه قدیمی شهر اصفهان معروف به باب الدشت بنا شده و ساخت آن تا سال ۱۰۷۳ ق طول کشیده است. بانی مسجد، حکیم محمد داوود معروف به تقرب خان از پزشکان عهد شاه صفی و شاه عباس دوم صفوی است که چون مورد بـی مهری دربار صفوی قرار گرفت، راهی هندوستان شد و در آنجا موقعیت ممتازی یافت با کمک به اورنگ زیـب پادشاه وقت هندوستان در جنگ با برادرانش به عزت رسید و اموال بسیاری گرد آورد که بخشـی از اموالش را بـه اصفهان فرستاد و مسجد مذکور توسط همسرش زینب بیگم ساخته شد.

مسجد حکیم به سبب کاشی کاری‌های بی‌بدیل و زیبا و نیز کتیبه‌های نفیس نوشته شده به خطوط ثلث و نستعلیق و معقلی از مساجد مهم و معتبر اصفهان است. این مسجد در مکان مسـجد قـدیمی تـری از دوران دیلمیـان قـرن چهارم هجری به نام مسجد جوجی، مسجد جورجیر، مسجد جامع رنگرزان یـا مسجد صـاحب ابـن عباد ساخته شده است.

صاحب ابن عباد بانی مدرسه جورجیر وزیر دولت شیعی آل بویه وزیر سـلطان مؤید الدوله و فخرالدوله دیلمی بود و مسجد ساختِ وی به گفته مافروخی دارای تأسیساتی همچون شبستان‌ها، خانقاه، کتابخانه و مدرسه بوده است؛ ولی هم اکنون از این مسجد فقط سردری باقی مانده که در جبهه شمال غربـی مسـجد حکیـم قرار دارد. البته شاردن سیاح عصر صفویه در سفر نامه‌اش اشاره می‌کند که در این زمان مسـجد جورجیر کاملا از بین رفته بوده و مسجد حکیم بر روی زمینی خالی از ساختمان بنا شده است، بنابر این روایــت گروهی اظهار مـی دارند که مسجدی کوچک در غرب سردر مسجد جورجیر در دوره حکومت شاه عباس کبیر و بـه سـال ۱۰۱۸ ق ساخته شده بوده که به واسطه نزدیکی به آن مسجد جورجیر ، به نام‌های جوجی یا جوجه خوانده می‌شده، اما در زمان ساخت مسجد جدید یعنی مسجد حکیم ویران شده بوده و مسجد حکیم در محل این مسـجد کوچـک و نه به جای مسجد صاحب بن عباد ساخته شده است. مسجد حکیم دارای ۴ خروجی در طرفین است که هر کدام از سردر‌ها به خودی خود در نوع کاشی کاری بی‌نظیــر بوده و در ‌‌نهایت زیبایی می‌باشند. در باﻻی سردر شمالی و شرقی نام شاه عباس دوم و تاریخ ساخت بنا بر کاشی الوان نوشته شده است.

در سردر شمالی با قطاربندی کاشی و اتاق کوچکی بر روی آن، کتیبه‌ای به خط ثلث، نـام بانی و کتابت محمد رضا امامی به سال ۱۰۷۳ ق را بر خود دارد و با تزئیناتی از مقرنس‌های ساده با کاشی معقلـی، اشکال هندسی، شاپرک‌ها، شمسه‌ها، ستاره‌های چهار پر و اسامی چهارده معصـوم و کلمـه محمـد به صـورت دورانی در باﻻی ورودی، زیبایی خاصی به این سردر بخشیده است. سردر شـرقی در مقابل مقـبره آیـت اﷲ حـاج محمد ابراهیم کلباسی قرار دارد و مزین به قطاربندی از آجر و بندکشی زیبا همراه با شمسه هـایی بـه رنـگ هـای متنوع و همچنین گره کشی چهار رنگ زرد، سفید، فیروزه‌ای و آبی ﻻجوردی است و سوسن‌هایی که اسامی اﷲ، محمد و… به خط زیبای بنایی بر آن نقش شده‌اند و اشعاری بر باﻻی قوس در، که تاریخ ۱۰۷۶ ق را بر خود دارند. میان مصراع پنجم و ششم اشعار به خط سفید بر زمینه سبز رنگ از تعمیر کتیبه در سال ۱۳۲۳ ش و جـای دیگر سال ۱۳۶۳ ش سخن رفته است. در آخر اشعار هم در یک نیم لوح به خط نستعلیق ﻻجوردی بـر زمینـه سـبز رنگ نوشته شده: عمل میرزا محمد کاشی پز ۱۰۸۵ ق. نام سازنده و معمار مسجد محمد علی بن استاد علی بیک بنای اصفهانی نیز بر این...

