Gezgin Papaz GeorgePercyBadger'in Notlarında Urfa . Selahattin GülerYerel Tarih Araştırmacısı George Percy Badger : (1815-1888). Arap kökenli İngiliz bilim adamı-misyoner papaz ve yazar. BADGER 1844 yılında Urfa'yı şöyle anlatmıştır: Urfa, bir tepenin hafif yamacına yerleşmiştir ve altındaki, doğu ve batı surları arasındaki 10 mil boyunca bahçelerin yer aldığı düzlüğe doğru genişler. Karakoyun denilen küçük bir dere, şehrin kuzey yakası boyunca akar ve Samsat, Saray ve Yeni Kapı'ya doğru üç köprüyle üzerinden geçilir; sonra güneydoğuya döner ve açık arazideki bahçeler boyunca akıp gider. Kale, güneydoğudaki bir tepenin üstündedir ve düzensiz bir açıyla şehrin etrafını dolaşan kuleli surlara bağlanır. Hâlihazırda bahsedilen kapıların yanı sıra iki kapı daha vardır. Kuzeydoğuda Bey Kapısı ve güneye doğru ise Harran Kapısı bulunuyor. Kale, dikdörtgen biçimlidir ve sert kayadan bir hendekle çevrilidir ve 90 ayak genişliğinde, 150 ayak derinliğindedir. Bizi demir bir kapıdan içeriye aldılar, kendimizi harabelerin ve enkazın arasında bulduk. Giriş aslında yukarıdaki burçtan kumanda edilen, her birinde kuvvetli birer kapı bulunan, üç surla korunuyora benziyordu. Böylece bir saldırı sırasında garnizona büyük bir üstünlük sağlıyor. Yine de açıktır ki, top ateşine dayanmak için inşa edilmemişler, güneybatı ve batıdaki komşu birkaç tepenin aşağısında oldukları görülüyor. Önemli Yunan ve Roma yazıtları, kalenin kapısından az uzakta yükselen iki büyük mermer sütunda yer alıyor. Sütunların gövdesi birkaç parçadan ibarettir; Korint düzeninde başlarla süslenmişler ve dar basamaklarla sütunların gövdesini yararak döşenmiş gibiler. Hangi amaçla yapıldıklarına karar veremedik. Biraz uğraşarak da olsa kopyasını çıkartabildiğimiz eski Süryani Estrangelo alfabesi yazısını görmek bizi keyiflendirdi; ancak ne yazık ki o kadar okunmayacak haldeydi ki, çözmem mümkün olmadı. Ne dil ne de kullanılan alfabe Süryanice idi; dil Arapça kelimelerle karışıktı, alfabe ise İbrani harfleriyle...(2)Şehrin kaleden görünümü olabildiğince muhteşemdir. Hemen aşağıdaki Hazreti İbrahim Gölü, camisiyle birlikte gölgeli ve sık bir korulukla çepeçevre sarılmış. Caminin ince minaresi muazzam selvi ağaçlarının arasından zorlukla seçilebiliyor; eski çan kulesinin, binanın ilk olarak Hıristiyanlar tarafından yapıldığını hatırlatmak amacıyla kalmasına izin verilmiş. Göl ya da havuz özel bir tasviri gerektiriyor: Belirttiğim gibi kalenin altında yer alıyor, güneybatıdan akan ve çanağının batı ucunda yer alan sevimli bir yazlık köşkün altından geçen çok sayıda bereketli kaynaktan besleniyor. Çanak 80x50 ayak boyutlarında ve 5 ayak derinliğinde, üç kenarını geniş yürüyüş yolları çevrelerken, dördüncü kenarında cami var. Göl, içgüdüsel olarak alışık oldukları yemleri beklediklerinden, ziyaretçileri açık ağızlarla izleyen balıklarla dolu. Bu yemler genellikle, yollarda bağdaş kurmuş ve asla sofu Müslümanlardan müşteri beklemeyen çeşitli satıcılar tarafından sağlanan pişirilmiş nohuttan ibarettir. Muhammed'e inananlar bu kaynağa büyük bir saygı gösterir ve kutsal sularından çalmaktan suçlu bulunan kişilere ağır bir ceza uygulanır; eğer zanlı hemen uygulanan cezadan kaçabilirse, cezalandırıcı adalet onu mutlaka takip eder ve er ya da geç canına okur. Böylesi saçma cezalara rağmen, Hıristiyanların sıklıkla yasaklanmış lezzetleri tattıkları bana söylendi. Balık, gölün bahçelere doğru akan derelerinden kolaylıkla sağlanabilir. Genellikle şarap sosuyla pişiriyorlar ve mükemmel sunuyorlar. Bahsedilen camiye Halil İbrahim, Dost İbrahim ya da Halil Rahman, "Bağışlayıcının Dostu" denir.