Vakil Bazaar — Attraction in Shiraz

Vakil Bazaar is a historical complex which is located in the vicinity of Karimkhan citadel, Vakil Mosque and Vakil Bath. Vakil Bazaar is one of the most significant traditional and historical bazaars of Iran, which is one of the most amazing attractions of Shiraz located in the heart of the city’s old district. The Vakil Bazaar is one of the main buildings of the Zand Complex which was constructed during the Zand Dynasty and the kingdom of Karimkhan Zand. Karim Khan Zand, inspired by Laar Bazar made by Shah Abbas of the Safavid dynasty, commissioned an extensive renovation of the Shiraz main urban bazaar.After the bazaar was built in honor of Karim Khan, it was named Vakil Bazaar. Construction of the Vakil Bazaar building began in 1758 and lasted until 1777. It was registered as one of the national works of Iran on July 8, 1972. The structure of the Vakil Shiraz market is four-sided, cross-shaped, and arched. This market has five entrances and is built on an area of nearly 21 hectares. Vakil Bazaar is essentially composed of 4 large halls forming a crux . The halls essentially consist of 74 rough brick arch ceilings with a height...

بازار وکیل شیراز یکی از اون جاهاییه که وقتی واردش می‌شی، حس می‌کنی یه سفر در زمان کردی. این بازار تاریخی که به دوران زندیه و زمان کریم‌خان زند برمی‌گرده، نه فقط یه مرکز خرید، بلکه یه بخش زنده از تاریخ شیرازه. اینجا با اون معماری زیبا، بوی ادویه‌ها، رنگارنگی فرش‌ها و شلوغی پر از زندگی، تجربه‌ای خاص رو برات رقم می‌زنه.

وقتی به بازار وکیل می‌رسی، اولین چیزی که نظرتو جلب می‌کنه، ورودی بزرگ و باشکوه بازاره. اون طاق بلند و آجری که با معماری خاص ایرانی ساخته شده، از همون اول نشون می‌ده که قراره با یه جای متفاوت روبرو بشی. وقتی از دروازه بازار وارد می‌شی، اون حس شگفتی بیشتر می‌شه. راهروهای طولانی، حجره‌های کنار هم، و سقف‌های بلند و قوسی‌شکل که نور خورشید از پنجره‌های کوچیکشون می‌تابه، یه حال و هوای قدیمی و اصیل داره.

یکی از چیزایی که بازار وکیل رو خاص می‌کنه، سکوت و خنکی فضای داخلیشه. حتی توی روزهای گرم تابستون هم وقتی وارد بازار می‌شی، اون خنکی و نسیم خفیف، یه حس خوب بهت می‌ده. این ویژگی از طراحی هوشمندانه بازار ناشی می‌شه. سقف‌های بلند و قوس‌دار، نورگیرها و مصالح خاصی که استفاده شده، همه کمک کردن تا بازار یه جای راحت و دل‌چسب برای خرید باشه.

اما بیاید از معماری بگذریم و وارد حال و هوای خرید بشیم. بازار وکیل پر از حجره‌هایی با اجناس متنوعه. اینجا می‌تونی همه‌چیز پیدا کنی: از فرش‌های دستبافت که انگار هر کدومشون یه اثر هنریه، تا ادویه‌های معطر که بوی زعفرون و دارچینش توی هوا می‌پیچه. یه گوشه، فروشنده‌ای داره پارچه‌های سنتی مثل ترمه و مخمل نشون می‌ده، و یه جای دیگه، یه مغازه پر از ظروف مسی و قلم‌زنیه که برقشون زیر نور چراغ‌ها چشم‌نوازه.

بازار وکیل فقط یه جای خرید نیست؛ اینجا پر از حس زندگیه. صداهایی که از مغازه‌دارها و مشتری‌ها می‌شنوی، یه جور موسیقی خاص داره. مغازه‌دارها با لهجه شیرازی، قیمت می‌گن و تخفیف می‌دن. بعضی‌ها مشغول چونه‌زدنن و بعضی‌ها هم فقط دارن نگاه می‌کنن و لذت می‌برن. اینجا همه‌چیز پر از حرکت و انرژی مثبت به نظر می‌رسه.

یه بخشی از بازار که خیلی‌ها بهش سر می‌زنن، بخش ادویه‌هاست. ادویه‌فروشی‌ها با اون ظرف‌های بزرگ و پر از زردچوبه، فلفل، زیره و گل‌محمدی، یه حس ناب از آشپزی سنتی ایرانی رو برات زنده می‌کنن. حتی اگه قصد خرید نداری، بوی ادویه‌ها خودش یه لذت خاصه.

یه بخش دیگه که نباید از دستش بدی، مغازه‌های فرش و گلیم‌فروشیه. اینجا می‌تونی فرش‌هایی با طرح‌های اصیل ایرانی ببینی که هر کدومشون داستانی برای گفتن دارن. بعضی از این فرش‌ها اون‌قدر زیبا و ظریف هستن که انگار باید قابشون کنی و به دیوار بزنی.

اما جذابیت بازار وکیل فقط به خرید ختم نمی‌شه. اینجا یه جاییه که می‌تونی به تاریخ و فرهنگ ایران نزدیک بشی. وقتی بین حجره‌ها قدم می‌زنی، می‌تونی تصور کنی که صدها سال پیش، همین‌جا، تاجرا و مشتری‌های قدیمی چطور با هم دادوستد می‌کردن.