مسجد حکیم اصفهان یا مسجد جورجیر از مساجد چهارایوانی مربوط به پایان دوره صفوی در منطقه قدیمی باب‌الدشت اصفهان در انتهای بازار رنگرزان جای گرفته است. این مسجد و در دورهٔ شاه عباس دوم به دست پزشک او حکیم محمد داوود در محل ویرانه‌های مسجد جامع دیلمی جورجیر یا مسجد صاحب اسماعیل بن عباد از قرن چهارم هجری بنا شده است.

کتیبه‌های سردرها و ایوانهای داخل این مسجد به سالهای ۱۰۶۷ تا ۱۰۷۳ هجری قمری مورخ است و آنها را محمدرضا امامی خوشنویس معروف عصر صفویه نوشته است. سردر مسجد جوجیر در شمال غربی این مسجد قرار دارد. مسجد دیلمی جورجیر «مسجد جامع صغیر» نام داشته و در نیمهٔ دوم قرن چهارم هجری مسجدی زیبا و باشکوه بوده است.

اين بنا که از ساخته‌هاي دوره آل بويه بوده، روزگاري در محله باب الدشت اصفهان ـ در مکان فعلي مسجد حکيم قرار داشته که امروزه تنها بخشي از سردر آن باقي مانده است. مافروخي در کتاب «محاسن اصفهان» در توصيف اين مسجد آورده که اين بنا توسط صاحب بن عباد ساخته شده و داراي شبستان‌ها، خانقاه‌ها، کتابخانه و مدارسي بوده است. وي متذکر مي ‌شود که اين مسجد، از مسجد جامع اصفهان کوچک تر، ولي از آن زيباتر و مستحکم تر بوده است. مناره اين مسجد، از خشت خام به ارتفاع صد ذراع بوده است. مقدسي در سال 375هـ . ق از مسجد جامعي ياد کرده که ستون‌هاي گردي داشته و در ضلع جنوبي آن، مناره رفيعي به ارتفاع 70 گز وجود داشته که همگي از خشت ساخته شده بوده‌اند. به نظر مي ‌رسد که اين عبارات، توصيف همان مسجد جورجير باشد. سردر نفيس و تاريخي اين مسجد تا سال 1335 شمسي در ميان قشر ضخيمي از اندود گل پنهان بوده تا اين که در اين سال اندودزدايي شد. اين سردر، نمونه‌اي بسيار عالي از هنر آجرتراشي و گچ بري نيمه دوم قرن چهارم هجري است و بر آن کتيبه‌ها و خطوطي خوانده مي ‌شود که فاقد عبارات تاريخي است. اين کتيبه‌ها به خط کوفي گچ بري شده‌اند. سراسر سردر با طاق نماها، نقوش متنوع آجري و گچي با غنايي فراوان تزيين و نماسازي شده است. عرض کل نماي سردر، 35/11 متر است. دو فضاي جانبي، دالان سردر را در ميان گرفته که عرض هر يک 95/3 متر است. تمام سطوح بناي سردر به طاق نماها و حفره‌هايي منقسم است که با دالبرهاي مدوري محدود شده‌اند و در بالا به طاقي نيم دايره شکل ختم مي ‌شوند. برفراز سردر، سطوح مقعري شبيه به فيلگوش با تزيينات گچ بري شده ديده مي ‌شود.

Hakim Mosque is one of the oldest mosques in Isfahan, Iran. It is one of the officially recognized...