Treasury St. Servaas — Attraction in Maastricht

Naast de basiliek Sint Servaas, het plein overstekend of de Servaaskloosterweg uitlopend, staat de schatkamer St. Servaas. Een prachtig pand waarin alle schatten van St. Servaas en veel van het eerste christendom in Nederland getoond worden. De schatten van de kerk zijn haar heiligen. Hun relieken worden met zorg bewaard en vereerd. Zo ook in de Sint Servaas en in de Schatkamer. Het tegenwoordige toch nog steeds omvangrijke bezit van de schatkamer is nog maar een fractie van de oorspronkelijke kerkschat. De oorsprong van de kerkschat moet ongetwijfeld gezocht worden bij Sint Servaas zelf, omdat hij, zoals wordt verhaald, bij zijn vertrek uit Tongeren de hele kerkschat, bestaande uit het gebeente van zijn voorgangers, meenam. Deze resten van heiligen, relikwieën genoemd, zijn al of niet omhuld door edele metalen met gesteenten of door kostbare stoffen. Tegenwoordig wordt de rijke kerkschat van het voormalig kapittel vanuit verschillende gezichtspunten geëxposeerd. Allereerst is er een verzameling voorwerpen te bezichtigen die betrekking hebben op de persoon van Sint Servaas of die aan hem toegeschreven worden, zoals het grote vergulde borstbeeld uit 1580 met een schedelreliek van de heilige, het borstkruis, de pelgrimsstaf, de bisschopsstaf, de kelk met draagaltaar, het zegel en de drinkbeker. De kostbaarste schat is de zogenaamde 'Noodkist', het schrijn van Sint Servaas. Het schrijn bevat resten van het gebeente van Sint Servaas en van andere bisschoppen van Tongeren en Maastricht. De Noodkist, die ontstond rond 1160, wordt het hoogtepunt genoemd van de Maaslandse edelsmeedkunst. In tijden van grote nood en nu iedere zeven jaar bij gelegenheid van de Heiligdomsvaart wordt de Noodkist door de straten van Maastricht gedragen. Ergens op het einde van de 4e eeuw leefden in Maastricht de eerste christenen van het huidige Nederland. Enkele grafstenen, gevonden rond en in de Sint-Servaaskerk, daterend uit het einde van de 4e of uit het begin van de 5e eeuw, zijn de oudste getuigenissen van christelijk leven in Maastricht, en daarmee in heel Nederland. Ze tonen aan dat er rond het jaar 400 al een christelijke gemeenschap bestond in Maastricht. In het midden van die eeuw is het christendom al zo ingeburgerd, dat er zich een bisschop in Maastricht vestigt, Servatius, “bisschop van de Tongeren”. Hij komt er ook te overlijden. Echter rond 450 nog voor de Hunnen waren binnengevallen.Het waren troebele tijden. Heel West-Europa was gegrepen door de angst voor de Hunnen, een Oost-Europees volk, dat West-Europa zou binnenvallen. Servatius werd begraven op het oude Romeinse kerkhof, net buiten de stad, langs de oude Romeinse weg naar Tongeren. Hij was zo geliefd bij de mensen dat zijn graf spontaan uitgroeide tot een plaats van verering en bedevaarten. Men bouwde een houten kapelletje op zijn graf, en later een stenen kerk. Echter ten tijde van de invallen van de Hunnen onder Attila, leefde nog een bisschop Servatius. Deze reisde naar Rome om daar, door gebed op het graf van Petrus, te proberen de dreiging van een inval af te wenden. Toen Servatius in Tongeren terugkwam, kondigde hij het slechte nieuws aan, nam hij afscheid van de burgers, en vertrok hij naar Maastricht, waar hij kort daarna overleed. Hij werd begraven langs de toenmalige Romeinse weg, op het grafveld dat heden het Vrijthof is. Op zijn graf gebeurden veel wonderen. Men bouwde een kerkje van houten geschaafde planken. Maar dat kapelletje stortte herhaaldelijk in, of het waaide om. Pas onder bisschop Monulfus, bijna anderhalve eeuw later, werd een grote kerk gebouwd. De Servatius uit de 4e eeuw is dus een andere dan de Servatius uit de 5e eeuw, men heeft lang gedacht dat deze twee bisschoppen identiek waren. Van wie nu wat in de schatkamer ligt zal u aan de gidsen moeten vragen, ik weet het niet. De schatkamer is te bezoeken en maakt onderdeel uit van de bezichtiging van de basiliek, kosten totaal slechts 4,50 per persoon, het is een bijdrage in...