یکی از بهترین زمان‌ها برای بازدید از بازار، صبح زوده. وقتی که بازار تازه باز شده و هنوز شلوغ نشده، می‌تونی با آرامش بیشتری از فضای تاریخی و معماریش لذت ببری. البته عصرها هم حال و هوای خاص خودش رو داره، مخصوصاً وقتی چراغ‌ها روشن می‌شن و نورها با معماری بازار بازی می‌کنن.

یه پیشنهاد دیگه هم دارم: حتماً یه چای یا یه نوشیدنی سنتی توی یکی از قهوه‌خونه‌های اطراف بازار بخور. این قهوه‌خونه‌ها با دکوراسیون قدیمی و نوشیدنی‌های سنتی، تجربه بازدیدت از بازار وکیل رو کامل می‌کنن.

بازار وکیل یه جاییه که نه‌تنها برای خرید، بلکه برای حس کردن روح شیراز و فرهنگ ایرانی باید بهش سر بزنی. اینجا ترکیبی از تاریخ، هنر و زندگیه که با همه شلوغی‌هاش، یه آرامش خاص داره. مطمئن باش که وقتی از اینجا بیرون می‌آی، هم کلی خرید خوب کردی و هم یه عالمه خاطره قشنگ...

مجموعه بازار وکیل یا وکیل‌الرعایا یکی از مشهورترین بازارهای سنتی و تاریخی ایران است. این بازار که به فرمان کریم خان زند ساخته شده، اکنون در مرکز شهر شیراز (شرق میدان شهرداری) قرار گرفته‌است. در کنار بازار مکان‌های دیگر چون مسجد و حمام تاریخی وکیل نیز قرار گرفته‌اند. بنای بازار وکیل از سال ۱۱۳۷ خورشیدی آغاز شد و تا سال ۱۱۵۶ توسعه و تکمیل آن به طول انجامید. این اثر در تاریخ ۱۷ تیر ۱۳۵۱ با شمارهٔ ثبت ۹۲۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[۱] از بازار جهرم به عنوان خواهر دوقلوی این بازار یاد می‌شود.[۲] این بازار از بهترین آثار بر جای مانده از کریم خان زند است که هنوز مورد بهره‌برداری قرار دارد. گمان می‌رود شاه زند پس از دیدن بازار قدیمی لار (از آثار دوران شاه عباس کبیر) طرح آن را در شیراز ریخته‌است.[نیازمند منبع] تمام کارهای بازرگانی، خرید و فروش کالاهای داخلی و خارجی و مبادلات پایاپای، صدور یا دریافت حوالجات و صرافی‌ها همگی در حجره‌های این بازار انجام می‌گرفته و در واقع بازار وکیل مانند قلب اقتصادی شیراز بوده‌است.[نیازمند منبع] بازار وکیل سازمانی داشته که بازرگانان می‌توانستند با اطمینان کامل کالاهای خود را در آن به امانت بسپارند و در موقع لازم از آن استفاده نمایند.یکی از بازارهای قدیمی بزرگ ایران است.[نیازمند منبع]

فرصت‌الدوله شیرازی در آثار عجم دربارهٔ جایگاه و موقعیت این بازار چنین می‌نویسد:

این بازار از نزدیکی دروازه اصفهان تا مدخل بازارهای قدیم امتداد دارد و مشتمل بر حجره‌هائی با سکوی پهن در طرفین و ۷۴ دهانه طاقهای بلند و خوش تناسب بوده‌است و چهار سوق بلندی در میان آن قرار داشته که بازارهای فرعی و غربی و شرقی آنرا قطع می‌نموده‌است. مصالح ساختمانی این بازارها گچ و آجر وآهک بوده که روی پایه‌هائی از تخته سنگ‌های تراشیده قرار گرفته‌است. سقف چهار سوق که از چهار طرف آن چهار بازار منشعب می‌شود بسیار بلند و با سبک ساختمانی دلپسندی بنا شده‌است. بخش‌های گوناگون این بازارها، بر پایه صنایعی که در آن انجام می‌گرفته بنام‌های ویژه خود خوانده می‌شوند مانند: بازار بزرگ که انواع کالاها در آن یافت می‌شد. بازار بزازان، بازار بلور فروشان، بازار خیاطها، بازار کلاهدوزها، بازار سراج‌ها و بازار شمشیرگرها.

فرصت‌الدوله شیرازی همچنین می‌نویسد:

بازار وکیل یکی از بازارهای مرحوم کریم خان وکیل است قریب به مسجد وکیل چهار بازار از آجر و گچ ساخته شالوده‌های آن از سنگ‌های کلان قرار داده و در وسط چهار بازار چهارسوئی است که سقفش بسیار بلند و طرازش دلپسند است. کمتر بازاری در ایران بدین اسلوب و بنیان دیده می‌شود. یک بازار بزرگ تا برسد به چهارسوی مذکور چهل و یک طاق است، آنرا بازار بزازان گویند. از هر گونه اقشمه و امتعه دارد. سمار و بلورفروش و خیاط و غیره نیز در آن هست. بازار دیگر چهل و شش طاق است آنرا بازار کلاهدوزان نامند از کلاهدوز و اصناف دیگر دارد مع بسیاری از صرافان. بازار دیگر ده طاق است در آن تمام سراج و ترکش‌دوزاند در وسط بازار اول که بازار بزازان باشد نیز بازاری است یازده طاق در آن جماعت شمشیرگرانند. درب این بازار منتهی می‌شود بدرب مسجد وکیل . . .. بازار وکیل در هنگام امتداد خیابان زند از سوی شهرداری شکافته شده به گونه‌ای که امروز خیابان زند عمود بر آن و از نزدیک چهار سوق...