Το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος είναι ένα ιστορικό-λαογραφικό μουσείο αφιερωμένο στην έρευνα και παρουσίαση του πολιτισμού και της ζωής των Ελλήνων Εβραίων και βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας.
Πίνακας περιεχομένων 1 Ιστορική αναδρομή 2 Περιγραφή 3 Δραστηριότητες 4 Διακρίσεις 5 Παραπομπές 6 Εξωτερικοί σύνδεσμοι Ιστορική αναδρομή Η ιδέα για την ίδρυση ενός θεματικού μουσείου σχετικού με τον ελληνικό εβραϊσμό γεννήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του '70 στους κόλπους της ισραηλιτικής κοινότητας Αθηνών. Στην πρώτη του μορφή ιδρύθηκε το 1977 άτυπα ως ένα μικρό μουσείο με διάφορα αντικείμενα που είχαν διασωθεί από τον πόλεμο και προσφέρθηκαν από μέλη της εβραϊκής κοινότητας.1]
Το λογότυπο του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος Σκοπός του ήταν να συλλέξει, να διατηρήσει, να ερευνήσει και να εκθέσει τα υλικά κατάλοιπα 2.300 χρόνων εβραϊκής ζωής στην Ελλάδα.Η συλλογή των εκθεμάτων του αποτελούνταν κυρίως από τεχνουργήματα, έγγραφα του 19ου και 20ού αιώνα, θρησκευτικά αντικείμενα και κοσμήματα που είχαν κατάσχει οι Βούλγαροι από τους Εβραίους της Θράκης το 1943 και τα οποία επιστράφηκαν στην ελληνική κυβέρνηση μετά την παραίτηση του Βούλγαρου βασιλιά. Με την πάροδο των ετών η συλλογή του μουσείου εμπλουτίστηκε σημαντικά χάρη στις προσπάθειες του τότε διευθυντή Ν. Σταυρουλάκη και με τη βοήθεια πολλών ιδιωτών.
Το 1984 η συλλογή μεταφέρθηκε σε νοικιασμένο κτίριο στην Πλατεία Συντάγματος. Το 1989 το Εβραϊκό Μουσείο απέκτησε και νομική υπόσταση ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.) διοικούμενο από επταμελές διοικητικό συμβούλιο.[2
Η διεύρυνση των δραστηριοτήτων του μουσείου και αυξανόμενος αριθμός εκθεμάτων δημιούργησαν την ανάγκη εξεύρεσης νέου χώρου. Το 1977 με τη βοήθεια του Υπουργείου Πολιτισμού, του Συλλόγου των Φίλων του Μουσείου και του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου το Εβραϊκό Μουσείο απέκτησε ιδιόκτητη στέγη με την αγορά ενός νεοκλασικού κτίσματος στην οδό Νίκης 39 στο κέντρο της Αθήνας και το οποίο ανακαινίστηκε για να στεγάσει τις συλλογές. Σε συνολικό χώρο 800 τ.μ. το Μουσείο φιλοξενεί εκτός από τις μόνιμες συλλογές του, περιοδικές εκθέσεις, εκθέσεις σύγχρονης τέχνης, χώρος βιντεοπροβολών, αίθουσα εκπαιδευτικών προγραμμάτων, βιβλιοθήκη, φωτογραφικό αρχείο και εργαστήριο, εργαστήριο συντήρησης και πωλητήριο.[3]
Περιγραφή
Εκθέματα του Μουσείου Τα εκθέματα του μουσείου έχουν κατανεμηθεί σε θεματικές ενότητες όπως η ιστορία των ελληνόφωνων Ρωμανιωτών Εβραίων η παρουσία των οποίων στην Ελλάδα ανάγεται στον 3ο αι. π.Χ.-, η άφιξη των ισπανόφωνων Σεφαραδιτών Εβραίων κατά τον 15ο αιώνα, η καθημερινή ζωή των Ελλήνων Εβραίων κ.λπ.
