Kalenderhane Mosque — Attraction in Fatih

KALENDERHANE MOSQUE (HAGIA THEOTOKOS) Kalenderhane Mosque is a building in a form of Eastern Orthodox Church from Eastern Rome era and it stands to the south of the east end of The Valens Aquaduct. It was converted into mosque by The Ottomans in the 18th century. Most probably, the church was originally dedicated to Theotokos Kyriotissa. The building is one of the few existing examples of Eastern Roman churches with a Greek cross arch. According to planning and style it was estimated to be from 9th and 10th century. After the Latin conquest of Constantinople, the building was used as a Roman Catholic church. After the conquest of Istanbul in 1453, the church was given to Kalenderi dervishes by Mehmed the Conqueror. Dervishes used the church as a madrasah. Since then, it has been known as Kalenderhane (Kalender house). It was transformed into a mosque in 18th century by Maktul Besir Aga. The mosque that was damaged in the fire and earthquake was restored in 1854. The minaret of Kalenderhane mosque was destroyed by lightning in 1930, and the mosque was deserted as a result. The structure was long devastated between 1966-1975 and it was restored in 1968 and reopened...

Kalenderhane Camii Hakkında Kalenderhane Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde, Bozdoğan Kemeri'nin (Valens Su Kemeri) güneydoğusunda yer alan, Bizans döneminden kalma bir kilisenin camiye dönüştürülmesiyle ortaya çıkmış önemli bir yapıdır. Hem Bizans hem de Osmanlı dönemlerine ait izleri taşımasıyla İstanbul'un zengin tarihine tanıklık eder. Tarihçe ve Dönüşüm Aslen bir Bizans Kilisesi olan yapı, 12. yüzyıla tarihlenmektedir ve Teotokos Kyriotissa Kilisesi (Meryem Ana Kilisesi) olarak bilindiği düşünülmektedir. Kilisenin erken dönem Bizans sanatında önemli bir yeri vardır. İstanbul'un fethinden sonra, Fatih Sultan Mehmed döneminde, Kalenderi tarikatına mensup dervişlere tahsis edilerek camiye çevrilmiştir. "Kalenderhane" ismi de buradan gelmektedir. Mimari Özellikleri Kalenderhane Camii, Bizans mimarisinin özelliklerini yansıtırken, Osmanlı döneminde eklenen unsurlarla farklı bir karakter kazanmıştır: Plan: Kilise döneminde kapalı Yunan haçı planına sahip bir yapıdır. Ortadaki kubbe, dört paye üzerine oturur ve etrafı beşik tonozlarla çevrilidir. Bu plan, Bizans kiliselerinde sıkça görülen bir özelliktir. Kubbe: Merkezi kubbe, yüksek bir kasnak üzerine oturur ve pencerelerle aydınlatılır. İç Mekan: Bizans dönemine ait mozaik ve fresk izleri mevcuttur. Özellikle 1966-1975 yılları arasında yapılan kapsamlı restorasyon çalışmaları sırasında mozaik kalıntıları ve freskler ortaya çıkarılmıştır. Bu buluntular, Bizans sanatı ve tarihi açısından büyük önem taşır. Caminin minberi ve mihrabı Osmanlı döneminde eklenmiştir. Dış Cephe: Dış cephesi tuğla ve taşın dönüşümlü olarak kullanıldığı bir örme tekniğine sahiptir. Bu, Bizans mimarisinin karakteristik özelliklerinden biridir. Minare: Osmanlı döneminde eklenen tek şerefeli bir minaresi bulunmaktadır. Restorasyonlar ve Önemi Kalenderhane Camii, tarihi boyunca birçok deprem ve yangından etkilenmiştir. Özellikle 18. yüzyıldaki yangın ve 1930'lu yıllardaki hasarlar nedeniyle bakımsız kalmıştır. Ancak, 1966-1975 yılları arasında, Dumbarton Oaks Bizans Araştırmaları Merkezi'nin desteğiyle ve İstanbul Teknik Üniversitesi'nden Doğan Kuban ile Çinili Köşk Müzesi'nden Nezih Fıratlı'nın ortak çalışmasıyla büyük bir restorasyon geçirmiştir. Bu restorasyonlar sırasında Bizans dönemi mozaikleri ve freskleri ortaya çıkarılmış, yapının hem kilise hem de cami olarak geçirdiği evreler hakkında önemli bilgiler edinilmiştir. Bugün Kalenderhane Camii, hem Bizans sanatı ve mimarisi araştırmacıları hem de Osmanlı dönemi eserlerine ilgi duyanlar için önemli bir ziyaret noktasıdır. Geçmişin katmanlarını barındıran bu yapı, İstanbul'un çok kültürlü ve çok katmanlı tarihinin yaşayan bir örneğidir. Kalenderhane Camii'nin Bizans döneminden kalma mozaiklerini veya fresklerini görme...

Теперешняя мечеть Календархане - яркий пример многослойности Стамбула, в которой переплетаются архитектуры, культуры и эпохи.

Подробные многолетние раскопки и исследования кладки здания выявили 19 этапов его строительной истории, с IV по XIX вв.

Самой первой на этом месте появилась баня, простроенная одновременно с акведуком Валенса. Её остатки, с красиво выведенными полукруглыми нишами, хорошо видны и сейчас между акведуком и мечетью (кстати, эту часть двора мечети хорошо разглядывать непосредственно с акведука, точнее из современного кафе (NEVADA Coffee), расположенного рядом с акведуком и использующим одну из его арок в качестве террасы (как раз ту, что выходит на стык мечети и акведука)).

Кроме бани здесь были ещё какие-то постройки, но в середине VI в всё это дело частично снесли, а частично включили в новопостроенную церковь (учёные обозначили её как Северную), спланированную так, что одной её стеной стал акведук (стык хорошо виден из вышеуказанного кафе). Именно остатки этой первой церкви сейчас находятся между акведуком и современной мечетью.

В середине VII в. рядом с Северной церковью построили другую, названную учеными - церковь Вимы (то есть, алтарного возвышения). Между X и XII вв Северная церковь была разрушена, а потом в конце XII в разрушена и церковь Вимы. И на этом месте в 1195-1203 гг была построена новая церковь (то здание, что мы видим сейчас) - Церковь Богородицы Кириотиссы.

Во время латинской оккупации города в 1204-1261 гг церковь использовалась как католический храм (сохранились руины фресок и арка с готической надписью).

После завоевания города османами в - 1453 г Султан Мехмед Фатих (Завоеватель) передал её Дервишам Календеры.

А в XVIII в здание было переделано в мечеть Календархане.

Мечеть значительно пострадала во время пожара 1844 г. Был проведен капитальный ремонт.

1966-1975 гг - проведены комплексные исследования и реставрация.

А с 1999 г мечеть возобновила богослужения и продолжает их и в наши дни, так что не забудьте соответствующую одежду для входа в мечеть (бесплатных платков/накидок нет).

Если зайти во внутрь мечети, то более всего поражает убранство стен. Цветные мраморные плиты (сохранились 33 от изначальных 76, остальные - реконструкция) подобраны друг к другу так тщательно, как это было сделано только в Св. Софии. Все плиты, как и колонны взяты из старых построек и датируются V-VI вв. Вообще же мечеть Календархане - это как перекроенное старое платье, здание включает в себя не просто колонны, капители и плиты, оно вобрало в себя целые куски старых построек, объединенных теперь мусульманской побелкой и коврами. В общем, очень в духе...