GIÓ BỤI ĐƯỜNG XA Dinh Cậu ở Phú Quốc

Ở phương Nam có 3 địa điểm tín ngưỡng nổi tiếng, có những điểm giống nhau: ▪️Không gọi là đền thờ hay miếu, mà gọi là Dinh. ▪️Không gọi người được thờ là Ông, Bà hay Ngài... mà gọi bằng danh xưng rất gần gũi, thân thiết: Cô, Cậu, Thầy, Thím. ▪️Đều nằm ở ven biển

Đó là Dinh Cô ở Long Hải (Bà Rịa - Vũng Tàu), Dinh Cậu ở Phú Quốc (Kiên Giang) và Dinh Thầy Thím ở La Gi (Bình Thuận).

Ở Long Hải có Dinh Cô. Ở Phú Quốc có Dinh Cậu. Giống nhau ở chỗ đều gọi là Dinh, đều ở ven biển, đều được gọi bằng những danh xưng gần gũi với người dân Nam bộ (cô, cậu), đều có tiếng là linh thiêng được nhiều người tới cúng kiếng.

Khác nhau ở chỗ Cô ở Dinh Cô có vẻ như là một nhân vật có thật, một người thiếu nữ trẻ, sau khi mất đi mới hiển linh giúp đỡ dân làng, Cô còn là nhân vật không đụng hàng, tức là chỉ có ở Long Hải chớ không ở nơi khác. Cậu ở Phú Quốc thuần túy là một nhân vật truyền thuyết, là con của Bà chúa Ngọc, và vì Bà Chúa Ngọc là nhân vật linh thiêng được thờ cúng ở nhiều nơi nên Cậu cũng được thờ cúng ở nhiều nơi chớ không chỉ là Phú Quốc (thí dụ: ở Tịnh Biên, An Giang có Núi Cậu).

Vậy Cậu là ai?

Ngay bàn thờ chính trong dinh Cậu có 2 tượng thờ nam giới và được giới thiệu là Cậu Tài và cậu Quý. Đây là 2 người con trai của Bà Chúa Tiên, hay còn gọi là bà Chúa Ngọc. Điều đáng chú ý là mặc dù tên Dinh là Dinh Cậu và tượng thờ cũng là thờ 2 cậu, nhưng bài vị ở chánh điện (ở giữa 2 tượng thờ trong hình trên) lại ghi là Chúa Ngọc Nương Nương.

Khách quan mà nói, kiến trúc Dinh Cậu chẳng có gì đặc sắc. Nếu đã từng tới Dinh Cô, bạn sẽ... chưng hửng khi nhìn thấy Dinh Cậu, bởi vì "Sao nó nhỏ quá vậy?". Hoặc so với Dinh Bà (Thủy Long Thánh Mẫu) ở gần sát Dinh Cậu thôi, thì thấy Dinh Cậu chỉ là một ngôi miếu nhỏ xíu. Điêu khắc tượng trong dinh cũng rất bình thường, không có gì nổi trội.

Vậy tại sao các tour du lịch Phú Quốc đều có trong chương trình là Dinh Cậu như một điểm phải đến? Có mấy lý do:

Từ xưa, Dinh Cậu đã nổi danh khắp chốn về sự linh thiêng, phù trợ cho ngư dân trên đảo. Du khách đến đây để tìm hiểu những truyền thuyết ly kì về ngôi miếu này.Dinh Cậu không đẹp, nhưng cảnh biển ở Dinh Cậu thì tuyệt đẹp. Đặc biệt là những khối đá có hình dáng dị kỳ ở sát bên dinh. Đây là nơi chụp những bức ảnh lưu niệm thật tuyệt, nhất là lúc hoàng hôn.Dinh Cậu ở ngay trung tâm Phú Quốc, khỏi phải đi đâu xa. Do đó đơn vị tổ chức tour không tốn kém gì mà trong chương trình ghi nhận thêm một điểm đến có giá trị cho du khách.

Truyền thuyết về Dinh Cậu thì nhiều, trong đó không ít chuyện tầm phào. Truyền thuyết mang tính chính thống nhất có lẽ là truyền thuyết sau (ghi lại theo Nguyễn thị Diệp Mai, Sắc thái văn hóa sông nước miền U Minh, NXB Dân Trí, Hà Nội 2011):

Trước đây Phú Quốc có tên là Xích Thổ, vi đất ở đây toàn màu đỏ. Đảo chịu sự cai quản của Thủy Long Thần nữ, thường gọi là Bà Chúa Đảo hoặc Bà. Chồng Bà là Đông Hải tướng quân. Hai người có một người con, ngư dân gọi là Ông Cậu. Vì cãi lời mẹ, nghịch ngợm giải thoát cho Sấu Tinh đang bị giam giữ, nên Cậu phải đời đời canh giữ trên lưng Sấu Tinh, dù nó đã hóa đá nhưng linh khí vẫn còn (tức mõm đá nơi xây dựng Dinh Cậu hiện nay). Dân chúng thương Cậu phải chịu cảnh mưa nắng nên lập miếu thờ ngay trên lưng núi đá. Dân đánh cá trước mỗi chuyến ra khơi thường đến van vái xin Bà - Cậu phù hộ bình an. Hàng năm lễ cúng Bà - Cậu được tổ chức rất long trọng tại dây.

Có lẽ theo thời gian, truyền thuyết này hòa chung với truyền thuyết về Bà Chúa Ngọc ở các nơi khác để từ một cậu biến thành hai Cậu Tài - Cậu Quý như hiện nay.

Một truyền thuyết khá "thực dụng" như sau: Người ta kể rằng Cậu Tài, Cậu Quí rất mê cờ bạc, đá gà. Vì Dinh Cậu thờ Cậu Tài, Cậu Quí nên dân máu mê cờ bạc tứ xứ đổ về đây cúng kiếng để cầu vận may. (Có được không thì tui không biết!)

Còn cảnh biển ở Dinh Cậu thì thật thú vị, bạn có thể ghi lại nhiều khung hình đặc sắc.

Phạm Hoài Nhân