Στο πρώτο επίπεδο του μουσείου στεγάζεται το αναστηλωμένο εσωτερικό της Παλιάς Ρωμανιώτικης Συναγωγής της Ισραηλιτικής Κοινότητας Πατρών, καθώς και δύο βιτρίνες με κεντημένα υφάσματα και αντικείμενα θρησκευτικού χαρακτήρα, όπως οι ξύλινες κυλινδρικές θήκες για τη φύλαξη της Τορά που ανήκουν στη ρωμανιώτικη ελληνόφωνη παράδοση.
Στο δεύτερο επίπεδο παρουσιάζονται εκθέματα με κεντρικό θέμα τον κύκλο των εβραϊκών εορτών και κυρίως το Σαμπάτ (Σάββατο), ημέρα αφιερωμένη στο Θεό.
Το τρίτο επίπεδο περιλαμβάνει ιστορικά ντοκουμέντα, επιγραφές και βιβλία που τεκμηριώνουν την ιστορική παρουσία των Εβραίων στην Ελλάδα από τον 3ο αιώνα π.Χ. μέχρι και το 19ο αιώνα. Στρατιωτικές στολές, παράσημα και φωτογραφίες φανερώνουν τη συμβολή των Ελλήνων Εβραίων στους αγώνες του έθνους.
Το επόμενο επίπεδο είναι αφιερωμένο στο "Ολοκαύτωμα". Αντικείμενα και ρούχα κρατουμένων από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, φωτογραφίες, έγγραφα και μαρτυρίες ζωντανεύουν τα γεγονότα του αφανισμού των Ελλήνων Εβραίων την περίοδο της ναζιστικής Κατοχής.
Στη συνέχεια παρουσιάζονται στις παραδοσιακές ενδυμασίες από το 18ο μέχρι και τα μέσα του 20ού αιώνα. Νυφικά, κοσμήματα, πόρπες, παπούτσια, καθημερινά ρούχα, παιδικά ρούχα αποτυπώνουν το ρωμανιώτικο και σεφαραδίτικο τρόπο ενδυμασίας.
Το τελευταίο επίπεδο περιλαμβάνει αντικείμενα που συνδέονται με την καθημερινή ζωή των Εβραίων της Ελλάδας αλλά και με τους σημαντικούς σταθμούς της ζωής, όπως η περιτομή, η ενηλικίωση, ο γάμος και...
Read moreI treasured visiting here and learnt more about the history of the Jewish population of Greece than I did before, though my Greek side is from Thessaloniki, a centre of the community for centuries. Everything is well presented. It is centrally located. Staff are helpful. I found the experiences of racism Jewish Greeks have had, and probably continue to have, very moving. The ethnographic and religious objects were impressive. I would have liked to see more on how Jews contributed to cultural and economic life, and even their commentary on then current affairs through the centuries, rather than the apparent focus on military contribution (though noteworthy). The holocaust section is haunting, and led me to begin a search for details of how my great aunt as a doctor during the German Occupation managed to avoid being condemned for harbouring a Jewish patient, a story she told me on her deathbed in 1986. It would be good if Athenian public school kids visited here as well as the Benaki Museum of Islamic Art - tolerance and a richer understanding would assist for future Greek generations and for fellow students who may not be 'mainstream' Greek and experiencing racism and scapegoating, and for whose parents perhaps, Greece's historical multiculturalism is now contested and perhaps...
Read moreThe museum spirals upwards, a few steps per floor. The elevator, which you probably won`t need, has three stops. One very nice feature is the fact that the descriptions, in Greek and in English, are printed out and laminated so you don't have to bend down to read labels like in other museums. I would like to see more space devoted to the history of Greek Jewry. The sections on customs, religious artifacts and the Holocaust are very good, although the lighting in the Holocaust section needs to be improved. I found the information on Jews in the Greek resistance very informative. There is a nice gift shop which among the souvenirs also contains embroidery and some excellent...
Read more