OPGRAVINGEN IN DE SERVAASKERK

GEEN KERK IN DE LAGE LANDEN HEEFT ZO'N LANGE EN RIJKE GESCHIEDENIS ALS DE MAASTRICHTSE SERVAASKERK. HET IS ER DE ENIGE KERK DIE GEBOUWD IS OP HET GRAF VAN EEN HEILIGE BELIJDER EN BISSCHOP UIT DE ROMEINSE TIJD (OVERLEDEN NA 359). DE EERSTE STENEN GRAFKERK IS GEBOUWD OMSTREEKS 570 EN WORDT REEDS 20 JAAR LATER GENOEMD IN DE BOEKEN VAN GREGORIUS VAN TOURS. VANAF DE NEGENDE EEUW SPEELDE DE ABDIJ VAN SINT SERVAAS EEN BELANGRIJKE ROL IN DE GESCHIEDENIS VAN LOTHARINGEN EN HET DUITSE RIJK. DE EERSTE KLEINE OPGRAVINGEN IN DE KERK WERDEN GEDAAN IN 1890, 1915 EN 1919. IN 1953/54 WERD DE KLOOSTERTUIN OF PANDHOF ONDERZOCHT, WAARBIJ BEHALVE PRE-ROMAANSE KLOOSTERGEBOUWEN VEEL GRAVEN VANAF HET BEGIN VAN DE VIERDE EEUW TOT EN MET DE LATE MIDDELEEUWEN WERDEN ONTDEKT. BIJGAVEN UIT DE GRAVEN ZIJN IN DE SCHATKAMER EN IN HET BONNEFANTENMUSEUM TEN- TOONGESTELD. IN HET KADER VAN DE GROTE KERKRESTAURATIE VAN DE JAREN TACHTIG WERD OPNIEUW OUDHEIDKUNDIG BODEM- ONDERZOEK UITGEVOERD, HIER ONDER DE SCHATKAMER EN IN DE KERK, VOORAL DAAR WAAR GRAAFWERK NODIG WAS VOOR DE VERWARMING. DE OPGRAVING VAN 1981/82 OP DEZE PLAATS BRACHT EEN BEGRAAFPLAATS VAN KANUNNIKEN AAN HET LICHT DIE ZICH VANAF DE 12DE EEUW VLAKBIJ DE RELIEKENSCHAT VAN DE KERK HADDEN LATEN BIJZETTEN. BOVENDIEN WERD ZWAAR MUURWERK MET POLYGONALE HOEKEN ONTDEKT, DAT AANVANKELIJK VOOR EEN KAROLINGISCHE CENTRAALBOUW WERD GEHOUDEN, MAAR DOOR HET VERVOLG VAN DE OPGRAVING IN DE KERK (1985/89) GEIDENTIFICEERD KON WORDEN ALS DE BUITENMUUR VAN EEN VEELHOLKIG GESLOTEN TRANSEPTARM VAN DE KERK DIE IN 1039 IS GEWIJD. DE OVERIGE RESULTATEN VAN HET ONDERZOEK IN DE KERK WORDEN VERKLAARD IN EEN EXPOSITIE IN...

De oorsprong van de kerkschat moet ongetwijfeld gezocht worden bij Sint Servaas zelf , omdat hij , zoals wordt verhaald , bij zijn vertrek uit Tongeren ( België ) de hele kerkschat , bestaande uit het gebeente van zijn voorgangers , meenam. Deze relikwieën waren al dan niet omhuld door edele metalen met gesteenten of door kostbare stoffen

Tegenwoordig wordt de rijke kerkschat van het voormalig kapittel vanuit verschillende gezichtspunten geëxposeerd.

Voorwerpen die betrekking hebben op de persoon van Sint-Servaas of die aan hem toegeschreven worden, zoals het grote vergulde borstbeeld uit 1580 , met een schedelreliek van de Heilige , het borstkruis , de pelgrimsstaf , de bisschopsstaf , de kelk met draagaltaar , het zegel en de drinkbeker.

De kostbaarse schat is de zogenaamde " noodkist " , het schrijn van Sint-Servaas. Het schrijn bevat resten van gebeenten van St.Servaas en van andere bisschoppen van Tongeren en Maastricht . De noodkist , die ontstond in 1160 , wordt het hoogtepunt genoemd van de Maaslandse edelsmeedkunst.

In tijden van grote nood en nu iedere 7 jaar bij gelegenheid van de Heiligdomsvaart wordt de noodkist door de straten van Maastricht gedragen.

Schatkamer St.Servaas Keizer Karelplein 3 Iedere dag open van...